Kirtengorri

Kirtengorri
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaLamiales
FamiliaLamiaceae
LeinuaAjugeae
GeneroaAjuga
Espeziea Ajuga reptans
L.
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakbugle (en) Itzuli

Kirtengorria[1] edo girtangorria[2] (Ajuga reptans) Lamiaceae familiako landare bizikor bat da, leku heze eta freskoetan bizi dena[3]. Landare hostoiraunkor errizomaduna da, estoloiak garatzen dituena[3]. Jatorriz Europa, Kaukaso eta Irangoa da.

Ezaugarriak

10 eta 40cm garai bitartean izan daiteke[3] eta 1m zabal izatera iritsi.

Zurtoinak partzialki ilaundunak dira eta hosto berde ilunak daramatzate, obalak edo luzangak, espatulatuak, 10cm inguru luze. Oin nagusiaren zurtoinaren puntan edukitzen ditu loreak, buruxkaren antzera eratuak, kolorez urdinak eta beheko ezpaina goikoa baino luzeagoa dutenak. Loraldia maiatz-ekainean da[3]. Loreak urdin ilunak (ubelkarak) dira, 1-2 cm artekoak, 15cm luze izan daitezkeen buruxkatan.

  • Ajuga reptans
    Ajuga reptans
  • Ajuga reptans
    Ajuga reptans
  • Jan Kops - Flora Batava, Volume 16, (1800)
    Jan Kops - Flora Batava, Volume 16, (1800)
  • Otto Wilhelm Thomé, Flora von Deutschland, (1885)
    Otto Wilhelm Thomé, Flora von Deutschland, (1885)
  • Martin Cilenšek: Naše škodljive rastline,(1892)
    Martin Cilenšek: Naše škodljive rastline,(1892)
  • Flora Batava, vol. 20,(1898)
    Flora Batava, vol. 20,(1898)

Barietateak

Basa espeziea inbaditzailea da, baina lorezaintzako barietate ugari daude, lur-estalki egokiak eratzen dituztenak. Hostoak eta loreak kolore askotakoak izan daitezke. Hauek dira barietate nagusiak:

  • A. reptans 'Burgundi Glow' : hosto berde zilarkara edo berde urrekara, gorri ardokararekin
  • A. reptans 'Catlin's Giant': hosto handi gorrindol ilun brontzekarak. Infloreszentziak handixeagoak dira
  • A. reptans 'Multicolor' edo A. reptans 'Rainbow': estalgarria, hosto berde ilun brontzekarak, arrosaz eta kremaz markatuak
  • A. reptans 'Pink Elf': trinkoa, lore arrosa ilunak
  • A. reptans 'Variegata': trinkoa eta hazkuntza geldokoa. Hosto gris-berdeak, krema koloreko ertzak eta zipristinak.

Erreferentziak

  1. Zehazki hiztegia
  2. Elhuyar hiztegia
  3. a b c d (Frantsesez) Guide complet de la nature - Michael Lohmann - p.312 - ISBN 2-8034-4019-9 - Éditions Chantecler - Aartselaar - Belgique

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q157249
  • Commonscat Multimedia: Ajuga reptans / Q157249
  • Wikispecies Espezieak: Ajuga reptans

  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Datu taxonomikoak
  • African Plant DB: 143957
  • BioLib: 41007
  • Dyntaxa: 18
  • EOL: 579637
  • GBIF: 2927078
  • GRIN: https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=314389
  • IPNI: 444664-1
  • ITIS: 32454
  • NCBI: 38596
  • PlantList: kew-5385
  • W3TROPICOS: 17600017
  • USDA Plants: AJRE
  • VASCAN: 6356
  • Kimikako identifikadoreak
  • UNII: E678D1QH0K
  • Wd Datuak: Q157249
  • Commonscat Multimedia: Ajuga reptans / Q157249
  • Wikispecies Espezieak: Ajuga reptans