Języki romańskie

Ten artykuł od 2020-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Języki romańskie
Klasyfikacja genetyczna

języki indoeuropejskie

Kody rodziny językowej
ISO 639-5 roa
Glottolog roma1334
Występowanie
Ilustracja
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unicode.
Zobacz hasło Kategoria:Języki romańskie w Wikisłowniku
Języki romańskie w Europie
Zasięg pięciu największych języków romańskich

     język hiszpański

     język portugalski

     język francuski

     język włoski

     język rumuński

Języki romańskie (od łacińskiego przysłówka romanice „po rzymsku, w języku wernakularnym”) – grupa języków indoeuropejskich, którymi posługuje się jako językami ojczystymi około 750 mln osób, zamieszkujących przede wszystkim Europę Południową i Amerykę Łacińską. Języki romańskie wywodzą się z języka łacińskiego[1]. Najpowszechniej używanymi językami z tej grupy są: hiszpański, portugalski, francuski, włoski i rumuński. Bogatą tradycję literacką posiadają również języki oksytański, kataloński, galicyjski, wenecki i języki retoromańskie.

Języki te rozwinęły się w okresie preromańskim (476–800 rok n.e.) z łaciny ludowej, którą posługiwano się na znacznych obszarach imperium rzymskiego. Okres od 800 roku uznaje się za okres romański.

Na bazie języków romańskich powstały języki sztuczne, z których najbardziej znane to esperanto i interlingua.

Uproszczona klasyfikacja języków romańskich na podstawie Ethnologue

języki italskie
  • języki romańskie (ok. 750 mln)
  • języki italsko-zachodnioromańskie
  • języki italsko-dalmatyńskie
  • emilijski (ok. 3,5 mln)
  • liguryjski (ok. 1.9 mln)
  • języki gallo-retyckie
  • hiszpański (liczne i zróżnicowane dialekty) (ok. 360 mln)

Oznaczenia:

† – język wymarły lub dawne stadium historyczne języka dzisiejszego
†* – język dawny, ale zachowany tradycyjnie w liturgii, tekstach religijnych, filozoficznych lub naukowych

Stopień podobieństwa

Stopień podobieństwa leksykalnego między językami romańskimi[2]:

% francuski kataloński włoski portugalski rumuński hiszpański
francuski 80 75 75 75 75
kataloński 80 87 85 72 85
włoski 75 87 80 73 82
portugalski 75 85 80 76 87
rumuński 75 72 73 76 73
hiszpański 75 85 82 87 73

Drzewo językowe

Łacina
Łacina klasyczna(inne języki)Łacina ludowaŁacina kościelna(inne języki)
Kontynentalny romańskiJęzyk sardyński
Języki zachodnio-italskie(inne języki)Łacina afrykańskaJęzyki wschodnioromańskie
Języki zachodnioromańskieProto-włoskiBałkański romańskiJęzyk dalmatyński
Język iberyjski romański(inne języki)Języki gallo-romańskie(inne języki)Język włoskiJęzyk prarumuński
Język galicyjski-portugalski(inne języki)Język hiszpańskiJęzyki oksytańskie-romańskie(inne języki)Język francuskiJęzyk rumuńskiJęzyk arumuński
Język galicyjskiJęzyk portugalskiJęzyk katalońskiJęzyk oksytański

Przypisy

  1. Romance – glottolog.org.
  2. Ethnologue, Languages of the World, 15.ta edizione, SIL International, 2005.

Bibliografia

  • Alfred F.A.F. Majewicz Alfred F.A.F., Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655  (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Pełna klasyfikacja języków romańskich według Ethnologue/ISO
Kontrola autorytatywna (rodzina językowa):
  • LCCN: sh85114953
  • GND: 4115788-6
  • NDL: 00569674
  • BnF: 11950451w
  • SUDOC: 027471187
  • BNCF: 147
  • NKC: ph125214
  • J9U: 987007543774905171
  • LNB: 000119303
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3968658
  • Britannica: topic/Romance-languages
  • Treccani: lingue-neolatine, lingue-romanze, romanzo_res-3ead9bc7-e1fb-11df-9962-d5ce3506d72e
  • Universalis: langues-romanes
  • БРЭ: 4323600
  • SNL: romanske_språk
  • DSDE: romanske_sprog