Mrówka żniwiarka
| Messor barbarus | |||
| Linnaeus, 1767 | |||
 Mrówka żniwiarka | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | Myrmicinae | ||
| Plemię | Pheidolini | ||
| Rodzaj | Messor | ||
| Gatunek | mrówka żniwiarka | ||
| |||
| |||
Mrówka żniwiarka (Messor barbarus) – gatunek mrówek o wyspecjalizowanym trybie życia.
Odżywianie
Odżywiają się głównie nasionami lnu i innych roślin, których nasiona są wyposażone w ciałka mrówcze (tzw. elajosomy).
Morfologia
Mrówki w zależności od pełnionej funkcji różnią się morfologicznie.
Królowa
Wielkość od 14 do 18 mm. Jednolicie czarna, z wyjątkiem głowy, która może być czerwonoczarna, błyszcząca.
Samiec
Wielkość od 7 do 9 mm. Czarny, porośnięty żółtawymi włoskami.
Robotnice
Wśród robotnic występuje polimorfizm kastowy. Wyróżnić można piastunki, zbieraczki i żołnierzy. Wielkość od 3 do 14 mm[potrzebny przypis].
Czarne z czerwonawymi odnóżami i szczękami.
Robotnice major – żołnierze
Największe z owadów gatunku. Czarne z wyjątkiem pomarańczowej ogromnej głowy[1].
Ekologia
Mrówka żniwiarka wybiera tereny lekko wilgotne otoczone dużymi ilościami roślinności[2].
Mrówki żołnierze bronią gniazda m.in. wydzielając specjalny płyn do walki z przeciwnikiem oraz feromony, które powodują napływ kolejnych mrówek typu Major[3][4]. Królowa gatunku messor barbarus całe życie spędza w oddzielnej komorze ok. 40 cm w głąb ziemi, gniazdo jest zakładane w sposób klasztorny[5].
Rozmnażanie
Lot godowy rozpoczyna się wczesną jesienią tuż po ostatnich letnich burzach. Jedynie przy dosyć wysokiej wilgotności i temperaturze może dojść do zaplemnienia, które odbywa się w locie[6] Tuż po zaplemnieniu oba osobniki spadają na ziemię, samica po odnalezieniu odpowiedniego podłoża (preferuje żwirowe) pozbywa się skrzydeł, tworzy podziemną komorę i zasklepia jej wejście[7].
Królowa składa pakiet jaj. Z jaj wykluwają się larwy, które karmi zużywając zapasy zmagazynowane w odwłoku i metabolizując niepotrzebne już mięśnie skrzydeł. Z zapłodnionych jaj powstają robotnice, natomiast z niezapłodnionych samce. Samce występują w rozwiniętej koloni, ich rola ogranicza się do kopulacji po której umierają. Królowa mrówek ma zdolność kontrolowania procesu rozrodczego w kolonii, ale to jest determinowane przez potrzeby kolonii i warunki środowiskowe[8].
Znaczenie w gospodarce
Mrówki tego gatunku przyczyniają się do rozsiewania wielu gatunków roślin m.in. lnu[potrzebny przypis].
Występowanie
- Grecja
- Włochy
- Chorwacja
- Francja (południowa)
- Portugalia
- Turcja
Podgatunki
- Messor barbarus barbarus Linnaeus, 1767
- Messor barbarus gallaoides Santschi, 1929
- Messor barbarus mediosanguineus Donisthorpe, 1946
- Messor barbarus nigricans Santschi, 1929
- Messor barbarus politus Karavaiev, 1912
- Messor barbarus sahlbergi Forel, 1913
- Messor barbarus santschii Emery, 1908
Przypisy
- ↑ Crist, T.O. &T.O.& Wiens T.O. &T.O.&, J.A., Seed and fruit selection by harvester ants, Messor barbarus, in Mediterranean grassland and scrubland, 1994 .
- ↑ BrownB. JH BrownB., ReichmanR. OJ ReichmanR., DavidsonD. DW DavidsonD., Granivory in desert ecosystems, 1982 .
- ↑ A. Heredia and C.A.H.C. Detrain A. Heredia and C.A.H.C., Worker size polymorphis mandethological role of sting associated glands in the harvester ant Messor barbarus, 2005 .
- ↑ Caire Detrain OlivierC.D.O. Tasse Caire Detrain OlivierC.D.O., Seed drops and caches by the harvester ant Messor barbarus do they contribute to seed dispersal in Mediterranean grasslands?, 2000 .
- ↑ M.Challet C.Jost A.GrimalM.Ch.C.J.A.G. J.Lluc M.Challet C.Jost A.GrimalM.Ch.C.J.A.G., How temperature influences displacements and corpse aggregationbehaviors in the ant Messor sancta, 2005 .
- ↑ GómezG. C1 GómezG., EspadalerE. X EspadalerE., BasB. JM. BasB., Ant behaviour and seed morphology: a missing link of myrmecochory., 2005 .
- ↑ T.J.T.J. Kawecki T.J.T.J., A fitness cost of learning ability in Drosophila melanogaster Proceedings of the Roy, 2003 .
- ↑ Samiec mrówki [online], WikiMrówki [dostęp 2024-03-10] (pol.).
Bibliografia
- Integrated Taxonomic Information System (dostęp: 05/02/2009)
- Portal Myrmekologiczny
