Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming

Sextant 1967
Voorlichtingskoffer

De Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming (NVSH) werd in 1946 opgericht. Het was de voortzetting van de in 1881 opgerichte Nieuw-Malthusiaanse Bond. In Amsterdam begon de eerste vrouwelijke arts Aletta Jacobs in dat jaar een spreekuur voor geboorteregeling, met als uitgangspunt Thomas Malthus' theorie.

Ontstaan

Seksuoloog en arts Jan Rutgers was een markant figuur uit de begintijd van de Nieuw-Malthusiaanse Bond, naar wie de Rutgers Stichting en de Rutgers Nisso Groep zijn genoemd. De Rutgers Stichting bemande tussen 1969 en 2002 consultatiebureaus voor problemen rond seksualiteit en om voorbehoedsmiddelen te verstrekken.

Geschiedenis

De bloeitijd van de NVSH lag in de jaren 60 toen er meer dan zestig consultatiebureaus voor anticonceptie en seksualiteit waren. Het ledental bedroeg op het hoogtepunt in 1966 meer dan 200.000. In die tijd brak de NVSH een lans voor pedofilie; de senator Edward Brongersma ondersteunde de Vereniging meermaals.

In 1971 werd er een stichting Directe Hulpverlening NVSH opgericht om mensen te helpen met geboorteregeling; deze stichting nam in september 1971 de abortuskliniek van dokter Schlebaum in Den Haag over.[1] In mei 1972[2] werd vanuit de NVSH een abortuskliniek in Zwolle geopend.[3][4][5] Tegen april 1989 waren de Zwolse en de Haagse abortuskliniek overgenomen door Stimezo.[6]

Na de seksuele revolutie werd anticonceptie in de reguliere gezondheidszorg opgenomen waardoor een van de bestaansredenen van de NVSH wegviel. In 1985 was de NVSH bijna failliet en anno 2002 had de NVSH ongeveer 1500 leden. Eind 2008 had de NVSH ongeveer 700 leden[7] en draaide volledig op vrijwilligers.

Publicaties

De vereniging begon in 1904 met het uitgeven van een eigen tijdschrift onder de naam Het Gelukkig Huisgezin (1904-1928), later omgedoopt in Verstandig Ouderschap (1928-1968), Sextant (1968-1972), Sekstant (1972-1994), De Nieuwe Sekstant (2001-2007) en Sekstant Nieuwsbrief (2007-2008). Deze laatste werd alleen digitaal verspreid. Het tijdschrift had tussen 1934 en 1985 de brievenrubriek Wij Willen Weten (WWW) met ingezonden vragen van lezers die werden beantwoord. Dit was een voorlichtingsmiddel in een periode in Nederland dat jongeren nog vrijwel geen seksuele voorlichting kregen op school, en ouderen er vrijwel niet over durfden te spreken.

Sinds 2009 is er geen papieren tijdschrift meer en gaat de informatie via de website van de NVSH. Deze site trekt zoveel bezoekers (in de eerste weken van 2007 300.000 personen) dat opnieuw kan worden gesproken van een hoogtepunt in het bestaan van de NVSH. Ook komen er nog dagelijks vragen binnen van mensen die iets willen weten over seksualiteit, op vrijwillige basis zit een team van academici klaar om deze vragen te beantwoorden. Naast de uitgebreide Nederlandstalige site zijn er ook versies in het Engels, Frans, Duits en Russisch.

In 1969 en 1970 gaf de NVSH drie voorlichtingsboeken uit waarin door middel van foto's seksuele variaties, "standjes" in beeld waren gebracht. Deze boeken hadden aan de ene kant als effect dat de openheid over seks in hoge mate werd bevorderd, maar veroorzaakten aan de andere kant dat velen zich gingen concentreren op oefeningen in seksuele acrobatiek.[bron?]

  • 1969 – Variaties (Mogens Toft en John Fowlie, uit het Deens: Stillinger)
  • 1969 – Variaties bij voorspel en zwangerschap (Mogens Toft en John Fowlie)
  • 1970 – Variaties voor de homosexuele man en vrouw (Mogens Toft en John Fowlie)

In 2007-2010 kreeg de uitgeverij NVSH een nieuwe inpuls en werden er drie boeken uitgegeven;

  • De kunst van het vrijen, Andere voorlichting over de liefde (Dik Brummel, 2007)
  • Het seksuele systeem (Dik Brummel, 2008)
  • De eerste Nederlandse vertaling van het boek van Thomas Robert Malthus An essay on the principle of Population onder de titel Over bevolking (Vertaling van Dik Brummel en Stieneke Kamp, 2009)

