Starlink

Starlink – telekomunikacyjny system satelitarny budowany przez amerykańską firmę SpaceX, zapewniający połączenie z prawie dowolnego miejsca na lądzie na świecie[1]. System ma docelowo składać się z około 12 tys. satelitów umieszczonych na tzw. niskiej orbicie okołoziemskiej (ang. Low Earth Orbit, LEO)[2] na trzech wysokościach – 340 km (ok. 7500 satelitów), 550 km (ok. 1600 satelitów) oraz 1150 km (ok. 2800 satelitów) nad Ziemią[3]. Głównym celem działania systemu jest dostarczanie łączności internetowej na całym globie[4].

Pierwsze satelity systemu zostały umieszczone na orbicie w maju 2019 roku[5]. Do połowy 2020 roku umieszczono na orbicie kilkaset satelitów[6]. Zakończenie budowy systemu (umieszczenie wszystkich 12 tys. urządzeń) jest planowane na rok 2027[7], lecz już w roku 2020 planowane było testowe uruchomienie systemu w niektórych punktach globu[8]. Do maja 2021 umieszczono w sumie ponad 1500 satelitów[9].

Systemy łączności satelitarnej Starlink zostały wykorzystane przez stronę ukraińską podczas inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku[10], w czerwcu 2023 zostało osiągnięte porozumienie ze SpaceX, dzięki któremu odcięcie Ukrainy od systemu jest chronione.[11]

Obecność w mediach

Projekt, podobnie jak wiele innych przedsięwzięć Elona Muska, przyciąga dużą uwagę mediów. Każdy start rakiety Falcon 9 (używanej do transportu satelitów na orbitę), z ładunkiem 60 satelitów systemu Starlink, jest szeroko komentowany w mediach na całym świecie zarówno tych branżowych, jak i ogólnotematycznych. W krótkim czasie po wystrzeleniu satelity są dobrze widoczne oraz łatwo rozpoznawalne z Ziemi (tworzą charakterystyczną poruszającą się linię na nocnym niebie)[12][6]. Szereg ośrodków oraz indywidualnych astronomów amatorów publikuje zdjęcia, filmy i inne materiały w sieci[13].

Kontrowersje

Projekt budzi kontrowersje. Wysłanie bezprecedensowo dużej liczby satelitów (12 tys.) przez wielu komentatorów jest nazywane „zawłaszczaniem” lub „zatykaniem” nieba[14][15]. Szczególnie dobrze udokumentowane uwagi pochodzą ze środowiska astronomów: uważają oni, że tak duża liczba obiektów uniemożliwi w praktyce szereg rodzajów badań kosmosu prowadzonych z Ziemi[16][17].

W odpowiedzi na część zarzutów firma SpaceX zdecydowała się na zbudowanie satelitów odbijających mniej światła (satelity „Darksat”)[18]. Pierwsze badania związane z własnościami tych satelitów wskazują, że nie zostały osiągnięte cele redukcji jasności tych obiektów[19].

Projekty konkurencyjne

Starlink nie jest jedynym tego typu projektem będącym obecnie w planach lub w realizacji. Do konkurencyjnych projektów należą[4][20]:

  • projekt OneWeb budowany przez konsorcjum firm SoftBank, Qualcomm i Virgin Group,
  • projekt Athena firmy PointView Tech LLC,
  • projekt firmy Meta.

Przypisy

  1. ↑ Starlink testuje globalny roaming. Wybrańcy dostali zaproszenia [online], www.telepolis.pl [dostęp 2023-02-21]  (pol.).
  2. ↑ DebopamD. Bhattacherjee DebopamD. i inni, Gearing up for the 21st century space race, „Proceedings of the 17th ACM Workshop on Hot Topics in Networks”, dl.acm.org, DOI: 10.1145/3286062.3286079#d4378083e1 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  3. ↑ SpaceX Launches First Volley of Starlink Satellites [online], Sky & Telescope, 29 maja 2019 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  4. ↑ a b MarkM. Harris MarkM., Tech giants race to build orbital internet [News], „IEEE Spectrum”, 55 (6), 2018, s. 10–11, DOI: 10.1109/MSPEC.2018.8362213, ISSN 1939-9340 [dostęp 2020-06-06] .
  5. ↑ JonathanJ. O’Callaghan JonathanJ., SpaceX Launches First Starlink Satellites In Space Internet Battle [online], Forbes [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  6. ↑ a b Już prawie 500 satelitów Starlink na niebie. SpaceX wysyła 8. serię statków [online], www.urania.edu.pl [dostęp 2020-06-06]  (pol.).
  7. ↑ SpaceX Is Banking on Satellite Internet. Maybe It Shouldn’t, „Wired”, ISSN 1059-1028 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  8. ↑ Elon Musk says Starlink internet private beta to begin in roughly three months, public beta in six [online], TechCrunch [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  9. ↑ Rakieta Falcon 9 wyniosła 52 satelity Starlink i 2 ładunki dla klientów w misji Starlink L26 [online], www.urania.edu.pl [dostęp 2021-05-17]  (pol.).
  10. ↑ UkraineX: How Elon Musk’s space satellites changed the war on the ground [online], POLITICO, 8 czerwca 2022 [dostęp 2022-10-14]  (ang.).
  11. ↑ Elon Musk pod wpływem Putina mógł zmienić oblicze wojny. Interweniował Pentagon [online], nextgazetapl, 22 sierpnia 2023 [dostęp 2023-08-23]  (pol.).
  12. ↑ PiotrP. Cieśliński PiotrP., Dziś w nocy na niebie ekspres Elona Muska. 60 nowych satelitów Starlink poleciało na orbitę [online], wyborcza.pl, 4 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-06] .
  13. ↑ JamesJ. Pero JamesJ., Amateur astronomer captures Starlink satellites on video [online], Mail Online, 27 maja 2019 [dostęp 2020-06-06] .
  14. ↑ Elon Musk wysyła na orbitę swoje satelity Starlink, w środowisku naukowców wrze. „Będzie jak w powieściach science fiction” [online], tokfm [dostęp 2020-06-06]  (pol.).
  15. ↑ New fleets of private satellites are clogging the night sky [online], Science News, 12 marca 2020 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  16. ↑ Will Elon Musk’s Starlink satellites harm astronomy? Here’s what we know. [online], Science, 29 maja 2019 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  17. ↑ Jonathan C.J.C. McDowell Jonathan C.J.C., The Low Earth Orbit Satellite Population and Impacts of the SpaceX Starlink Constellation, „The Astrophysical Journal”, 892 (2), 2020, DOI: 10.3847/2041-8213/ab8016, ISSN 2041-8213 [dostęp 2020-06-06] .
  18. ↑ Nie zobaczycie już satelitów SpaceX na niebie. Oto Darksat [online], WhatNext.pl – Ciekawi świata, 20 maja 2020 [dostęp 2020-06-06]  (pol.).
  19. ↑ J.J. Tregloan-Reed J.J. i inni, First observations and magnitude measurement of Starlink’s Darksat, „Astronomy & Astrophysics”, 637, 2020, L1, DOI: 10.1051/0004-6361/202037958, ISSN 0004-6361 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).
  20. ↑ Facebook Confirms It’s Working on a New Internet Satellite, „Wired”, ISSN 1059-1028 [dostęp 2020-06-06]  (ang.).