Muhammad Wakkas
Mufti Muhammad Wakkas | |
---|---|
Member of 3rd/4th Jatiya Sangsad | |
In office 1986–1991 | |
President | Hussain Muhammad Ershad |
Succeeded by | Khan Tipu Sultan |
Minister of Religious Affairs | |
In office 1 August 1986 – 28 August 1988 | |
President | Hussain Muhammad Ershad |
Preceded by | Abdul Mannan |
Succeeded by | Shamsul Islam |
Secretary-General of Jamiat Ulema-e-Islam | |
In office 1991–2016 | |
Preceded by | Shamsuddin Qasemi |
Succeeded by | Nur Hossain Kasemi |
Member of 8th Jatiya Sangsad | |
In office 2001–2006 | |
Prime Minister | Khaleda Zia |
Preceded by | Khan Tipu Sultan |
Succeeded by | Khan Tipu Sultan |
Personal details | |
Political party | Jamiat Ulema-e-Islam Bangladesh Jatiya Party (1986-1996) Islami Oikya Jote (1991) Bangladesh Nationalist Party (2001-2008) |
Personal | |
Born | (1952-01-15)15 January 1952 Bijayrampur, Jessore District, East Bengal, Pakistan |
Died | 31 March 2021(2021-03-31) (aged 69) Dhaka, Bangladesh |
Religion | Islam |
Denomination | Sunni |
Jurisprudence | Hanafi |
Movement | Deobandi |
Alma mater | Darul Uloom Deoband |
Teachers | Qazi Mu'tasim Billah |
Muḥammad Waqqāṣ ibn Muḥammad Ismāʿīl al-Jasarī (Arabic: محمد وقاص بن محمد إسماعيل الجسري; 15 January 1952 – 31 March 2021), or simply known as Muhammad Wakkas (Bengali: মুহাম্মদ ওয়াক্কাস), was a Bangladeshi Islamic scholar, teacher, former Member of Parliament and State Minister. He was the founder of Jamia Imdadia Madaninagar Madrasa, the largest madrasa in South Bengal, accommodating roughly 2000 students.[1]
Early life and education
Muhammad Wakkas was born on 15 January 1952, to a Bengali Muslim family in the village of Bijayrampur in Manirampur, Jessore District, East Bengal. He was the youngest child of Muhammad Ismail and Nurjahan Begum.[2]
His education began at his local primary school, where he achieved the top position in the final exams. This impressed his mother, who then enrolled him at the Lauri Ramnagar Kamil Madrasa, a noted institution of South Bengal. He memorised the entire Qur'an off by heart in three months and was the highest scorer for the Alim exam of his board in 1967. He studied for his Kamil degree at the Bahadurpur Shariatia Alia Madrasa in Madaripur and was the highest scorer for his exam board for that too, in 1971. In 1972, he completed his Higher Secondary School Certificate at the Manirampur College.[1]
Tajammul Ali, his teacher and also the khalifa of Hussain Ahmed Madani, advised him to study at the Darul Uloom Deoband in North India. He remained in Deoband for four years, topped the exams for Mawquf Alayhi (1973), Takmil-e-Ulum-e-Diniyat (1975) and Ifta (1976), and gained the title of Mufti.[1]
Career
Political career
Wakkas was involved in politics during his time as a student, where his teacher often took him to Jamiat Ulema-e-Islam programmes. Whilst studying for his Kamil degree at Bahadurpur, Wakkas was elected as the vice-president of the Bahadurpur branch of Jamiat-e-Talaba-e-Arabia. After the independence of Bangladesh, he became the Nazim of Jamiat Ulema-e-Islam Bangladesh's Khulna branch. On Jamiat's decision, Wakkas briefly joined the Bangladesh Khilafat Andolan, founded by Hafezzi Huzur in 1981,[3] but later left it to return to the Jamiat.
Wakkas was advised by Shamsuddin Qasimi to participate in the 1986 Bangladeshi general election as a Jatiya Party candidate. In this election, he successfully gained a seat at the Jessore-5 constituency. He kept this seat after the 1988 Bangladeshi general election.[4][5] During his first term as a Member of Parliament, Wakkas also served as the country's Minister of Religious Affairs.[6] He also later served as the whip.
