Narzępikowate

Narzępikowate

Hippoboscidae[1]
Samouelle, 1819
Przedstawiciel rodziny: kurcinka
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	muchówki
Podrząd	muchówki krótkoczułkie
Parvordo	Calyptratae
Nadrodzina	Hippoboscoidea
Rodzina	narzępikowate
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Narzępikowate, wpleszczowate^[2] (Hippoboscidae) – rodzina muchówek z podrzędu krótkoczułkich. Obejmuje blisko 800 gatunków, od w pełni uskrzydlonych do całkiem bezskrzydłych. Są hematofagicznymi ektopasożytami ssaków i ptaków. Charakteryzuje je larworodność. Większość rozwoju larwalnego ma miejsce w organizmie matki. Larwa po jego opuszczeniu natychmiast zmienia się w poczwarkę.

Taksonomia

Takson ten wprowadził w 1819 roku George Samouelle. W węższym ujęciu rodzina ta obejmuje 213 gatunków, zgrupowanych w 21 rodzajach i 3 podrodzinach: Ornithomyinae, Hippoboscinae i Lipopteninae^[3]. W pracy sumaryzującej systematykę muchówek Thomasa Pape i współpracowników z 2011 roku^[4] oraz w bazie ITIS zastosowano szersze ujęcie rodziny, jako obejmującej trzy następujące podrodziny: Hippoboscinae, Nycteribiinae i Streblinae^[1]. W takim przypadku do narzepikowatych należą 782 gatunki, zgrupowane w 68 rodzajach^[4]. Tak definiowana rodzina odpowiada dawnemu taksonowi muchówek poczwarkorodnych (Pupipara)^[5].

Opis

Ciało od przypominającego muchę po silnie zmodyfikowane celem przemieszczania się wśród futra lub piór żywiciela^[5]. Skrzydła w pełni rozwinięte, różnie zredukowane do całkiem nieobecnych. Przezmianki występują lub nie. Aparat gębowy kłujący. Wewnątrz kłujki leży połączone z gruczołami ślinowymi podgębie^[2].

Biologia

Wszystkie gatunki są obligatoryjnymi, krwiopijnymi ektopasożytami zwierząt stałocieplnych. Żywicielami Nycteribiinae i Streblinae są nietoperze, natomiast Hippoboscinae pasożytują na ptakach i ssakach, głównie parzystokopytnych^[5].

Rozród zachodzi na ciele gospodarza. Niekiedy samiec jest uczepiony samicy przez dłużej niż jeden dzień. Niektóre samice mogą przechowywać spermę i używać jej do kilku zapłodnień. Wszystkie gatunki są larworodne i rodzą po jednej larwie naraz. Larwa rozwija się w macicy, gdzie jest karmiona wydzieliną gruczołów mlecznych. Początkowo jest ona połączona z samicą układem tchawkowym, z czasem wykształca własny układ. Po urodzeniu larwa natychmiast się przepoczwarcza^[5]. Poczwarka ma postać bobówki, która bądź opada na glebę, bądź do gniazda żywiciela, bądź pozostaje przyklejona do jego ciała, bądź jest przez pewien czas noszona przez samicę^[2]. Stadium to może zimować, w przeciwnym wypadku trwa co najmniej 20 dni^[5].

Rozprzestrzenienie

Hippoboscinae i Nycteribiinae są kosmopolityczne, natomiast Streblinae głównie tropikalne^[5].

Zobacz też

• narzępikowate Polski

Przypisy