Caridea

Caridea
Jurasiko-gaur egun PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Arthropoda
Klasea	Malacostraca
Ordena	Decapoda
Infraordena	Caridea Dana, 1852
Superfamiliak
Alpheoidea Rafinesque, 1815 Atyoidea De Haan, 1849 Bresilioidea Calman, 1896 Campylonotoidea Sollaud, 1913 Crangonoidea Haworth, 1825 Galatheacaridoidea Vereshchaka, 1997 Nematocarcinoidea Smith, 1884 Oplophoroidea Dana, 1852 Palaemonoidea Rafinesque, 1815 Pandaloidea Haworth, 1825 Pasiphaeoidea Dana, 1852 Physetocaridoidea Chace, 1940a Procaridoidea Chace & Manning, 1972 Processoidea Ortmann, 1896 Psalidopodoidea Wood-Mason, 1892 Stylodactyloidea Bate, 1888

Caridea dekapodo igerilariak dira, izkira izenarekin ezagutzen direnak. Hala ere, Dendrobranchiata subordenakoak ere izkira izena har dezakete ere.

Izkirak elikagai garrantzitsuak dira animalia handiagoentzako, arrain eta baleentzako. Espezie ugari sukaldaritzan oso estimatuak dira.

Ezaugarriak

Decapoda ordenako talde ugariena da. Hirugarren pereiopodo pareak (oinak) ez du haginik, Stenopodidea infraordenako espezieetatik desberdinduz.

Mundu osoan bizi dira, ur gazi eta gezatan. Izkira helduak ura iragaziz bizi dira, itsas edo ibai hondotik hurbil. Sardatan bizi daitezke eta atzeraka laster igeri egiteko ahalmena dute.

Kontsumoa

Beste itsaskiek bezala, izkirek kaltzio, iodo eta proteina ugari dute, baino balio energetiko urria. Izkirez osatutako otordu bat kolesterol iturri garrantzitsua da, 122 mg - 251 mg artean 100 gramoko, prestaketa motaren arabera^[1].

Hala ere, izkirak eta beste itsaski ugari alergia eragile ohikoenak dira^[2]. Gainera, ez dira kosher eta, horregatik, judutar sukaldaritzan debekatuak daude. Hala ere, halal izan daitezke eta, hortaz, musulman sukaldaritzan baimenduak.

Arrantza

Ondoko taulak munduko izkira arrantza azaltzen du, milioi tonatan:^[3]

Urtea	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005
Milioi tona	3.03	3.09	2.96	2.97	3.55	3.54	3.42

Espezieak

Hauek dira sukaldaritzan erabilitako ohiko espezieak:

• Izkira handia (Palaemon serratus)
• Izkira zuria (Crangon crangon)
• Pandalus borealis
• Penaeus setiferus

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Izkira burruntziak^{[Betiko hautsitako esteka]} egiteko errezeta (Berria)

• Datuak: Q80117
• Multimedia: Caridea / Q80117
• Espezieak: Caridea