Juraphididae

Juraphididae – wymarła rodzina owadów z rzędu pluskwiaków i infrarzędu mszyc. Obejmuje trzy rodzaje znane z późnej jury i wczesnej kredy. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Mongolii i Kazachstanu^[1].

Morfologia

Mszyce należące do Juraphididae miały różny pokrój ciała: od przysadzistego po wydłużony. Głowa była od o połowę krótszej niż szerokiej do tak długiej jak szerokiej. Charakteryzowała się wypukłą przednią krawędzią, obecnością szwów bocznych oraz aparatem gębowym o kłujce sięgającej do dystalnej części śródpiersia. Czułki zbudowane były z siedmiu lub ośmiu członów i miały długość równą ⅓–½ długości ciała. Trzeci ich człon był 2–3,5 raza dłuższy niż szeroki i 3–3,5 raza dłuższy niż człon następny, który nie odbiegał zbytnio długością od członu piątego. Szósty człon był półtora raza dłuższy niż szeroki, a siódmy człon 2–2,5 raza dłuższy niż szeroki. Narządy węchowe czułków, zwane wtórnymi rynariami miały elipsoidalny kształt i rozmieszczone były w poprzecznych rzędach^[1].

Długość przedplecza była nie mniejsza niż połowa jego szerokości. Skrzydła przednie miały od 2 do 4,5 raza dłuższą niż szeroką pterostygmę o wierzchołku spiczastym lub zaokrąglonym. Obie gałęzie przedniej żyłki kubitalnej (CuA₁ i CuA₂) wychodziły ze wspólnego pnia (CuA), co odróżnia Juraphididae od Rasnitsynaphididae, Szelegiewicziidae i Shaposhnikoviidae; pień ten był niezgrubiały i krótszy niż u Ellinaphididae i Palaeoaphididae. Gałąź CuA₁ była od 2 do 3 razy dłuższa niż CuA₂. Żyłka medialna zwracała się nasadą ku nasadzie pterostygmy i nie była połączona z żyłką główną; na wysokości nasady sektora radialnego lub dalej żyłka ta rozwidlała się na gałęzie M₁₊₂ i M₃₊₄, a ta pierwsza następnie rozwidlała się na gałęzie M₁ i M₂. Nasada sektora radialnego leżała nie dalej niż pośrodku pterostygmy. Skrzydła tylne były o połowę krótsze od przednich. Odnóża przedniej pary miały golenie około półtora raza dłuższe od ud i od 3 do 4,5 raza dłuższe od stóp. Golenie tylnej pary były nie krótsze od czułków i od 3 do 4 razy dłuższe od tylnych stóp^[1].

Odwłok samicy zaopatrzony był w dobrze wykształcone pokładełko^[1].

Taksonomia

Rodzinę tę wprowadzili w 2014 roku Dagmara Żyła, Vladimir Blagoderov i Piotr Węgierek na łamach „Systematic Entomology”. Autorzy włączyli do niej trzy wymarłe rodzaje^[1]:

• †Aphaorus Wegierek, 1991
• †Juraphis Shaposhnikov, 1979
• †Pterotella Wegierek, 1991

Inny skład rodziny zaproponowali w 2017 roku Xue Liu i współpracownicy. Na podstawie przeprowadzonej analizy filogenetycznej włączyli w skład rodziny opisany przez siebie rodzaj Prolavexillaphis oraz opisany w 2017 roku przez George’a Poinara rodzaj Isolitaphis^[2]. Krok ten nie został jednak uwzględniony przez późniejsze publikacje^[3]. Poinar rodzaj Isolitaphis umieścił w monotypowej rodzinie Isolitaphididae^[4]. W 2018 roku Węgierek i współpracownicy opisali nowy rodzaj Hormatalis, włączając go do Isolitaphididae i potwierdzając zasadność ich wyróżniania i monofiletyzm tak zdefiniowanej rodziny^[5]. W 2020 autorzy bazy Aphid Species File klasyfikują w Juraphididae tylko trzy zaliczone tam oryginalnie rodzaje^[3], zaś Prolavexillaphis umieszczają w Isolitaphididae^[6].

Przypisy