Pozew zbiorowy

Pozew zbiorowy – forma pozwu – w polskim prawie w postępowaniu cywilnym dla spraw, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej. Inaczej postępowanie grupowe. Pozew zbiorowy został wprowadzony ustawą o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym z dnia 17 grudnia 2009 roku. Ustawa weszła w życie w terminie 6 miesięcy od jej ogłoszenia, tj. 19 lipca 2010 roku.

Zastosowanie

Pozew zbiorowy może być zastosowany w sprawach o roszczenie o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych.

Ustawa o pozwach zbiorowych wymaga, by roszczenia zostały ujednolicone co do zapłaty przez pozwanego takiej samej kwoty pieniężnej. Można to osiągnąć poprzez podział na co najmniej dwuosobowe podgrupy[1].

Ustawa nie znajduje zastosowania dla roszczeń o ochronę dóbr osobistych.

Główne założenia

  • Pozew zbiorowy może być złożony w przypadku dochodzenia roszczeń jednego rodzaju.
  • Pozew zbiorowy może być złożony przez grupę min. 10 osób.
  • Wysokość roszczenia każdego członka grupy musi być ujednolicona.
  • Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby.
  • Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy (może nim być członek grupy lub powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów).
  • W postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.
  • Wynagrodzenie pełnomocnika nie może przekraczać 20% kwoty zasądzonej na rzecz powoda.

Koszty pozwu zbiorowego

Złożenie pozwu zbiorowego może się wiązać z następującymi kosztami:

  • opłata sądowa – do 2% wartości roszczeń
  • wynagrodzenie pełnomocnika – do 20% wartości roszczeń
  • kaucja na zabezpieczenie kosztów postępowania pozwanego – do 20% wartości roszczeń.

Zalety pozwu zbiorowego

  • znacznie niższa opłata sądowa – do 2% wartości roszczeń w porównaniu do 5% dla pozwu indywidualnego
  • możliwość rozłożenia kosztów postępowania na członków grupy

Wady pozwu zbiorowego

  • brak możliwości ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych
  • dłuższy czas rozpatrywania spraw przez sąd z uwagi na większą liczbę osób poszkodowanych

Trudności w uruchomieniu postępowania grupowego

Głównymi problemami w zastosowaniu pozwu zbiorowego są:

  • trudność w znalezieniu osób poszkodowanych o podobnych roszczeniach wobec tej samej instytucji lub organizacji
  • potencjalne koszty postępowania, mimo iż są niższe od standardowych kosztów pozwu zwykłego (indywidualnego)
  • konieczność wybrania reprezentanta, który prowadzi postępowanie w imieniu własnym i jednocześnie na rzecz wszystkich pozostałych[2]

Przypisy

  1. Klienci Amber Gold składają pozew zbiorowy przeciw spółce PRNews.pl (Dostęp: 2012-08-31)
  2. Pozwy zbiorowe polisolokaty Polisolokaty.info (Dostęp 2020-02-20)

Linki zewnętrzne

  • Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1212)
Kontrola autorytatywna (Pozew):
  • BNCF: 34650
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: topic/class-action
  • SNL: gruppesøksmål, class_action
  • DSDE: gruppesøgsmål