After the fall of Ershad's Jatiya Party, Wakkas stood for the 1991 Bangladeshi general elections as a candidate under the Islami Oikya Jote alliance. He was unsuccessful in gaining a seat in this election, losing to Khan Tipu Sultan of the Awami League. It was also in this year that the Jamiat Ulema-e-Islam Bangladesh had appointed him as secretary-general during their National Council at Arzabad Madrasa.
At the June 1996 Bangladeshi general election, he stood up once more as Jatiya Party candidate but failed to defeat Khan Tipu Sultan. He later joined the Bangladesh Nationalist Party, and was elected to parliament following the 2001 Bangladeshi general election, where he received 20,000 more votes than his rival Khan Tipu Sultan.[7] However, Sultan managed to defeat Wakkas in the 2008 Bangladeshi general election.
Educational career
In 1982, Wakkas established the Jamia Imdadia Madaninagar Madrasa in Manirampur. 7 years later, he founded a female branch of the madrasa. The faculty of Hadith studies began in 1995, and for females in 2003. In 2009, the institution became the largest madrasa in South Bengal after the opening of its Ifta department.[1] He was a member of Hefazat-e-Islam Bangladesh.[8]
Death and legacy
Wakkas died on 31 March 2021 at a hospital in Dhaka.[1]
See also
References
- ^ a b c d e Mahmudur Rahman (2019), মুফতি মুহাম্মদ ওয়াক্কাস রহ. এর জীবন ও কর্ম (in Bengali)
- ^ আলাপচারিতায়-জমিয়ত নেতা মুফতি মুহাম্মদ ওয়াক্কাস. Sylhet Report (in Bengali). 28 October 2017. Archived from the original on 31 August 2019. Retrieved 30 August 2019.
- ^ Jahid, Salim (28 November 2014). জীবদ্দশায় ছেলেরা, এখন নাতিরা পদ নিয়ে দ্বন্দ্বে. Prothom Alo (in Bengali).
- ^ "List of 3rd Parliament Members" (PDF). Bangladesh Parliament (in Bengali). Retrieved 3 November 2019.
- ^ "List of 4th Parliament Members" (PDF). Bangladesh Parliament (in Bengali). Retrieved 3 November 2019.
- ^ "Mufti Wakkas gets 6-month bail". banglanews24.com. 17 February 2014. Retrieved 3 November 2019.
- ^ "Parliament Election Result of 1991, 1996, 2001 Bangladesh Election Information and Statistics". Vote Monitor Networks. Archived from the original on 28 December 2008. Retrieved 3 November 2019.
- ^ "Mufti Wakkas granted bail". Dhaka Tribune. 17 February 2014. Retrieved 3 November 2019.
- v
- t
- e
- Abu Hanifa (founder of the school; 699–767)
- Abu Yusuf (738–798)
- Ibn al-Mubarak (726–797)
- Muhammad al-Shaybani (749–805)
- Yahya ibn Ma'in (774–807)
- Waki' ibn al-Jarrah (d. 812)
- Isa ibn Aban (d. 836)
- Ahmad ibn Abi Du'ad (777–854)
- Yahya ibn Aktham (d. 857)
- Al-Hakim al-Tirmidhi (d. 869)
- Al-Ḫaṣṣāf (d. 874)
- Abu Bakr al-Samarqandi (d. 882)
- Al-Tahawi (843–933)
- Abu Mansur al-Maturidi (853–944)
