Slang

Slang – zespół jednostek językowych (z zasady leksykalnych[1][2]) używanych przez wyodrębnioną grupę ludzi w określonym kontekście komunikatywnym[3], np. wśród ludzi dzielących pewną sferę zainteresowań[4]. Środki w nim zawarte są podporządkowane ekspresywności i stanowią wynik spontanicznej twórczości mownej[5].

Według klasyfikacji Stanisława Grabiasa slang ma charakter jawny, czym odróżnia się od żargonu, eksponującego cechę intencjonalnej tajności[6]. Jako synonim terminu „slang” funkcjonuje również określenie „gwara (środowiskowa)”, przejęte z terminologii dialektologicznej[7]; czasem utożsamia się z nim również pojęcie żargonu[8][4].

Slangi różnicuje się ze względu na środowisko, w którym są używane – można wyróżnić m.in.: slang przestępczy, więzienny, młodzieżowy, internetowy, żeglarski, wspinaczkowy i naukowy[9]. Niekiedy słownictwo slangowe pojawia się doraźnie w języku powszechnym, jednak wtedy przeważnie służy celom humorystycznym, ekspresyjnym i stylizacyjnym. Slang nie jest słownictwem „niepoprawnym”, lecz słownictwem właściwym dla swobodnego stylu operowania językiem[10]. Slang różni się od zwykłej leksyki kolokwialnej tym, że ma ograniczony zasięg społeczny[11].

Historia pojęcia

Termin „slang” pojawił się po raz pierwszy w XVIII wieku na gruncie angielskim, gdzie oznaczał pierwotnie język wulgarny[4]. Z czasem terminem tym zaczęto określać inne sposoby posługiwania się językiem. Na przestrzeni historii wyróżniano trzy typy slangu[12][13]:

  • słownictwo właściwe dla środowisk dewiacyjnych (np. złodziei, handlarzy narkotyków) lub mowa wulgarna;
  • inwentarz leksykalno-frazeologiczny właściwy dla przedstawicieli pewnego zawodu (np. drukarzy, lekarzy, prawników);
  • mowa o charakterze krańcowo potocznym i efemerycznym, występująca poza ramy kulturalnego języka ogólnego, wprowadzająca nowe słownictwo lub zmieniająca znaczenie istniejących wyrazów. Nie jest własnością żadnej warstwy społecznej, może pochodzić z rozmaitych środowisk[14].

Na gruncie językoznawstwa i literaturoznawstwa nie wypracowano jednolitego rozumienia terminu „slang”. Dokładna definicja tego pojęcia może się różnić w zależności od przyjętych konwencji terminologicznych[4].

Środki slangu

Środki językowe slangu mogą powstawać w wyniku następujących procesów[4]:

  • przypisywanie nowych znaczeń słowom powszechnym;
  • deformacja (zwykle skracanie) istniejących słów;
  • tworzenie ekspresywnych słów i połączeń wyrazowych lub zapożyczanie ich z języków obcych.

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Cytaty w Wikicytatach
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku
  • argot
  • socjolekt
  • wiech

Przypisy

  1. ↑ Herk 2012 ↓, s. 15.
  2. ↑ MaciejM. Widawski MaciejM., African American Slang, Cambridge: Cambridge University Press, 2015, s. 19, ISBN 978-1-107-07417-0, OCLC 1413812256  (ang.).
  3. ↑ Henry WatsonH.W. Fowler Henry WatsonH.W., Fowler’s Dictionary of Modern English Usage, wyd. 4, Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 752, ISBN 978-0-19-966135-0, OCLC 906038325  (ang.).
  4. ↑ a b c d e JozefJ. Mistrík JozefJ., Encyklopédia jazykovedy, wyd. 1, Bratislava: Obzor, 1993, s. 385, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758  (słow.).
  5. ↑ Grabias 1997 ↓, s. 141.
  6. ↑ TomaszT. Piekot TomaszT., Język w grupie społecznej: wprowadzenie do analizy socjolektu, Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa, 2008, s. 24, ISBN 978-83-88425-38-7, OCLC 297524942 .
  7. ↑ Grabias 1997 ↓, s. 140.
  8. ↑ JanJ. Grzenia JanJ., gwara a żargon, [w:] Poradnia językowa [online], PWN, 25 kwietnia 2005 [dostęp 2019-04-26] .
  9. ↑ TadeuszT. Szczerbowski TadeuszT., Polskie i rosyjskie słownictwo slangowe, Kraków, ISBN 978-83-8084-210-6, OCLC 1099265477 [dostęp 2021-02-10] .
  10. ↑ Linguistic Association of NigeriaL.A.N. Conference Linguistic Association of NigeriaL.A.N., Ozo-mekuriO. Ndimele Ozo-mekuriO., Globalization & the Study of Languages in Africa, Grand Orbit Communications & Emhai Press, 2005, s. 145, ISBN 978-978-33527-8-0 [zarchiwizowane z adresu 2020-04-18]  (ang.).
  11. ↑ Grabias 1997 ↓, s. 124–133.
  12. ↑ JohnJ. Ayto JohnJ., JohnJ. Simpson JohnJ., Oxford Dictionary of Modern Slang, wyd. 2, Oxford: Oxford University Press, 2010, s. ix, ISBN 978-0-19-923205-5, OCLC 458730361  (ang.).
  13. ↑ JanJ. Mazur JanJ., Teksty kultury: oblicza komunikacji XXI wieku, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2005, s. 227, ISBN 978-83-227-2584-9 .
  14. ↑ HenrykH. Bonecki HenrykH., JózefJ. Barbag JózefJ., Encyklopedia powszechna PWN, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 203 .

Bibliografia

  • StanisławS. Grabias StanisławS., Język w zachowaniach społecznych, wyd. 2, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1997, ISBN 83-227-1039-9, OCLC 40880470 .
  • Gerard VanG.V. Herk Gerard VanG.V., What Is Sociolinguistics?, Malden: John Wiley & Sons, 2012, ISBN 978-1-4051-9318-4, OCLC 733222223  (ang.).
Kontrola autorytatywna (rejestr):
  • LCCN: sh85123291
  • GND: 4077490-9
  • NDL: 00574931
  • BNCF: 50131
  • NKC: ph138993
  • J9U: 987007548633605171
  • LNB: 000145600
Encyklopedia internetowa: