Tiber

Tiber
Datu orokorrak
Motaibai
Luzera405 km
Geografia
Map
Koordenatuak43°47′13″N 12°04′40″E / 43.78692°N 12.07767°E / 43.78692; 12.07767
Hidrografia
Ibaiadarrak
ikusi
  • Chiascio (en) Itzuli
    Nera (en) Itzuli
    Aniene (en) Itzuli
    Val di Chiana (en) Itzuli
    Cremera (en) Itzuli
    Paglia (en) Itzuli
    Allia (en) Itzuli
    Treja (en) Itzuli
    Almone (en) Itzuli
    Q3625623 Itzuli
    Farfa (en) Itzuli
    Magliana (en) Itzuli
    Nestore (en) Itzuli
    Chiani
    Q25300635 Itzuli
    Naia (en) Itzuli
Arroaren azalera17.375 km²
Ur-emaria239 m³/s
LakuakLago di Corbara (en) Itzuli
Bokalea
()
Tirreniar itsasoa

Tiber[1] (Tevere italieraz; Tiberis latinez) Italiar penintsulako ibaia da. 405 km luze da eta Italiako bigarren ibairik luzeena da, Poren ondotik. Sorburua Apeninoetan du, Fumaiolo mendian, Toskanan. Ondoren Umbria eta Lazioko eskualdeak zeharkatzen ditu Peruggia eta Erromatik pasatuz. Ibaia Ostia hiri zaharrean bi itsasadarretan banatzen da, Isola Sacra (hegoaldean) eta Fiumicino (iparraldean) eta bi horiek Tirreniar itsasoan itsasoratzen dira.

Tiber ibaiaren ur-emaria guztiz irregularra da eta Erromako auzo batzuetan uholdeak gertatzen ziren, ibilgua kanalizatu zuten arte.

Historia

Ontziz ibiltzeko egokia sekula izan ez bada ere, dokumentuek argi uzten dute, K.a. VIII. mendean Erroma haren ertzean sortu zenean, eskualdeko merkataritzako garraiobide garrantzitsua zela. Inperioaren garaian Tiberrez baliatzen ziren Ostia Anticako portutik (bokalean) hiriko laboreak, ardoak eta olioak garraiatzeko. Ibaiaren ohean metaturiko sedimentuak, ordea, nabigaziorako oztopo bihurtu ziren Erdi Aroan zehar. XXVIII. eta XIX. mendeetan ibaiaren hondoa garbitzeko saioak egin zituzten, ontziz ibil ahal izateko, baina XX. mendean utzi zituzten lanak.

Erreferentziak

  • Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/1/9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
  1. Euskaltzaindia. Europako toponimia fisikoa. .

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q13712
  • Commonscat Multimedia: Tiber / Q13712

  • Identifikadoreak
  • WorldCat
  • VIAF: 316430945
  • BNE: XX461321
  • BNF: 138842244 (data)
  • GND: 4119609-0
  • LCCN: sh85135212
  • NKC: ge1041806
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Lekuak
  • OSM: 1827384
  • Wd Datuak: Q13712
  • Commonscat Multimedia: Tiber / Q13712
  • i
  • e
  • a
Italiako ibai nagusiak
1.000 km >
500 km >
Adige • Tiber
300 km >
Arno • Piave • Reno
200 km >
Agri • Aterno-PescaraBacchiglioneBasentoBradano • Brenta • CoghinasFlumendosaFortoreIsonzoLiriMetauroOfantoOmbroneSangroSavioSerchioTagliamento • Ticino • Tirso • TrontoVolturno
100 km >
Alcantara • AnapoCratiGariglianoMarecchiaRubikon