Gordeldieren

Gordeldieren
Negenbandgordeldier (Dasypus novemcinctus)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Mammalia (Zoogdieren) Superorde: Xenarthra Orde: Cingulata (Gordeldierachtigen)
Clade
Dasypoda
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Gordeldieren op Wikispecies
Portaal    Biologie Zoogdieren

Gordeldieren (Dasypoda) of armadillen zijn de enige overlevende dieren uit de orde van gordeldierachtigen (Cingulata). Er zijn 2 families met 22 levende soorten in acht geslachten. Dasypoda is een oude clade. Utaetus, een van de eerste gordeldieren, leefde in het Eoceen en leek veel op de huidige soorten.

Kenmerken

De kleinste soort, de gordelmol (Chlamyphorus truncatus) weegt minder dan 100 gram en is 15 tot 20 cm, terwijl de grootste levende soort, het reuzengordeldier (Priodontes maximus) meer dan 60 kilogram weegt en ongeveer anderhalve meter groot wordt. Alle soorten bezitten een pantser, bestaande uit verbeende huidschilden, ook wel schubben genoemd. Deze schubben zijn gevormd uit keratine.

Leefwijze

Het zijn alle insectivoren. De meeste soorten eten ook ander voedsel, als kleine gewervelden, eieren, paddenstoelen en vruchten.

Verspreiding en leefgebied

De soorten komen voor in Midden- en Zuid-Amerika. Het negenbandgordeldier (Dasypus novemcinctus) is de enige soort die in Noord-Amerika voortkomt, in het zuidoosten van de Verenigde Staten.

Voortplanting

Het negenbandige gordeldier heeft een ongebruikelijk voortplantingssysteem, in die zin dat het eeneiige vierlingen kan voortbrengen. Dit betekent dat alle vier de jongen uit één nest dezelfde genetische informatie met zich meedragen. Dit komt van pas in onderzoek waarbij vergelijkingen gemaakt moeten worden tussen constante factoren, in dit geval bij de genetisch identieke gordeldieren. Hier hebben zowel medicinale als gedragsonderzoeken baat bij.

Taxonomie

Zie de categorie Dasypodidae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.