Het Spaansche Hof

Het Spaansche Hof
Poortgebouw aan het Westeinde
Locatie
Locatie Westeinde 12 en 14, Den Haag
Adres Westeinde 12 - 14Bewerken op Wikidata
Coördinaten 52° 5′ NB, 4° 18′ OL
Status en tijdlijn
Oorspr. functie woonhuis
Huidig gebruik catering en congressen
Bouw gereed 1469
Verbouwing 1600, 1754
Architectuur
Bouwstijl Lodewijk XIV-stijl
Lodewijk XV-stijl
Bouwinfo
Architect Pieter de Swart
Erkenning
Monumentstatus Rijksmonument sinds 1967
Monumentnummer 18096
Overzicht gehele voorgevel aan het Westeinde
Portaal  Portaalicoon   Civiele techniek en bouwkunde

Het Spaansche Hof (óók: Huis van Assendelft) is een voormalig stadspaleis aan de Westeinde in Den Haag. Het werd gebouwd in 1469 en fungeerde onder meer als woonhuis en ambassade. Het complex bestaat uit tien zalen en een binnentuin.

Geschiedenis

In 1469 liet Gerrit van Assendelft, de raadsman van Keizer Maximiliaan I, een huis bouwen aan een van de belangrijkste toegangswegen naar de stad Den Haag.[1] Na hem woonden diverse hoogwaardigheidsbekleders in de woning aan de Westeinde, waaronder raadpensionaris Johan de Witt. Rond 1600 werd het oorspronkelijke gebouw verbouwd in de stijl van de Hollandse renaissance.[2] Baron George Frederik van Renesse van Elderen (1611-1681), Heer van Assendelft, verkocht het huis in 1677 aan Don Emmanuel Françisco de Lyra, ambassadeur van Spanje. Deze vestigde er de Spaanse ambassade. Naast het gebouw werd een Rooms-Katholieke kapel gesticht. De laatste grote verbouwing vond plaats in 1754-1757, toen de gevels en het interieur werden vernieuwd en hun barokke uiterlijk van een stadspaleis kregen. De bekende architect Pieter de Swart was verantwoordelijk voor de verbouwing.[3] Lange tijd werd aangenomen dat het gebouw in 1754 was afgebroken voordat het barokke complex verrees. Uit bouwhistorisch onderzoek in 1998 bleek echter, dat de gehele oorspronkelijke constructie van het gebouw uit 1600 nog aanwezig is; van de begane grond tot en met de kapcontructie.[2] De naastgelegen kapel werd in 1839-1841 vervangen door de Kerk van de Heilige Teresia van Avila, die behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Het Spaansche Hof fungeerde ook als residentie van ambassadeurs uit Pruisen, Denemarken, Frankrijk en Groot-Brittannië. Een drama speelde zich af op het terrein van Het Spaansche Hof, toen in 1979 de Britse ambassadeur Sir Richard Sykes en een 19-jarige Nederlandse bediende onder de poort werden doodgeschoten door de IRA.[4] Veilingmeester Jan Pieter Glerum vestigde in 1989 een veilinghuis in het gebouw.[5]

In 2018 is Het Spaansche Hof gerenoveerd en gerestaureerd.[6] De locatie is tegenwoordig een trouw- en evenementenlocatie en biedt plek aan bijeenkomsten tot 400 personen.

Architectuur

Het Spaansche Hof behoort qua architectuur tot de barokke Lodewijk XIV-stijl. Het pand bevat onder meer een terugliggend gebogen ingangspartij en rijke decoraties uit de tweede helft van de 18e eeuw. Vanwege haar architectonische en historische waarde zijn de Westeinde en Het Spaansche Hof een rijksbeschermd stadsgezicht.[7]

Wetenswaardigheden

  • In Het Spaansche Hof bevinden zich twee cellen.

Galerij

  • hoofdingang vanuit de poort
    hoofdingang vanuit de poort
  • binnenzijde poort, gezien naar Westeinde, met rechts de hoofdingang
    binnenzijde poort, gezien naar Westeinde, met rechts de hoofdingang
  • zijgevel met links de poort
    zijgevel met links de poort
  • wapen op poortgebouw
    wapen op poortgebouw
  • nis in achterkamer
    nis in achterkamer
  • balzaal
    balzaal
  • eetzaal
    eetzaal
  • vóór de verbouwing van 1754
    vóór de verbouwing van 1754

Externe link

  • Website van Het Spaansche Hof
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Den Haag – het Westeinde, het Spaansche Hof en het oudste spookverhaal van Nederland. Gearchiveerd op 28 maart 2023.
  2. a b Snel, G.Th.: Monumentenzorg in Den Haag in 1998, Jaarboek Die Haghe 1999, pagina 192 en 194, Den Haag 1999, ISSN 0923-2931
  3. Schmidt, Dr. F.H.: Pieter de Swart: architect van de achttiende eeuw, Uitgeverij Waanders, 1999, ISBN 9789040094088
  4. NRC Handelsblad: Ambassadeur van Gr.-Brittannië met bediende gedood, 22-03-1979, pagina 1
  5. Wingen, Ed: Nieuw veilinghuis Glerum start opvallend, De Telegraaf, 13 oktober 1989, pagina 14
  6. Stadspaleis als feestlocatie - Het Spaansche Hof heropend, Den Haag Centraal, 8 februari 2018. Gearchiveerd op 14 augustus 2018.
  7. Spaanse Hof op Monumentenzorg Den Haag
Mediabestanden
Zie de categorie Westeinde 12, The Hague van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.