Largidae

Largidae
Amyot et Serville, 1843
Physopelta cincticollis z plemienia Physopeltini i podrodziny Physopeltinae
Parka Largus davisi z podrodziny Larginae
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	uskrzydlone
Rząd	pluskwiaki
(bez rangi)	Euhemiptera
(bez rangi)	Heteropterodea
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Infrarząd	Pentatomomorpha
Nadrodzina	Pyrrhocoroidea
Rodzina	Largidae
Synonimy
Largides Amyot et Serville, 1843
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Largidae – rodzina owadów z rzędu pluskwiaków i podrzędu różnoskrzydłych. Kosmopolityczna. Obejmuje ponad 100 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w 18 rodzajach.

Morfologia

Pluskwiaki rozmiarów średnich do dużych^[1][2], o ciele długości do 55 mm, zwykle o kształcie jajowatym, podługowatym lub wydłużonym, często z krótkimi czułkami i odnóżami, ale należą tu także formy upodobnione do mrówek^[3]. Ubarwienie często jest jaskrawe, ostrzegawcze, u licznych gatunków czerwono-czarne, pomarańczowo-czarne lub żółto-czarne, ale należy tu też wiele gatunków o maskującej, ciemnej kolorystyce^[3][2][1].

Głowa zaopatrzona jest w oczy złożone, natomiast brak na niej przyoczek. Czułki zbudowane są z czterech członów^[3][2][1] i osadzone poniżej linii przeprowadzonej przez środki oczu złożonych^[3][2]. Panewki czułkowe zauważalne są w widoku grzbietowym^[1]. Kłujkę budują cztery człony^[2].

Półpokrywy mają na zakrywkach komórki nasadowe (zwykle dwie), z których ku tyłowi rozchodzi się promieniście od siedmiu do ośmiu żyłek podłużnych, osiągających wierzchołkową krawędź skrzydła^[3][2][1]. Przykrywki pozbawione są żyłek łączących żyłkę kostalną z żyłką medialną. U form upodobnionych do mrówek skrzydła uległy silnemu uwstecznieniu^[3].

Na spodzie odwłoka widać sześć sternitów^[1]. Szwy między sternitami niekiedy częściowo zarosły lub zanikły. Sternity od trzeciego do szóstego zaopatrzone są w trzy trichobotria, a sternit siódmy w dwa^[2][3]. Rozmieszczenie trichobotrii na sternitach od piątego do siódmego jest boczne i rozproszone^[3]. Siódmy, szósty z widocznych sternit jest u samca całobrzegi, a u samicy pośrodku wcięty^[3][1]. Genitalia samicy cechują się lancetowatym pokładełkiem^[3][2][1]. Genitalia samca charakteryzuje brak wyrostków na koniunktywie edeagusa^[2].

Stadia larwalne mają ujścia grzbietowych gruczołów zapachowych odwłoka zlokalizowane pomiędzy tergitami trzecim i czwartym, czwartym i piątym oraz piątym i szóstym, przy czym pierwsza z ich par jest uwsteczniona^[3].

Ekologia i występowanie

Wszystkie są fitofagami ssącymi soki roślin lub ich nasiona^[3][2]. Gatunki żyjące na powierzchni gleby przypominają zwykle zwińcowate, podczas gdy te bytujące na roślinach zielnych, krzewach i drzewach przywodzą na myśl kowalowate. Ponadto istnieją gatunki wykazujące mimikrę względem mrówkowatych i żronkowatych, zarówno pod względem wyglądu, jak i sposobu poruszania się^[3].

Rodzina jest kosmopolityczna, najliczniej reprezentowana w strefie tropikalnej i subtropikalnej^[3]. W krainie palearktycznej ograniczona jest do części wschodniej i żaden z gatunków nie występuje w Europie^[4][5]. W Afryce występują trzy gatunki z jednego rodzaju^[1]. W Australii stwierdzono cztery gatunki z dwóch rodzajów^[2].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w randze rodziny w 1843 roku przez Charlesa Jean-Baptiste'a Amyota i Jean Guillaume Audinet-Serville'a pod nazwą Largides^[6]. W 1870 roku Carl Stål obniżył mu rangę do podrodziny w obrębie kowalowatych^[7]. William E. China w 1954 roku wyniósł je do rangi osobnej rodziny i zasugerował bliskie pokrewieństwo ze zwińcowatymi^[8]. W 1956 roku T.R.E. Southwood na podstawie badań jaj połączył jednak Largidae z kowalowatymi w jedną nadrodzinę Pyrrhocoroidea^[9]. Zasadność takiego kroku potwierdził szerszymi badaniami morfologicznymi w 1964 roku Carl Walter Schaefer^[10].

Do rodziny tej należy ponad 100 opisanych gatunków^[2][3], sklasyfikowanych w 18 rodzajach^[11]. Podział rodziny według BioLib.cz przedstawia się następująco^[11]:

• podrodzina: Arhaphinae Bliven, 1973
• podrodzina: Larginae Amyot & Audinet-Serville, 1843
• podrodzina: Physopeltinae Hussey, 1929
  • plemię: Kmentiini Stehlík, 2013
  • plemię: Lohitini Ahmad & Abbas, 1987
  • plemię: Physopeltini Hussey, 1929
  • plemię: incertae sedis
    • Wachsiella Schmidt, 1931
• podrodzina: incertae sedis
  • Acinocoris Hahn, 1834

Pierwszy podział tego taksonu na podtaksony rang rodzinowych wprowadził w 1929 roku Roland Fountain Hussey wyróżniając dwa plemiona, Euryophthalmini i Physopeltini^[12] – to pierwsze odpowiadało późniejszym Larginae, a drugie późniejszym Physopeltine^[2][1]. Podrodzina Arhaphinae wprowadzona została w 1973 roku przez Brunsona P. Blivena^[13] i przeniesiona do Largidae w 1988 roku przez Thomasa J. Henry’ego^[14]. Jej status jako odrębnej podrodziny jest jednak kwestionowany przez część autorów^[3][15].

Przypisy