Bekende leden

Bekende medewerkers

  • Ariane Amsberg, redacteur van Sekstant en voorlichter
  • Jaap Bax, ook werkzaam als sportverslaggever
  • Anton Constandse, schrijver, journalist, medewerker Sekstant
  • Nico Engelschman, regisseerde in de jaren vijftig en zestig vele toneelstukken voor het COC de NVSH
  • Annemarie Grewel, politica, pedagoog en wetenschappelijk onderzoeker, in de jaren tachtig een paar jaar voorzitter van de NVSH
  • Trien de Haan-Zwagerman, activist, feminist en politicus; in 1946 werd ze gekozen in het bestuur van de NVSH. In 1957 werd ze benoemd tot erelid van de vereniging.
  • Hermine Heijermans, columnist van Sekstant
  • Saskia Holleman, fotomodel
  • Bouke Jagt, schrijver, dichter, schilder en jurist; lid van het hoofdbestuur van de NVSH, van 1995 tot 2002
  • Fred Julsing, striptekenaar
  • Manuel van Loggem, psycholoog, schrijver en literatuurcriticus; lid van de redactie van Sextant
  • Lau Mazirel, jurist
  • Marian van der Meer, lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland en lid van de Eerste Kamer namens de PvdA; medewerker van het wetenschappelijk bureau van de NVSH
  • Johanna Hermine Moes, huisarts en medeoprichter van de Nederlandse Vrouwenbeweging (NVB); hield voor de NVSH een anticonceptiespreekuur in Amsterdam en Zaandam
  • Richter Roegholt, o.a. historicus en dichter; redacteur van Verstandig Ouderschap (maandblad van de NVSH)
  • Lydia Rood, schrijver korte verhalen, columnist van Sekstant[11]
  • Paul Schnabel, socioloog. Medewerker wetenschappelijk bureau Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming (NVSH) (1969-1973);[12] assistent Wetenschappelijk Bureau van de NVSH (1962-1972).[13]
  • Hannie Singer-Dekker, PVDA politicus en hoogleraar, medewerker NVSH
  • Gerard Spaink, malacoloog, was jarenlang actief in de Haarlemse afdeling van de NVSH
  • Jos Van Ussel, Belgisch historicus, moraalfilosoof, seksuoloog; bestuurslid van NVSH, auteur van beginselprogramma.
  • Jaap Vegter, striptekenaar; in de jaren zestig en zeventig verscheen zijn werk in Sekstant
  • Mary Zeldenrust-Noordanus, voorzitter van de NVSH van 1962 tot 1969

Controverse

In maart 2009 kwam de vereniging in verband met haar Praatgroep Jon voor pedofielen negatief in het nieuws, na onderzoek door Alberto Stegeman. Leden van de praatgroep lieten doorschijnen de groep als platform voor pedofielen en voor onderlinge tips te gebruiken.[14]

ANBI

De "Nederlandse Vereniging Voor Sexuelehervorming, Afdeling Den Haag" (Sexuelehervorming aan elkaar geschreven) staat geregistreerd als algemeen nut beogende instelling.

Zie ook

Externe link

  • nvsh.nl, website van de NVSH
  • Affiche voor de NVSH uit 1973
Bronnen, noten en/of referenties
  1. "Abortuskliniek van de NVSH in Den Haag", NRC Handelsblad, 13 september 1971. Geraadpleegd op 15 juni 2019.
  2. Al meer dan 40 jaar abortushulpverlening. Stimezo Zwolle. Gearchiveerd op 7 juni 2019. Geraadpleegd op 12 juni 2019.
  3. "Wekelijks 350 à 400 abortussen bij Stimezo", NRC Handelsblad, 17 juli 1972. Gearchiveerd op 4 november 2021. Geraadpleegd op 12 juni 2019.
  4. Treffers, P. E. (1973). A study of the changing frequency of abortion in The Netherlands after 1967. Excerpta Medica 3 (5): 178
  5. Veenhoven, R. (1975). Vier jaar abortus in Nederland. De kernproblemen van liberalisering zijn in stilte opgelost. Gearchiveerd op 1 augustus 2021. Medisch Contact 30 (2)
  6. Elco Brinkman, Overzicht van abortusklinieken die een vergunning Wet afbreking zwangerschappen hebben ontvangen (april 1989). Ministerie van Welzijn, Volkgezondheid en Cultuur. Staten Generaal Digitaal (24 april 1989). Gearchiveerd op 8 juni 2019. Geraadpleegd op 12 juni 2019.
  7. NVSH nieuwsbrief, november 2009: "Het aantal leden van de vereniging blijft dalen. Eind november [2008] werd aan 705 leden een acceptgiro verzonden".
  8. artikel: In Memoriam, De Nieuwe Sekstant, voorjaar 1998
  9. Sekstant, nr. 1 (blz. 43), januari 1973; Knot was tevens voorzitter van de uit de NVSH voortgekomen Omroep Symbiose
  10. http://www.parlement.com/9291000/biof/01363
  11. De boeken van Lydia Rood op volgorde - Boekbeschrijvingen.nl. Boekbeschrijvingen.nl. Gearchiveerd op 26 september 2023. Geraadpleegd op 8 februari 2024. "Lydia Rood is een van de meest veelzijdige schrijfsters van Nederland."
  12. http://www.elsevier.nl/web/10157751/Biografieen/Invloedrijke-Nederlanders/Paul-Schnabel.htm?print=true
  13. Seksuologie, een interdisciplinaire benadering, onder redactie van Jos Frenken, Van Loghum Slaterus, 1980
  14. Teeven eist opheldering over pedo's De Telegraaf, 30 maart 2009