Pterosaures

Infotaula d'ésser viuPterosaures
Pterosauria Modifica el valor a Wikidata

Anhanguera piscator, un pterosaure del Cretaci superior
Període
Mesozoic
228 Ma-66 Ma
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
K
Pg
N
Estat de conservació
Fòssil
Taxonomia
Super-regneEukaryota
RegneAnimalia
SubregneBilateria
FílumChordata
ClasseReptilia
OrdrePterosauria Modifica el valor a Wikidata
Kaup, 1834
Subordres
  • Rhamphorhynchoidea
  • Pterodactyloidea

Els pterosaures (Pterosauria) són un ordre extint de sauròpsids (rèptils) arcosaures que van tenir un gran èxit evolutiu des de fa uns 240 milions d'anys fins fa 65 milions. Van ésser els dominadors dels cels mesozoics[1] abans que les aus els substituïssin després de la gran extinció del Cretaci-Paleogen.

Característiques

Les ales dels pterosaures eres molt diferents de les ales de les aus; així, les falanges del quart dit de la mà es va anar allargant progressivament i una pell molt fina que anava enganxada a aquest dit, feia d'ala per a poder volar.

Al final de l'húmer tenien el dit pteroide, una mena de dit situat horitzontalment que servia per a allotjar una petita membrana de pell que regulava la força dels corrents d'aire en passar per sobre l'ala. Una mena de pèls els recobrien tot el cos amb menys intensitat a les ales i es creu que tenien una visió molt aguda.

Els primers pterosaures tenien cinc dits als peus, la cua llarga i practicaven el vol actiu (bategant les ales) però els més moderns van perdre el cinquè dit, la cua es van reduir de 35 a 15 vèrtebres i van arribar al vol planat.

Història natural

Eren rèptils de sang calenta, germans dels dinosaures (però no pas dinosaures) amb una capacitat de volar excel·lent, fins i tot millor que la dels ocells moderns, amb un cervell força gros per a l'època en la qual visqueren, adaptats totalment al vol, eren ovípars i tenien cura dels seus nadons. Tots els pterosaures que es coneixen avui en dia eren piscívors, trobats a llocs que antigament eren mars, oceans, rius, llacs, aiguamolls, etc.

Taxonomia

Cladograma

Pterosauria

Preondactylus


Macronychoptera

Dimorphodontidae


Caelidracones

Anurognathidae


Lonchognatha

Campylognathoididae


Breviquartossa

Rhamphorhynchidae


Pterodactyloidea
Ornithocheiroidea

Istiodactylidae


Euornithocheira

Ornithocheiridae



Pteranodontidae




Lophocrania
Ctenochasmatoidea

Gallodactylidae


Euctenochasmia

Pterodactylus



Lonchodectes



Ctenochasmatidae




Dsungaripteroidea

Germanodactylidae



Dsungaripteridae



Azhdarchoidea

Tapejaridae



Azhdarchidae










Referències

  1. «Pterosaur distribution in time and space: an atlas» (en anglès). Zitteliana, 2008, pàg. 61-107.
  • Vegeu aquesta plantilla
Avemetatarsalia
    • vegeu Avemetatarsalia
Pterosauromorpha
    • vegeu avall ↓
  • Maehary
  • Scleromochlus
Lagerpetidae
  • Daohugoupterus
Preondactylia
Caviramidae?
  • Carniadactylus?
  • Caviramus
  • Raeticodactylus?
Austriadraconidae
Eudimorphodontoidea
Raeticodactylidae
  • Caviramus?
  • Pachagnathus
  • Raeticodactylus
  • Yelaphomte
Eudimorphodontidae
  • Arcticodactylus?
Eudimorphodontinae
Zambellisauria?
  • Herbstosaurus
Dimorphodontidae
Campylognathoididae
  • Bergamodactylus
  • Campylognathoides
Rhamphorhynchidae
  • Dolicorhamphus?
  • Klobiodon
  • Parapsicephalus?
  • Scaphognathinae?
Rhamphorhynchinae
  • Bellubrunnus
  • Cacibupteryx
  • Dorygnathus
  • Harpactognathus
  • Nesodactylus
  • Orientognathus
  • Qinglongopterus
Rhamphorhynchae
Angustinaripterini
  • Angustinaripterus
  • Dearc
  • Harpactognathus?
  • Qinglongopterus?
  • Sericipterus
Rhamphorhynchini
Digibrevisauria?
Scaphognathidae?
Pterodactylomorpha
    • vegeu avall ↓
Campylognathoides liasicus