- Al-Hakim al-Samarqandi (b. 874)
- Al-Jassas (917–981)
- Abu al-Layth al-Samarqandi (944–983)
- Abu al-Husayn al-Basri (d. 1044)
- Karima al-Marwaziyya (969–1069)
- Ali Hujwiri (1009–1072)
- Al-Bazdawi (1010–1089)
- Al-Sarakhsi (d. 1090)
- Abu al-Yusr al-Bazdawi (1030–1100)
- Abu al-Mu'in al-Nasafi (d. 1115)
- Abu al-Thana' al-Lamishi
- Abu Ishaq al-Saffar al-Bukhari (d. 1139)
- Ibn al-Malāḥimī (d. 1141)
- Yusuf Hamadani (1062–1141)
- Abu Hafs Umar al-Nasafi (1067–1142)
- Al-Zamakhshari (1074–1143)
- Siraj al-Din al-Ushi (d. 1180)
- Nur al-Din al-Sabuni (d. 1184)
- Fatima al-Samarqandi (d. 1185)
- Al-Kasani (d. 1191)
- Jamal al-Din al-Ghaznawi (d. 1197)
- Burhan al-Din al-Marghinani (1135–1197)
- Rumi (1207–1273)
- Jalaluddin Tabrizi (d. 1228)
- Qutbuddin Bakhtiar Kaki (1173–1235)
- Mu'in al-Din Chishti (1143–1236)
- Baba Farid (1173–1266)
- Abu Tawwama (d. 1300)
- Abu al-Barakat al-Nasafi (d. 1310)
- Nizamuddin Auliya (1238–1325)
- Uthman bin Ali Zayla'i (d. 1342)
- Shah Jalal Mujarrad (1271–1346)
- Uthman Siraj ad-Din (1258–1357)
- Ala al-Haq (1301–1384)
- Jahaniyan Jahangasht (1308–1384)
- Akmal al-Din al-Babarti (d. 1384)
- Al-Taftazani (1322–1390)
- Ibn Abi al-Izz (1331–1390)
- Shams al-Din al-Samarqandi (1350–1410)
- Al-Sharif al-Jurjani (1339–1414)
- Nur Qutb Alam (d. 1416)
- Shams al-Din al-Fanari (1350–1431)
- 'Ala' al-Din al-Bukhari (1377–1438)
- Husam ad-Din Manikpuri (d. 1449)
- Badr al-Din al-Ayni (1361–1451)
- Al-Kamal ibn al-Humam (1388–1457)
- Ali Qushji (1403–1474)
- Khidr Bey (b. 1407)
- Zenbilli Ali Cemali Efendi (1445–1526)
- Ibn Kemal (1468–1536)
- Abdul Quddus Gangohi (1456–1537)
- Ibrāhīm al-Ḥalabī (1460–1549)
- Fahreddin-i Acemi (d. 1460)
- Muhammad Ghawth (1500–1562)
- Ali Sher Bengali (d. 1570s)
- Nagore Shahul Hamid (1504–1570)
- Mosleh al-Din Lari (1510–1572)
- Muhammad Birgivi (1522–1573)
- Ebussuud Efendi (1490–1574)
- Hamza Makhdoom (1494–1576)
- Wajihuddin Alvi (1490–1580)
- Yaqub Sarfi Kashmiri (1521–1595)
- Sadeddin Efendi (1536–1599)
- Mustafa Selaniki (d. 1600)
- Ali al-Qari (d. 1606)
- Ahmad Sirhindi (1564–1624)
- Esad Efendi (1570–1625)
- Kadızade Mehmed (1582–1635)
- 'Abd al-Haqq al-Dehlawi (1551–1642)
- Mehmed Efendi (1595–1654)
- Kâtip Çelebi (1609–1657)
- Jana Begum
- Shihab al-Din al-Khafaji (1569–1659)
- Khayr al-Din al-Ramli (1585–1671)
- Syed Rafi Mohammad (d. 1679)
- Mir Zahid Harawi (d. 1689)
- Syed Inayatullah (d. 1713)
- Shah Abdur Rahim (1644–1719)
- Zinat-un-Nissa Begum (1643–1721)
- Syed Hayatullah (d. 1722)
- Abd al-Ghani al-Nabulsi (1641–1731)
- Syed Mohammad Zaman (d. 1756)
- Hashim Thattvi (1692–1761)
- Shah Waliullah Dehlawi (1703–1762)
- Shah Nuri Bengali (d. 1785)
- Mirza Mazhar Jan-e-Janaan (1699–1781)
