Amphibolurus

Australische grondagamen
(Amphibolurus)

Amphibolurus muricatus

Taxonomische indeling

Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Chordata (Chordadieren)
Klasse:	Reptilia (Reptielen)
Orde:	Squamata (Schubreptielen)
Onderorde:	Lacertilia (Hagedissen)
Infraorde:	Iguania (Leguaanachtigen)
Familie:	Agamidae (Agamen)
Onderfamilie:	Amphibolurinae

Geslacht

Amphibolurus
Wagler, 1830

Afbeeldingen op

Wikimedia Commons

Australische grondagamen
(Amphibolurus) op

Wikispecies

Portaal

Biologie
Herpetologie

Australische grondagamen^[1] (Amphibolurus) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie agamen (Agamidae).

Naam en indeling

Er zijn twee andere geslachten van agamen die ook met de Nederlandstalige naam 'Australische grondagamen' worden aangeduid, namelijk Diporiphora en Tympanocryptis. De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Johann Georg Wagler in 1830.

Er zijn vier soorten, vroeger waren er veel meer soorten, maar velen zijn verplaatst naar andere geslachten zoals Gowidon en Lophognathus. Ook de bekende baardagame (Pogona vitticeps) behoorde ooit tot dit geslacht.^[2]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Naam	Auteur	Verspreidingsgebied
Amphibolurus burnsi	Wells & Wellington, 1985	Australië (Nieuw-Zuid-Wales, Queensland)
Amphibolurus centralis	Loveridge, 1933	Australië (Noordelijk Territorium, Queensland)
Boomklimmende grondagame (Amphibolurus muricatus)	White, 1790	Australië (Nieuw-Zuid-Wales, Queensland, Tasmanië, Victoria, Zuid-Australië)
Amphibolurus norrisi	Witten & Coventry, 1984	Australië (Zuid-Australië, Victoria, West-Australië)

Uiterlijke kenmerken

De soorten bereiken een grijze tot bijna zwarte kleur, vaak met een lichtere tot witgele streep of vlekkenrij aan de bovenzijde van iedere flank. Deze steekt met name bij volwassen mannetjes sterk tegen de basiskleur. Aan de kop zijn aan weerszijden stekelrijen aanwezig die soms ook op de flanken terugkomen. De lichaamslengte bedraagt ongeveer twaalf tot vijftien centimeter, de poten zijn relatief lang. De staart is bijna twee keer zo lang als de rest van het lichaam. De ogen en gehooropeningen zijn duidelijk zichtbaar.^[3]

Levenswijze

De vrouwtjes zetten de eieren af op de bodem. Australische grondagamen zijn overwegend bodembewonend maar kunnen ook wel klimmen. De agamen kunnen communiceren door met de poten en de staart te zwaaien en met de kop te knikken.^[3]

Verspreiding en habitat

Alle soorten komen endemisch voor in Australië en leven in de deelgebieden Nieuw-Zuid-Wales, Queensland, Victoria, West-Australië, Zuid-Australië. De soort Amphibolurus muricatus komt als enige naast het vasteland ook voor op het eiland Tasmanië.^[2]

De habitat bestaat uit droge bossen en bosranden, veelal in scrubland.^[4]

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan drie soorten een beschermingsstatus toegewezen. De soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC).^[4]

Bronvermelding

Referenties

↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 252. ISBN 90 274 8626 3.
↑ ^a ^b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Amphibolurus.
↑ ^a ^b Steve K. Wilson (2015). The Reptiles of Queensland. Reed New Holland Publishers, Pagina 189-191. ISBN 9781921517488.
↑ ^a ^b International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Amphibolurus - IUCN Red List.

Bronnen

(en) – Steve K. Wilson - A Fied Guide to The Reptiles of Queensland (2015) – Pagina 189-191 – Reed New Holland Publishers – ISBN 9781921517488
(en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Amphibolurus - Website Geconsulteerd 8 mei 2019