Skleroptera
| Skleroptera | |||
| Kirejtshuk et Nel, 2013 | |||
| Okres istnienia: pensylwan PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 323.2/298.9 323.2/298.9 | |||
 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Gromada | owady | ||
| Podgromada | owady uskrzydlone | ||
| Infragromada | nowoskrzydłe | ||
| Nadrząd | skrytoskrzydłe | ||
| (bez rangi) | Coleopterida | ||
| Rząd | Skleroptera | ||
| Rodzina | Stephanastidae | ||
| Rodzaj | Stephanastus | ||
| Gatunek | Stephanastus polinae | ||
| |||
Skleroptera – wymarły rząd owadów, obejmujący tylko jeden znany gatunek: Stephanastus polinae. Pochodzi on z gżelu (stefanu), z późnego pensylwanu (karbon). Jego skamieniałość odnaleziono na terenie gminy Commentry we francuskim departamencie Allier[1][2][3].
Taksonomia
Relacja filogenetyczne w obrębie Coleopterida, proponowane przez Kirejczuka i Nel, 2013[2]
|
Gatunek Stephanastus polinae został opisany w 2013 roku przez Aleksandra Kirejczuka i André Nel na łamach „Nature”. Umieszczony został wówczas w monotypowym rodzaju Stephanastus i monotypowej rodzinie Stephanastidae. Nazwa rodzajowa Stephanastus oznacza po grecku „należący do stefanu” – jest to piętro geologiczne w którym znaleziono skamieniałość. Epitet gatunkowy honoruje natomiast Polinę, córkę autorów opisu[1]. Jeszcze w tym samym roku ci sami autorzy umieścili rodzinę Stephanastidae w monotypowym rzędzie Skleroptera, którego nazwa oznacza po grecku „twardoskrzydłe”[2].
Owad ten jest najstarszym znanym przedstawicielem bazalnych Coleopterida – kladu obejmującego chrząszcze i wachlarzoskrzydłe[1].
Opis
Owad o ciele bocznie spłaszczonym[2]. Przednie skrzydła były zesklerotyzowane, dłuższe od odwłoka, u jedynego znanego okazu miały 25,5 mm długości[1]. Osadzone były bardzo blisko siebie[3]. Cechy użyłkowania przednich skrzydeł to m.in. proste żyłki: subkostalna, medialna i tylna radialna, bardzo długa tylna żyłka kubitalna, sięgająca odsiebnej ⅛ części skrzydła, bardzo krótkie żyłki analne oraz bardzo duża przestrzeń między żyłką kubitalną i radialną. Na powierzchni skrzydeł występowały regularne rzędy komórek o jednakowej średnicy, które przy przednich ich krawędziach przyczyniały się do powstania żyłek wstawkowych[2]. Charakterystyczny był także brak przykrawędziowej żyłki analnej i bardzo wąskie pole analne[3]. Przedtułów od strony grzbietowej i większości bocznej nakryty był stosunkowo długim i jednolitym sklerytem, pozbawionym żeberek bocznych. Odnóża miały niewystające biodra i krótkie krętarze, natomiast ich uda i golenie były znacznie dłuższe niż u permskich chrząszczy. Odwłok pozbawiony był przysadek odwłokowych[2].
Paleoekologia
Boczne spłaszczenie ciała, odróżniające Skleroptera od chrząszczy, sugeruje, że jako owady dorosłe zasiedlały raczej powierzchnię substratów, niż ich wnętrze[2].
Przypisy
- ↑ a b c d Andre Nel, Patrick Roques, Patricia Nel, Alexander A. Prokin, Thierry Bourgoin, Jakub Prokop, Jacek Szwedo, Dany Azar, Laure Desutter-Grandcolas, Torsten Wappler, Romain Garrouste, David Coty, Diying Huang, Michael S. Engel, Alexander G. Kirejtshuk. The earliest known holometabolous insects. „Nature”. 503, s. 257-261, 2013. DOI: 10.1038/nature12629.
- ↑ a b c d e f g A.G. Kirejtshuk, A.Nel. Skleroptera, a new order of holometabolous insects (Insecta) from the Carboniferous. „Zoosystematica Rossica”. 22, s. 247-257, 2013.
- ↑ a b c David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 144.
Linki zewnętrzne
- Fotografie w „Nature”