- Murtada al-Zabidi (1732–1790)
- Sanaullah Panipati (1730–1810)
- Syed Mohammad Rafi (d. 1803)
- Majduddin (d. 1813)
- Çerkes Halil Efendi (d. 1821)
- Ghulam Ali Dehlavi (1743–1824)
- Shah Abdul Aziz (1746–1824)
- Fatima al-Fudayliya (d. 1831)
- Syed Ahmad Barelvi (1786–1831)
- Syed Mir Nisar Ali (1782–1831)
- Ibn Abidin (1784–1836)
- Haji Shariatullah (1781–1840)
- Shah Muhammad Ishaq (1783–1846)
- Mamluk Ali Nanautawi (1789–1851)
- Mahmud al-Alusi (1802–1854)
- Fazl-e-Haq Khairabadi (1796–1861)
- Dudu Miyan (1819–1862)
- Karamat Ali Jaunpuri (1800–1873)
- Al-Maydani (1807–1861)
- Haji Dost Muhammad Qandhari (1801–1868)
- Yusuf Ma Dexin (1794–1874)
- Naqi Ali Khan (1830–1880)
- Muhammad Qasim Nanautavi (1832–1880)
- Ahmad Ali Saharanpuri (1810–1880)
- Yaqub Nanautawi (1833–1884)
- Mazhar Nanautawi (1821–1885)
- Abd al-Hayy al-Lucknawi (1848–1886)
- Siddiq Bharchundi (1819–1890)
- Rafiuddin Deobandi (1836–1890)
- Rahmatullah Kairanawi (1818–1891)
- Mustafa Ruhi Efendi (1800–1891)
- Mahmoodullah Hussaini (d. 1894)
- Imdadullah Muhajir Makki (1817–1899)
- Hafiz Ahmad Jaunpuri (1834–1899)
- Rashid Ahmad Gangohi (1826–1905)
- Abdul Wahid Bengali (1850–1905)
- Syed Ahmadullah Maizbhandari (1826–1906)
- Fazlur Rahman Usmani (1831–1907)
- Abd Allah ibn Abbas ibn Siddiq (1854–1907)
- Muhammad Naimuddin (1832–1907)
- Hassan Raza Khan (1859–1908)
- Sayyid Muhammad Abid (1834–1912)
- Ahmad Hasan Amrohi (1850–1912)
- Kareemullah Shah (1838–1913)
- Shibli Nomani (1857–1914)
- Najib Ali Choudhury (fl. 1870s)
- Mehmet Cemaleddin Efendi (1848–1917)
- Abdul Awwal Jaunpuri (1867–1921)
- Azimuddin Hanafi (1838–1922)
- Medeni Mehmet Nuri Efendi (1859–1927)
- Hamiduddin Farahi (1863–1930)
- Machiliwale Shah (d. 1932)
- Abdur Rab Jaunpuri (1875–1935)
- Meher Ali Shah (1859–1937)
- Ghulamur Rahman Maizbhandari (1865–1937)
- Muhammad Ishaq (1883–1938)
- Mohammad Abu Bakr Siddique (1845–1939)
- Abd Allah Siraj (1876–1949)
- Khwaja Yunus Ali (1886–1951)
- Nesaruddin Ahmad (1873–1952)
- Muhammad Zahid al-Kawthari (1879–1952)
- Mustafa Sabri (1869–1954)
- Ghousi Shah (1893–1954)
- Ahmed Ali Enayetpuri (1898–1959)
- Abdul Batin Jaunpuri (1900–1973)
- Momtazuddin Ahmad (1889–1974)
- Muhammad Abu Zahra (1898–1974)
- Amimul Ehsan Barkati (1911–1974)
- Ghulam Mohiyuddin Gilani (1891–1974)
- Abul Wafa Al Afghani (1893–1975)
- Abdul Majid Daryabadi (1892–1977)
- Abul A'la Maududi (1903–1979)
- Abdur Rahim Firozpuri (1918–1987)
- Muntakhib al-Haqq (fl. 1980s)
- Abu Zafar Mohammad Saleh (1915–1990)
- Ahmed Muhyuddin Nuri Shah Jilani (1915–1990)
- Sayed Moazzem Hossain (1901–1991)
- Hamid al-Ansari Ghazi (1909–1992)
- Ayub Ali (1919–1995)
- Mukhtar Ashraf (1916–1996)
- Abdul Haque Faridi (1903–1996)
