Libawowate

Libawowate
Ilustracja
Limeum africanum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

libawowate

Nazwa systematyczna
Limeaceae Shipunov ex Reveal
Bot. Rev. (Lancaster) 71: 128. 20 Mai 2005[3]
Typ nomenklatoryczny

Limeum L. (1759)[3]

Multimedia w Wikimedia Commons
Limeum subnudum
Limeum aethiopicum

Libawowate (Limeaceae) – rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu goździkowców. Jest taksonem monotypowym – obejmuje jeden rodzaj o nazwie libawa (Limeum) z około 20 gatunkami[4]. Przedstawiciele rodzaju rosną w Afryce od jej południowych krańców (tam rodzaj jest najbardziej zróżnicowany[5]) po obszar subsaharyjski oraz w południowo-zachodniej Azji[6].

Morfologia

Pokrój
Rośliny zielne i półkrzewy[6].
Liście
Skrętoległe, bez przylistków[6].
Kwiaty
Drobne, obupłciowe, promieniste. Wyrastają pojedynczo lub w wierzchotkach. Okwiat zróżnicowany – kielich składa się z 5 wolnych, zielonych działek, korona kwiatu z 5 białych lub kremowych płatków, ew. korony brak. Pręciki w liczbie 8 wyrastają w dwóch okółkach. Zalążnia górna zbudowana jest z trzech owocolistków i jest jedno- lub trójkomorowa. Szyjki słupka są trzy, proste[6].
Owoce
Niepękająca torebka z kilkoma nasionami[6] lub rozłupnia[5].

Systematyka

Zaliczany tu rodzaj do końca XX wieku włączany był do rodziny ugłastowatych (Molluginaceae) jednak badania molekularne wyraźnie wskazały na jego odrębność[6]. Do systemu APG III z 2009 włącznie do rodziny zaliczano także rodzaj Macarthuria, który w systemie APG IV (2016) wyodrębniony został do osobnej rodziny[7].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
caryophylloids

Rhabdodendraceae




Simmondsiaceaesimondsjowate





Asteropeiaceae



Physenaceae





Macarthuriaceae




Microteaceae





Caryophyllaceaegoździkowate




Achatocarpaceae



Amaranthaceaeszarłatowate






Stegnospermataceae




Limeaceaelibawowate





Lophiocarpaceae




Kewaceae




Barbeuiaceae




Gisekiaceae




Aizoaceaepryszczyrnicowate





Phytolaccaceaeszkarłatkowate



Sarcobataceae





Nyctaginaceaenocnicowate



Petiveriaceae











Molluginaceaeugłastowate




Montiaceaezdrojkowate





Halophytaceae




Basellaceaewyćwiklinkowate



Didiereaceae






Talinaceaeporwinkowate




Anacampserotaceae




Portulacaceaeportulakowate



Cactaceaekaktusowate

















Podział rodziny i rodzaju[4]

rodzaj Limeum L. – libawa[8]

  • Limeum aethiopicum Burm. f.
  • Limeum africanum L.
  • Limeum arenicolum Schellenb.
  • Limeum argutecarinatum Wawra
  • Limeum deserticolum Dinter & Schellenb.
  • Limeum diffusum (J.Gay) Schinz
  • Limeum dinteri G. Schellenb.
  • Limeum fenestratum (Fenzl) Heimerl
  • Limeum fruticosum Verdc.
  • Limeum humifusum Friedrich
  • Limeum myosotis H.Walter
  • Limeum obovatum Vicary
  • Limeum pauciflorum Moq.
  • Limeum praetermissum C. Jeffrey
  • Limeum pterocarpum (J.Gay) Heimerl
  • Limeum rhombifolium Schellenb.
  • Limeum subnudum Friedrich
  • Limeum sulcatum (Klotzsch) Hutch.
  • Limeum telephioides E. Mey. ex Fenzl
  • Limeum viscosum (J.Gay) Fenzl

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04]  (ang.).
  3. a b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
  4. a b Limeum. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-12-17].
  5. a b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 528, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
  6. a b c d e f V. H. Heywood, R. K. Brummitt, A. Culham, O. Seberg: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 192. ISBN 1-55407-206-9.
  7. The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385. 
  8. Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 337. (pol.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 10524463
  • GBIF: 4899387
  • identyfikator iNaturalist: 71555
  • IPNI: 77126804-1
  • ITIS: 896869
  • NCBI: 620909
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:77126804-1
  • identyfikator Tropicos: 100352850
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 183053