Scaphognathus crassirostris

Dorygnathus banthensis
  • Archaeoistiodactylus
  • Normannognathus
  • Anurognathidae?
Darwinoptera
  • Pterorhynchus
Wukongopteridae
  • Kunpengopterus
Wukongopterinae
  • Archaeoistiodactylus?
  • Cuspicephalus
  • Darwinopterus
  • Douzhanopterus?
  • Wukongopterus
  • Changchengopterus?
  • Douzhanopterus
Anurognathidae
  • Mesadactylus
Anurognathinae
  • Anurognathus
  • Dendrorhynchoides?
  • Jeholopterus?
  • Luopterus
  • Vesperopterylus
Batrachognathinae
Pterodactyloidea
  • Dermodactylus
  • Eurolimnornis
  • Herbstosaurus?
  • Kryptodrakon
  • Ningchengopterus
  • Pangupterus
  • Samrukia?
  • Wenupteryx
Lophocratia
    • vegeu avall ↓
Jeholopterus ninchengensis Kryptodrakon progenitor
  • Prejanopterus
Germanodactylidae
Euctenochasmatia
Ctenochasmatoidea
Gallodactylidae
  • Aurorazhdarcho?
  • Cycnorhamphus
  • Normannognathus?
  • Moganopterinae?
Aurorazhdarchia
  • Aerodactylus
  • Gallodactylidae?
Aurorazhdarchidae
  • Ardeadactylus?
  • Aurorazhdarcho
  • Huanhepterus?
Ctenochasmatidae
  • Ardeadactylus?
  • Balaenognathus
  • Cathayopterus
  • Elanodactylus
  • Forfexopterus
  • Gladocephaloideus
  • Kepodactylus
  • Liaodactylus
  • Otogopterus
  • Pterofiltrus
Moganopterinae?
  • Feilongus
  • Moganopterus
Gnathosaurinae
  • Gnathosaurus
  • Huanhepterus?
  • Plataleorhynchus
  • Tacuadactylus
Ctenochasmatinae
Pterodaustrini
Eupterodactyloidea
  • Altmuehlopterus?
Ornithocheiroidea
    • vegeu avall ↓
Pterodactylus antiquus Plataleorhynchus streptorophorodon
  • Piksi?
Tapejaroidea
Dsungaripteridae
  • Banguela?
  • Lonchognathosaurus?
  • Noripterus
  • Ordosipterus
  • Puntanipterus?
  • Tendaguripterus?
Dsungaripterinae
  • Argentinadraco
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho
  • Ornithostoma
Tapejaromorpha
Tapejaridae
  • Afrotapejara
Thalassodrominae?
  • Aerotitan?
  • Alanqa?
  • Argentinadraco?
  • Banguela?
  • Javelinadactylus?
  • Kariridraco
  • Lacusovagus?
  • Leptostomia?
  • Thalassodromeus
  • Tupuxuara
  • Xericeps?
Caupedactylia?
  • Aymberedactylus
  • Caupedactylus
Eutapejaria
Sinopterinae
  • Afrotapejara?
  • Bakonydraco?
  • Eopteranodon?
  • Huaxiadraco
  • Huaxiapterus?
  • Sinopterus
  • Wightia
Tapejarinae
  • Aymberedactylus?
  • Caupedactylus?
  • Keresdrakon?
  • Lacusovagus?
  • Vectidraco
Tapejarini
  • Bakonydraco?
  • Caiuajara
  • Europejara
  • Tapejara
  • Tupandactylus
Alanqidae?
  • Alanqa
  • Argentinadraco?
  • Keresdrakon?
  • Leptostomia?
  • Montanazhdarcho?
  • Xericeps?
Neopterodactyloidea
Chaoyangopteridae
  • Apatorhamphus?
  • Argentinadraco?
  • Eoazhdarcho?
  • Lacusovagus
  • Microtuban?
  • Xericeps?
Chaoyangopterinae
  • Chaoyangopterus
  • Jidapterus
  • Shenzhoupterus
Azhdarchiformes
Azhdarchidae
  • Alanqa?
  • Bogolubovia
  • Navajodactylus?
  • Palaeocursornis
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Azhdarchinae
  • Aerotitan?
  • Albadraco
  • Azhdarcho
  • Mistralazhdarcho
Quetzalcoatlinae
Pteranodontoidea
    • vegeu avall ↓
Bakonydraco galaczi