- Shamsul-hasan Shams Barelvi (1917–1997)
- Abd al-Fattah Abu Ghudda (1917–1997)
- Amin Ahsan Islahi (1904–1997)
- Ghulam Moinuddin Gilani (1920–1997)
- Naeem Siddiqui (1916–2002)
- Abdul Latif Fultali (1913–2008)
- Muhammad Abdullah (1932–2008)
- Naseeruddin Naseer Gilani (1949–2009)
- Saifur Rahman Nizami (b. 1916)
- Ghulam Rasool Jamaati (b. 1923)
- Syed Waheed Ashraf (b. 1933)
- Syed Abdul Qadir Jilani (b. 1935)
- Muhibbullah Babunagari (b. 1935)
- Ziaul Mustafa Razvi Qadri (b. 1935)
- Abdul Qadir Pakistani (b. 1935)
- Yusuf Ziya Kavakçı (b. 1938)
- Madni Miyan (b. 1938)
- Sultan Zauq Nadvi (b. 1939)
- Zia Uddin (b. 1941)
- Taqi Usmani (b. 1943)
- Kamaluddin Zafree (b. 1945)
- Muneeb-ur-Rehman (b. 1945)
- Qamaruzzaman Azmi (b. 1946)
- Abdolhamid Ismaeelzahi (b. 1946)
- Abul Qasim Nomani (b. 1947)
- Idrees Dahiri (b. 1947)
- Farid Uddin Chowdhury (b. 1947)
- Farid Uddin Masood (b. 1950)
- Mahmudul Hasan (b. 1950)
- Mukhtaruddin Shah (b. 1950)
- Ilyas Qadri (b. 1950)
- Kafeel Ahmad Qasmi (b. 1951)
- Tahir-ul-Qadri (b. 1951)
- Yaseen Akhtar Misbahi (b. 1953)
- Tariq Jamil (b. 1953)
- Zulfiqar Ahmad Naqshbandi (b. 1953)
- Sufyan Qasmi (b. 1954)
- Nurul Islam Walipuri (b. 1955)
- Sajjad Nomani (b. 1955)
- Ghousavi Shah (b. 1955)
- Ameen Mian Quadri (b. 1955)
- Pir Sabir Shah (b. 1955)
- Abu Taher Misbah (b. 1956)
- Kaukab Noorani Okarvi (b. 1957)
- Hamid Saeed Kazmi (b. 1957)
- Rahmatullah Mir Qasmi (b. 1957)
- AFM Khalid Hossain (b. 1959)
- Najibul Bashar Maizbhandari (b. 1959)
- Abdul Aziz Ghazi]] (b. 1960)
- Shakir Ali Noori (b. 1960)
- Ruhul Amin (b. 1962)
- Mizanur Rahman Sayed (b. 1963)
- Hanif Jalandhari (b. 1963)
- Sajidur Rahman (b. 1964)
- Ibrahim Mogra (b. 1965)
- Saad Kandhlawi (b. 1965)
- Faiz-ul-Aqtab Siddiqi (b. 1967)
- Arshad Misbahi (b. 1968)
- Abu Reza Nadwi (b. 1968)
- Muhammad Abdul Malek (b. 1969)
- Mahfuzul Haque (b. 1969)
- Ilyas Ghuman (b. 1969)
- Qasim Rashid Ahmad (b. 1970)
- Asjad Raza Khan (b. 1970)
- Syed Rezaul Karim (b. 1971)
- Riyadh ul Haq (b. 1971)
- Obaidullah Hamzah (b. 1972)
- Raza Saqib Mustafai (b. 1972)
- Manzoor Mengal (b. 1973)
- Syed Faizul Karim (b. 1973)
- Mamunul Haque (b. 1973)
- Husamuddin Fultali (b. 1974)
- Abdur Rahman Mangera (b. 1974)
- Faraz Rabbani (b. 1974)
- Adnan Kakakhail (b. 1975)
- Muhammad al-Kawthari (b. 1976)
- Amer Jamil (b. 1977)
- Yasir Nadeem al Wajidi (b. 1982)
- Shahinur Pasha Chowdhury (b. 1985)
- Abbas Siddiqui (b. 1987)
- Kaif Raza Khan (b. 2001)
- Ghulam Mohammad Vastanvi
- Tauqeer Raza Khan
- Subhan Raza Khan
- Abdul Malek Halim
- Izharul Islam Chowdhury
- Amjad M. Mohammed
- Anwar-ul-Haq Haqqani
- Mukarram Ahmad
- Abdul Khabeer Azad
- Muzaffar Qadri
- Hanbali
- Maliki
- Shafi'i
- Zahiri