Monsun

Chmury monsunowe w Indiach

Monsun – układ wiatrów, które zmieniają swój kierunek na przeciwny w zależności od pory roku. Są to wiatry sezonowe między oceanem a lądem.

Rozróżnia się:

  • monsun letni (morski) z pogodą deszczową, związaną z niskim ciśnieniem nad lądem i wysokim nad morzem,
  • monsun zimowy (lądowy) z pogodą suchą, spowodowaną wysokim ciśnieniem nad lądem i niskim nad morzem.

W monsunie letnim wiatr wieje z morza w stronę lądu, w monsunie zimowym – odwrotnie. Przyczyną powstawania monsunów są różnice w nagrzewaniu się powierzchni lądowych i wodnych. Latem ląd nagrzewa się szybciej niż woda, co powoduje unoszenie się nagrzanego powietrza, a tym samym spadek ciśnienia. W związku z różnicą ciśnień między wodą a lądem pojawiają się gwałtowne wiatry wiejące znad morza w głąb lądu. Zimą niże tworzą się nad cieplejszymi wodami, co powoduje wianie monsunów od lądu w stronę morza (wiatry wieją z obszarów o wyższym ciśnieniu do obszarów o niższym ciśnieniu).

Monsuny tworzą się u południowych i wschodnich wybrzeży Azji oraz w Zatoce Gwinejskiej i Ameryce Środkowej. Monsun letni ma duże znaczenie w rolnictwie w Azji – pomaga nawadniać suche obszary w głębi kontynentu. Monsun letni jest wiatrem ciepłym i wilgotnym, a monsun zimowy jest wiatrem suchym, a zarazem zimnym.

Zobacz hasło monsun w Wikisłowniku

Bibliografia

  • A. Woś Meteorologia dla geografów, PWN 2002
Kontrola autorytatywna (wiatr):
  • LCCN: sh85086993
  • GND: 4170491-5
  • NDL: 00565994
  • BnF: 12121034k
  • BNCF: 37214
  • NKC: ph1092389
  • J9U: 987007543538505171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: science/monsoon
  • Universalis: mousson, mousson-asiatique
  • БРЭ: 2239554
  • SNL: monsun
  • DSDE: monsun