Heilig Kruisaltaar

Deel van de serie over
kerkelijk gerei

gebruikt in de liturgie
Monstrans


Liturgisch vaatwerk
Vasa sacra
Miskelk · Pateen
Kelklepeltje
Ciborie · Monstrans
Pyxis · Custodiale

Vasa non sacra
Ampullen · Wijwatervat
Olievaatje
Wierookvat · Ablutievat

Paramenten
Amict · Albe · Baarkleed · Cingel
Tuniek · Dalmatiek · Fanon
Kazuifel · Manipel · Stola
Gremiale · Benedictievelum
Mijter

Koorkledij
Rochet · Superplie
Koorkap · Cappa magna
Kovel Kelkgerei
Bursa · Kelkvelum
Ciborievelum

Kerklinnen
Corporale · Kelkdoekje
Lavabodoekje · Palla
Altaardwaal

Kerkinterieur
Altaar · Ambo
Biechtstoel · Communiebank
Doksaal · Doopvont
Faldistorium
Godslamp · Hoogaltaar
Heilig Kruisaltaar
Bisschopszetel · Preekstoel
Sedilia
Tabernakel · Volksaltaar

Liturgische boeken
Altaarmissaal
Benedictionale · Brevier
Evangeliarium · Evangelistarium
Graduale · Kyriale
Lectionarium
Psalter · Rituaal
Sacramentarium · Volksmissaal

Overige
Flambouw · Processiekruis
Altaargong · Altaarschel · Sanctusbel
Wijwaterkwast · Scheepje
Doopschelp · Lessenaar
Thabor · Antependium
Paaskaars · Adventskrans

Zicht op zowel het Heilig Kruisaltaar als het hoogaltaar van de Kluiskerk te Warfhuizen.

Het heilig Kruisaltaar is in sommige Rooms-katholieke kerken een altaar op de grens van het schip en het priesterkoor. Vanouds hangt of staat op die plaats het triomfkruis, een groot kruis, vrijstaand of bevestigd aan een doksaal of aan het gewelf. Omdat het hoogaltaar dikwijls aan het oog van de gewone gelovigen onttrokken was, werd in de late Middeleeuwen onder dit kruis vaak een tweede altaar geplaatst. Later gebeurde dit (uit gewoonte) ook wanneer het hoogaltaar wel zichtbaar was. Het is gebruikelijk in of op dit altaar kruisrelieken te bewaren.