Apen van de Oude Wereld

Apen van de Oude Wereld
Mantelbaviaan
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Mammalia (Zoogdieren)
Orde:Primates (Primaten)
Infraorde:Simiiformes (Apen)
Parvorde:Catarrhini (Smalneusapen)
Superfamilie:Cercopithecoidea (Apen van de Oude Wereld)
Familie
Cercopithecidae
Gray, 1821
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Apen van de Oude Wereld op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Zoogdieren

De apen van de Oude Wereld (Cercopithecidae) zijn een familie van de orde primaten (Primates). De Cercopithecidae zijn de enige levende familie uit de superfamilie Cercopithecoidea. Samen met de mensapen vormen ze de parvorde smalneusapen. In tegenstelling tot de mensapen hebben de meeste apen van de Oude Wereld een staart. Dit is geen grijpstaart. Ook op basis van dentitie zijn er verschillen tussen beide superfamilies.

Apen van de Oude Wereld kennen een grote verscheidenheid aan gezichtsexpressies om mee te communiceren. Het gezicht is bij veel soorten onbehaard, evenals de handpalmen en voetzolen. Het zijn dagdieren, die goed kunnen zien, horen en ruiken.

De apen van de Oude Wereld leven voornamelijk in Afrika en Azië. Fossielen zijn uit Europa bekend, en één soort, de berberaap, leeft op de rots van Gibraltar. In Afrika leven vooral de meerkatten, bavianen, mangabeys en franjeapen, en in Azië vooral de makaken, langoeren en de neusaap.

De oudste fossiele vondst van een aap van de Oude Wereld bestaat uit twee tanden van circa 12,5 miljoen jaar oud.[1]

Taxonomie

Plaats binnen de stamboom van de primaten:

Cladogram van de Primaten

 Primaten (Primates) 

 Strepsirrhini (halfapen)


  Haplorrhini (Apen en spookdieren) 

 Tarsiiformes (spookdiertjes en aantal alleen fossiel bekende families)


 Anthropoidea (echte apen) 

 Platyrrhini (breedneusapen) 


 Catarrhini (smalneusapen) 

 Cercopithecoidea (apen van de Oude Wereld)


 Hominoidea (mensapen)

 Hylobatidae (gibbons)



 Hominidae (mensachtigen)







Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ Fossils of Earliest Old World Monkeys Unearthed. LiveScience (18 maart 2013). Gearchiveerd op 2 april 2013. Geraadpleegd op 19 maart 2013.
· · Sjabloon bewerken
Geslachten en soorten van Apen van de Oude Wereld (Cercopithecidae) - Onderfamilie Meerkatachtigen (Cercopithecinae)
Allenopithecus:Moerasmeerkat (A. nigroviridis)
Allochrocebus:Bergmeerkat (A. lhoesti) · Allochrocebus preussi · Zonnestaartmeerkat (A. solatus)
Cercopithecus:Roodstaartmeerkat (C. ascanius) · Campbellmeerkat (C. campbelli) · Knevelmeerkat (C. cephus) · Dents meerkat (C. denti) · Dianameerkat (C. diana) · Roodbuikmeerkat (C. erythrogaster) · Roodneusmeerkat (C. erythrotis) · Uilenkopmeerkat (C. hamlyni) · Lesula (C. lomamiensis) · Cercopithecus lowei · Diadeemmeerkat (C. mitis) · Monameerkat (C. mona) · Brazzameerkat (C. neglectus) · Grote witneusmeerkat (C. nictitans) · Kleine witneusmeerkat (C. petaurista) · Kroonmeerkat (C. pogonias) · Roloway (C. roloway) · Sclaters meerkat (C. sclateri) · Wolfs meerkat (C. wolfi)
Chlorocebus:Groene meerkat (C. aethiops) · Malbrouck (C. cynosuros) · Balemeerkat (C. djamdjamensis) · Dryasmeerkat (C. dryas) · Vervet (C. pygerythrus) · Geelgroene meerkat (C. sabaeus) · Tantalusmeerkat (C. tantalus)
Erythrocebus:Erythrocebus baumstarki · Huzaaraap (E. patas) · Erythrocebus poliophaeus
Miopithecus:Noordelijke dwergmeerkat (M. ogouensis) · Dwergmeerkat (M. talapoin)
Cercocebus:Olijfmangabey (C. agilis) · Roetmangabey (C. atys) · Goudbuikmangabey (C. chrysogaster) · Mutsmangabey (C. galeritus) · Witkruinmangabey (C. lunulatus) · Sanjemangabey (C. sanjei) · Roodkopmangabey (C. torquatus)
Lophocebus:Grijswangmangabey (L. albigena) · Kuifmangabey (L. aterrimus)
Macaca:Beermakaak (M. arctoides) · Assammakaak (M. assamensis) · Macaca brunnescens · Taiwanese makaak (M. cyclopis) · Java-aap (M. fascicularis) · Japanse makaak (M. fuscata) · Macaca hecki · Leeuwmakaak (M. leonina) · Macaca leucogenys · Moormakaak (M. maura) · Resusaap (M. mulatta) · Macaca munzala · Lampongaap (M. nemestrina) · Kuifmakaak (M. nigra) · Temmincks makaak (M. nigrescens) · Grauwarmmakaak (M. ochreata) · Mentawaimakaak (M. pagensis) · Indische kroonaap (M. radiata) · Macaca selai · Macaca siberu · Wanderoe (M. silenus) · Ceylonkroonaap (M. sinica) · Berberaap (M. sylvanus) · Tibetaanse makaak (M. thibetana) · Tonkeanmakaak (M. tonkeana)
Mandrillus:Dril (M. leucophaeus) · Mandril (M. sphinx)
Papio:Groene baviaan (P. anubis) · Gele baviaan (P. cynocephalus) · Papio kindae · Mantelbaviaan (P. hamadryas) · Bruine baviaan (P. papio) · Beerbaviaan (P. ursinus)
Rungwecebus:Rungwecebus kipunji
Theropithecus:Gelada (T. gelada)
· · Sjabloon bewerken
Geslachten en soorten van Apen van de Oude Wereld (Cercopithecidae) - Onderfamilie Bladapen (Colobinae)
Colobus:Zuidelijke franjeaap (C. angolensis) · Oostelijke franjeaap (C. guereza) · West-Afrikaanse franjeaap (C. polykomos) · Zwarte franjeaap (C. satanas) · Witbaardfranjeaap (C. vellerosus)
Piliocolobus:West-Afrikaanse rode franjeaap (P. badius) · Bouviers rode franjeaap (P. bouvieri) · Piliocolobus epieni · Piliocolobus foai · Udzungwa-franjeaap (P. gordonorum) · Zanzibarfranjeaap (P. kirkii) · Piliocolobus langi · Piliocolobus lulindicus · Piliocolobus oustaleti · Piliocolobus parmentieri · Piliocolobus pennantii · Piliocolobus preussi · Piliocolobus rufomitratus · Piliocolobus semlikiensis · Oegandese rode franjeaap (P. tephrosceles) · Roodkroonfranjeaap (P. tholloni) · Piliocolobus waldroni
Procolobus:Groene franjeaap (P. verus)
Presbytis:Presbytis bicolor · Presbytis canicrus · Goudkleurige langoer (P. chrysomelas) · Soendalangoer (P. comata) · Bandlangoer (P. femoralis) · Witvoorhoofdlangoer (P. frontata) · Hose's langoer (P. hosei) · Zwartkuiflangoer (P. melalophos) · Presbytis mitrata · Presbytis natunae · Presbytis percura · Mentawailangoer (P. potenziani) · Presbytis robinsoni · Rode langoer (P. rubicunda) · Presbytis sabana · Bleekdijlangoer (P. siamensis) · Presbytis siberu · Presbytis sumatrana · Thomaslangoer (P. thomasi)
Semnopithecus:Kasjmirhoelman (S. ajax) · Voor-Indische hoelman (S. entellus) · Semnopithecus hector · Zwartvoethoelman (S. hypoleucos) · Nilgirilangoer (S. johnii) · Ceylonhoelman (S. priam) · Berghoelman (S. schistaceus) · Witbaardlangoer (S. vetulus)
Trachypithecus:Javaanse langoer (T. auratus) · Barbes langoer (T. barbei) · Trachypithecus crepusculus · Mutslangoer (T. cristatus) · Witromplangoer (T. delacouri) · Trachypithecus ebenus · Tonkinlangoer (T. francoisi) · Gouden langoer (T. geei) · Indochinese langoer (T. germaini) · Ha Tinhlangoer (T. hatinhensis) · Witbrauwlangoer (T. laotum) · Witkoplangoer (T. leucocephalus) · Trachypithecus margarita · Trachypithecus mauritius · Trachypithecus melamera · Brillangoer (T. obscurus) · Phayrelangoer (T. phayrei) · Kuiflangoer (T. pileatus) · Catbalangoer (T. poliocephalus) · Trachypithecus popa · Trachypithecus selangorensis · Shortridge's langoer (T. shortridgei)
Nasalis:Neusaap (N. larvatus)
Pygathrix:Grijsscheendoek (P. cinerea) · Roodscheendoek (P. nemaeus) · Zwartscheendoek (P. nigripes)
Rhinopithecus:Tonkinstompneusaap (R. avunculus) · Bruine stompneusaap (R. bieti) · Witmantelstompneusaap (R. brelichi) · Gouden stompneusaap (R. roxellana) · Myanmarese stompneusaap (R. strykeri)
Simias:Varkensstaartlangoer (S. concolor)