Xiristola

Xiristola
Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaFabales
FamiliaFabaceae
LeinuaGenisteae
GeneroaGenista
Espeziea Genista tinctoria
L.
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakdyer’s greenweed (en) Itzuli
Genista tinctoria

Xiristola (Genista tinctoria) Fabaceae familiako zuhaixka da.

Deskribapena

Xiristola da bere izen arrunta. Zuhaixka arantzagabea da, 40 cm eta 1,5 m bitarteko altuera duena.

Zurtoin berde eta hostotsuak aurkezten ditu. Hostoak bakunak dira eta ilegabeak zein zetakarak (maila desberdinetan) izan daitezke.

Loreak horiak eta bakartiak dira. Lukuak, gehienetan, lore asko dituzte eta luzatuak izaten dira, baina motzak eta hostotsuak ere izan daitezke. Pedunkuluaren erdialdean bi brakteola dituzte. Braktei dagokienez, hostokarak eta kaliza baino luzeagoak dira. Lekak luzangak eta zapalak dira, ilegabeak, 5-12 hazi izan ohi dituztelarik.

Maiatza eta abuztu bitartean loratzen da.

Ekologia

Ingurune hezeetan bizi da: harizti, zingira, ubide ertz eta ibarbaso modukoetan.

Banaketa

Espezie honen banaketa areak Europaren zati handia hartzen du. Euskal herrian batez ere kantaurialdeko kostaldean eta puntualki hegoaldean azaltzen da. Espezie honen jatorria Asiako erdialde eta mendebaldean dago, baina Erdi Aroan espezie tindatzaile moduan Europa osoan landatu zen. Horregatik, zaila da jakitea gaur egungo populazioak bertakoak diren edo antzinako landaketen arrastoetatik datozen.[1]

Erabilerak

Sendabelar eta tindagai moduan erabiltzen zuten.

Erreferentziak

  1. (Gaztelaniaz) «Genista tinctoria L.» Herbari Virtual del Mediterrani Occidental (Noiz kontsultatua: 2019-03-10).


Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q162777
  • Commonscat Multimedia: Genista tinctoria / Q162777
  • Wikispecies Espezieak: Genista tinctoria

  • Datu taxonomikoak
  • BioLib: 39890
  • Dyntaxa: 693
  • EOL: 643982
  • GBIF: 5347612
  • GRIN: https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=17337
  • IPNI: 496408-1
  • ITIS: 26708
  • NCBI: 49825
  • PlantList: ild-8832
  • W3TROPICOS: 13019564
  • USDA Plants: GETI
  • VASCAN: 5730
  • Kimikako identifikadoreak
  • UNII: 1F26HNB59H
  • Wd Datuak: Q162777
  • Commonscat Multimedia: Genista tinctoria / Q162777
  • Wikispecies Espezieak: Genista tinctoria