Cenzura w Internecie

Ten artykuł od 2009-12 wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Cenzura w Internecie – prowadzona przez rządy niektórych krajów lub przez samych dostawców internetu (ISP) działalność, mająca na celu zablokowanie dostępu do pewnych treści zawartych w Internecie obywatelom lub grupom obywateli. Osoby i organizacje mogą angażować się w autocenzurę z powodów moralnych, religijnych lub biznesowych, w celu dostosowania się do norm społecznych, z powodu zastraszania lub z obawy przed konsekwencjami prawnymi lub innymi^[1][2].

Podstawową własnością cenzury internetowej jest brak międzynarodowych granic Internetu: mieszkańcy kraju blokującego pewne informacje, mogą je znaleźć na stronach internetowych hostowanych poza granicami kraju. Rząd może ograniczać obywatelom dostęp do tych treści, nawet jeśli znajdują się poza granicami kraju, jednak wymaga to ogromnego nakładu środków. Nie dotyczy to ochrony dzieci przed szkodliwymi treściami, w przypadku których istnieją możliwe do zrealizowania tanie i skuteczne metody umożliwiające rodzicom filtrację^[3], bez stosowania cenzury^[4] takie jak standard PICS/ICRA. Nie są one jednak wspierane przez prawodawstwo polskie.

Zupełne cenzurowanie jest bardzo trudne do zrealizowania (lub niemożliwe) również ze względu na anonimowość Internetu (np. podawanie fałszywych danych o sobie) lub przechowywanie danych w krajach, które nie stanowią przepisów prawa w danej dziedzinie lub sieciach typu Freenet. Opublikowane w ten sposób dane nie mogą zostać usunięte, a autor informacji nie może zostać fizycznie zlokalizowany i namierzony.

Innym rodzajem może być cenzura na grupach dyskusyjnych, zarządzanych przez moderatorów, którzy decydują o akceptacji treści opinii wyrażanych przez dyskutantów lub ich zgodności z narzuconym lub przyjętym przez uczestników regulaminem. Uczestnicy forów muszą ograniczyć swoją wolność słowa zgodnie z regulaminem lub dowolną interpretacją osób zarządzających projektem.

Często mylnie nazywa się cenzurą umożliwienie rodzicom lub jednostkom wychowawczym ograniczania dostępu do treści szkodliwych dla dzieci (pornografia, brutalna przemoc), jak również usuwanie z grup dyskusyjnych wulgarnych wypowiedzi. Są to działania podejmowane lokalnie, których celem jest poszanowanie godności człowieka w tym umożliwienie prawidłowego rozwoju psychicznego i emocjonalnego dzieci, i ograniczenie wulgarności w przestrzeni publicznej.

Cenzura Internetu w USA

Na dzień dzisiejszy cenzura w internecie w USA ogranicza się do ACTA, ale są prowadzone prace nad ustawą COICA która ma blokować dostęp do „niewłaściwych stron zagrażających narodowi amerykańskiemu”.

ACTA:

Istnieje również projekt ACTA, projekt o „kradzieży własności intelektualnej” zabrania ściągać nielegalne filmy, muzykę i inne multimedia z prawami autorskimi^[6].

Inne projekty:

Rząd USA prowadzi również projekty SOPA i PIPA, ograniczające wolność w internecie/

Protesty:

Protestują takie wielkie firmy i korporacje jak Google i Wikipedia, anglojęzyczna Wikipedia przestała działać na 24 godziny w ramach protestu^[7].

Cenzura Internetu w Rosji

Od 2008 roku w Federacji Rosyjskiej funkcjonuje wyspecjalizowana agencja Roskomnadzor^[8] zarządzająca „rejestrem stron zakazanych”^[9]. Blokowanie stron umieszczonych w rejestrze jest od 2012 roku obowiązkowe dla wszystkich dostawców Internetu na terenie Rosji.

W kolejnych latach do rejestru dodano m.in. szereg haseł z rosyjsko- i angielskojęzycznej Wikipedii dotyczących szeroko pojętej tematyki samobójstw oraz narkotyków^[10]. W 2014 roku podczas protestów na Ukrainie i kryzysu krymskiego Roskomnadzor zablokował szereg rosyjskich niezależnych portali informacyjnych – Lenta.ru, Grani.ru, Jeżedniewnyj Żurnał (Ежедневный журнал) oraz strony opozycyjnych polityków Garri Kasparowa i Aleksieja Nawalnego^[11].

Cenzura Internetu w Polsce

Zgodnie z art. 180 Prawa Telekomunikacyjnego^[12] przedsiębiorca komunikacyjny jest zobowiązany do blokowania stron internetowych, jeśli strona może „zagrażać obronności, bezpieczeństwu państwa oraz bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu”.

W Polsce strony internetowe są głównie blokowane na poziomie DNS, a to oznacza, że każde wyszukanie istniejącej witryny zwraca niepoprawny adres IP, co uniemożliwia dostanie się na stronę. Taki sposób jest szczególnie prosty do obejścia np. poprzez zmianę używanego serwera DNS, korzystanie z VPN albo używanie sieci Tor.

W Polsce najczęściej cenzurowanymi stronami to te z nielegalnym hazardem (ponad 25 tysięcy stron^[13]) oraz okazjonalnie przypadki cenzurowania poszczególnych stron internetowych uznawane za rosyjską propagandę"^[14].

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wraz z innym krajem NATO w 2021 roku doprowadziły do usunięcia kanału na Telegramie "Poufna Rozmowa"^[15], która publikowała niewygodne dla rządu informacje, m.in. emaile szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Michała Dworczyka^[16][17]. W następnym roku ABW nakazało przedsiębiorstwom komunikacyjnym ocenzurowanie ich strony internetowej.

Zobacz też

• Projekt Carnivore
• Cenzura Internetu w Chińskiej Republice Ludowej
• Tor (sieć anonimowa)

Przypisy

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Cenzura w Internecie

• Filtrowanie treści internetowych w polskich szkołach
• Raport Amnesty International o roli firm internetowych w ograniczaniu wolności słowa w Chinach. irrepressible.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-20)]. (ang.)
• Cenzura w wyszukiwarce Google (ang.)