Rośliniarki

Rośliniarki
Symphyta
Gerstäcker, 1867
Ilustracja
Tenthredo mesomela z rodziny pilarzowatych
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

nowoskrzydłe

Nadrząd

Holometabola

Rząd

błonkoskrzydłe

Podrząd

rośliniarki

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Rośliniarki (Symphyta) – podrząd owadów z rzędu błonkoskrzydłych.

Na świecie stwierdzono ponad 8850 gatunków zaliczanych do rośliniarek, zgrupowanych w ponad 800 rodzajów[1]. Jest to najstarsza ewolucyjnie gałąź błonkówek[2].

Opis

Owady dorosłe wyróżniają się od innych błonkówek odwłokiem połączonym sztywno i szeroko (bez przewężenia) z tułowiem, piłkowanym pokładełkiem samic oraz bardziej kompletnym użyłkowaniem skrzydeł[3].

Larwy rośliniarek przypominają gąsienice motyli, różniąc się jednak od nich m.in.: wyraźnie członowanymi obiema parami głaszczków, tylko jedną parą przyoczek bocznych oraz obecnością co najmniej 6 par posuwek na odwłoku (u form minujących posuwki mogą jednak nie występować)[3].

Biologia i ekologia

Larwy większości gatunków są fitofagami, często żerującymi na liściach. W lasach półkuli północnej są drugą najliczniejszą grupą foliofagów po motylach. Jedyną rodziną, w której larwy są parazytoidami, są wnikowate[3].

Samice wykonują nacięcia piłkowanym pokładełkiem w tkance roślin żywicielskich i do nich składają jaja. Z niezapłodnionych jaj wylęgają się samce, a z zapłodnionych samice. W większości przypadków larwy samców przechodzą 5, a larwy samic 6 stadiów rozwojowych. W pełni wyrośnięte larwy zwykle zakopują się w glebie lub ściółce, gdzie przechodzą stadium przedpoczwarki i poczwarki[3].

Systematyka

Podrząd rośliniarek dzielony jest na nadrodziny i rodziny[1]:
obeliskiem () oznaczono rodziny wymarłe

Przypisy

  1. a b Stephan M. Blank, Eckhard K. Groll, Andrew D. Liston, Andreas Taeger: ECatSym: Electronic World Catalog of Symphyta. [dostęp 2023-06-26]. (ang.).
  2. About sawflies [online], ITP [dostęp 2023-04-30]  (ang.).
  3. a b c d Christopher Asaro: Sawflies (Hymenoptera: Symphyta). W: Encyclopedia of Entomology. John L. Capinera (red.). Wyd. 2. Springer, 2008, s. 3250-3252. ISBN 978-1-4020-6242-1.
  4. a b Wiesław Piotrowski, Henryk Szołtys. Rośliniarki (Hymenoptera: Syrnphyta) w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Część 1: rodziny Xyeloidae, Pamphiliidae, Megalontesidae, Xiphydriidae, Siricidae, Cephidae, Orussidae. „Acta entomologica sitesia”. 14-15, s. 45-54, 2007. ISSN 1230-7777. (pol.). 
  5. a b WIESŁAW PIOTROWSKI, ROBERT ROZWAŁKA, DANUTA SOŁTYK. Dane o występowaniu przedstawicieli rodzin okrzeszowatych Xyelidae, niesnujowatych Pamphiliidae i szarżnikowatych Megalodontesidae (Hymenoptera: Symphyta) w Polsce. „Wiadomości Entomologiczne”. 25 (2), s. 89-96, 2006. Poznań. ISSN 0138-0737. 
Kontrola autorytatywna (takson):
  • LCCN: sh85117784
  • NKC: ph616802
  • J9U: 987007558350605171
Encyklopedia internetowa:
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 574855
  • EoL: 48147
  • identyfikator iNaturalist: 84643
  • ITIS: 152742
  • identyfikator taksonu Fossilworks: 70706