Młodzieżowe Słowo Roku

Młodzieżowe Słowo Roku
Nagroda za

najbardziej popularne wśród młodzieży polskiej słowo, określenie lub wyrażenie

Przyznający

Wydawnictwo Naukowe PWN

Państwo

 Polska

Pierwsze rozdanie

2016

Strona internetowa

Młodzieżowe Słowo Roku (w skrócie MSR) – coroczny plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN we współpracy z projektem „Słowa klucze” w ramach programu „Ojczysty – dodaj do ulubionych”[1]. Jego celem jest wyłonienie najbardziej popularnych wśród młodych ludzi słów, określeń lub wyrażeń w danym roku[2].

W konkursie niekoniecznie musi wygrać propozycja, która została zgłoszona przez największą liczbę uczestników. Zwycięzców w tym plebiscycie wyłania jury, oceniając oryginalność, pomysłowość, kreatywność oraz poprawność językową zgłoszonych propozycji[3][4]. Zgodnie z regulaminem, z konkursu są eliminowane słowa, które po analizie dokonanej przez jury, zostały uznane za wulgarne, obraźliwe, zawierające treści niezgodne z prawem, nawołujące do nietolerancji/przemocy, należące do mowy nienawiści bądź naruszające dobre obyczaje[3][4]. Z konkursu eliminowane są też wyrazy, które już zostały wyróżnione w poprzednich edycjach.

Młodzieżowym słowem roku 2016 był „sztos”[1].

W 2017 wygrał – „xD”, chociaż więcej razy zgłaszano „sztos” i „dwudzionek”. Pierwszy z nich nie mógł jednak zostać młodzieżowym słowem roku, ponieważ wygrał już w 2016, a „dwudzionek” odpadł, gdyż komisja PWN uznała, że jest to „słabo akceptowany purystyczny pomysł” zastąpienia weekendu[5]. Ponadto wyróżniono pomysł na słowo „smartwica/smartfica”, neologizm „odjaniepawlić”/„odjaniepawlać” oraz neosemantyzm „pocisk” wraz z pokrewnym czasownikiem „pocisnąć kogoś”, w znaczeniu „cięta riposta / pogrążyć przeciwnika ciętą ripostą”[6].

W 2018 słowem roku został „dzban”[7]. Wyróżniono także wyrazy „masny” oraz „prestiż”. W kategorii „słowo ciekawie zbudowane” wybrano słowa „zwyklak” oraz „mamadżer”[8].

W 2019 roku plebiscyt wygrało słowo „alternatywka”, a na podium znalazły się kolejno wyrazy „jesieniara” oraz „eluwina”[9], jednocześnie podjęto decyzję o dyskwalifikacji najczęściej zgłaszanego słowa „p0lka”[10].

W 2020 roku plebiscyt nie został rozstrzygnięty. Jury uznało najczęściej zgłaszane słowa za „wulgarne, wyśmiewające konkretne osoby, poglądy, postawy lub płeć”[11]. Mimo braku rozstrzygnięcia, kapituła konkursu zdecydowała o wyróżnieniu neologizmu „tozależyzm”[12].

Wyniki konkursu na przestrzeni lat

Rok 1. miejsce 2. miejsce 3. miejsce Nagroda Jury
2016 sztos ogarnąć/ogarniać się beka, masakra[a] brak
2017 xD sztos dwudzionek smartwica
2018 dzban masny/masno prestiż/prestiżowy zwyklak, normik, mamadżer
2019 alternatywka jesieniara eluwina brak
2020 Konkurs nierozstrzygnięty[11] tozależyzm
2021 śpiulkolot naura twoja stara mrozi, odciszyć się
2022 essa slay, łymyn[a] betoniarz, NPC[a] odklejka
2023 rel sigma oporowo oddaje
Źródło: sjp.pwn.pl[13]

Jury plebiscytu

W skład jury wchodzą[14]:

  • Prof. dr hab. Marek Łaziński (Instytut Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego)
  • Prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego)
  • Dr hab. prof. ucz. Anna Wileczek, profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach (Instytut Literaturoznawstwa i Językoznawstwa UJK)
  • Bartek Chaciński (dział kultury czasopisma „Polityka”)

Uwagi

  1. a b c Ex aequo.

Przypisy

  1. a b Ciekawostki językowe PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2018-12-15]  (pol.).
  2. Ciekawostki językowe PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2018-12-15]  (pol.).
  3. a b Regulamin plebiscytu [online] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-05] .
  4. a b Regulamin plebiscytu [online] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-27] .
  5. Młodzieżowe słowo roku 2018. Wydawnictwo PWN przedstawiło wyniki plebiscytu [online], gloswielkopolski.pl [dostęp 2018-12-15]  (pol.).
  6. Co tam się odjaniepawla? PWN popisuje się RIGCZem i na młodzieżowe słowo roku wybiera „XD”, „Wprost”, 13 grudnia 2017 .
  7. „Dzban” zostanie z nami na dłużej – strona 1 – Polityka.pl [online], polityka.pl [dostęp 2018-12-15]  (pol.).
  8. „Dzban” zwycięzcę plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2018 [online], buzz.gazeta.pl [dostęp 2018-12-21]  (pol.).
  9. „Alternatywka” Młodzieżowym Słowem Roku 2019! – Młodzieżowe słowo roku PWN. sjp.pwn.pl. [dostęp 2019-12-16].
  10. https://sjp.pwn.pl/mlodziezowe-slowo-roku/haslo/Rozstrzygniecie-plebiscytu-Mlodziezowe-Slowo-Roku-2019-komentarz-Marka-Lazinskiego;6831654.html.
  11. a b Komunikat kapituły plebiscytu na Młodzieżowe Słowo Roku 2020. sjp.pwn.pl, 4 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-04]. (pol.).
  12. Tozależyzm – Młodzieżowe Słowo Roku PWN [online], sjp.pwn.pl, 4 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-05] .
  13. Młodzieżowe Słowo Roku PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-12-20]  (pol.).
  14. Młodzieżowe Słowo Roku – jury plebiscytu. sjp.pwn.pl, 2021-11-16. [dostęp 2022-05-28]. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Strona internetowa plebiscytu PWN