Tupandactylus imperator

Quetzalcoatlus
  • Santanadactylus
Pteranodontia
Pteranodontidae
  • Bogolubovia?
  • Dawndraco
  • Ornithostoma?
  • Pteranodon
  • Tethydraco?
  • Volgadraco?
Nyctosauromorpha
  • Alamodactylus
  • Cretornis?
Aponyctosauria
  • Alcione
  • Epapatelo
  • Simurghia
Nyctosauridae
  • Aussiedraco
  • Serradraco
  • Unwindia
Lonchodectidae
  • Hongshanopterus?
  • Ikrandraco?
  • Lonchodectes
  • Lonchodraco?
  • Targaryendraco?
  • Draigwenia?
Lonchodraconidae
  • Ikrandraco
  • Lonchodraco
Istiodactyliformes
Mimodactylidae
  • Haopterus
  • Linlongopterus
  • Mimodactylus
Istiodactylidae
  • Lingyuanopterus
  • Longchengpterus
  • Luchibang
  • Nurhachius
Istiodactylinae
Ornithocheiriformes
Boreopteridae
  • Boreopterus
  • Zhenyuanopterus
Ornithocheiridae
  • Araripesaurus
  • Arthurdactylus
  • Camposipterus?
  • Caulkicephalus?
  • Cimoliopterus?
  • Tropeognathus?
Ornithocheirinae
  • Aetodactylus?
  • Camposipterus?
  • Coloborhynchus?
  • Draigwenia?
  • Ferrodraco?
  • Guidraco?
  • Ludodactylus?
  • Mythunga?
  • Ornithocheirus
  • Siroccopteryx?
  • Uktenadactylus?
Targaryendraconia?
Cimoliopteridae
  • Aetodactylus
  • Camposipterus?
  • Cimoliopterus
Targaryendraconidae
  • Aussiedraco?
  • Barbosania?
  • Targaryendraco
Hamipteridae?
  • Hamipterus
  • Iberodactylus
Anhangueridae
Tropeognathinae?
  • Amblydectes?
  • Ferrodraco?
  • Mythunga?
  • Siroccopteryx?
  • Thapunngaka
  • Tropeognathus
Coloborhynchinae?
Anhanguerinae
  • Anhanguera
  • Caulkicephalus?
  • Cearadactylus?
  • Guidraco
  • Liaoningopterus
  • Ludodactylus
  • Maaradactylus
Pteranodon longiceps

Nyctosaurus gracilis

Ludodactylus sibbicki
Vegeu també: Cronologia de la investigació del pterosaure • Filogènesi dels pterosaures • Llista de gèneres de pterosaures
Bases de dades taxonòmiques
BioLib EOL FW IN Taxonomicon
Registres d'autoritat
Bases d'informació