Oorzakelijk voorwerp

Het oorzakelijk voorwerp is een zinsdeel dat voorkomt bij een aantal naamwoordelijk gezegdes, zoals:

• bijster raken/zijn; voorbeeld: Hij raakte het spoor bijster
• beu zijn/worden, bijv. Ik ben zijn gezanik beu.
• schuldig zijn, bijv. Toen ze hem ontmoette, was hij zijn ouders nog € 1000,- schuldig.
• waard zijn, bijv. De collectie die hij naliet, was veel geld waard.
• kwijt zijn, bijv. Zij is haar tas kwijt.
• zat worden, bijv. Hij is het zat,
• gewend zijn, bijv. Wij zijn het gewend
• moe zijn, bijv. Ik ben het geruzie moe.

Oorzakelijke voorwerpen komen ook voor bij: gewoon zijn, indachtig zijn, van plan zijn, zich bewust zijn en rijk zijn.

Het oorzakelijk voorwerp is te onderscheiden van:

• het lijdend voorwerp, omdat het voorkomt met een naamwoordelijk gezegde
• het meewerkend voorwerp, het belanghebbend voorwerp en het voorzetselvoorwerp, omdat het niet kan beginnen met een voorzetsel
• het ondervindend voorwerp, omdat het niet beleefd of ondervonden wordt

Bronnen

• G. Geerts, W. Haeseryn, J. de Rooij, M.C. van den Toorn, Algemene Nederlandse Spraakkunst, Wolters-Noordhoff Groningen/Wolters Leuven, 1984
• http://ans.ruhosting.nl/e-ans/
• https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/oorzakelijk-voorwerp