Tilapia

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Chromis”. Zobacz też: inne znaczenia.
Tilapia[1]
Smith, 1840
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – Tilapia sparrmanii
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Podgromada

promieniopłetwe

Rząd

okoniokształtne

Rodzina

pielęgnicowate

Podrodzina

Pseudocrenilabrinae

Plemię

„Tilapiini”

Rodzaj

Tilapia

Typ nomenklatoryczny

Tilapia sparrmanii Smith, 1840

Synonimy
  • Chromis Günther, 1862
  • Coptodon Gervais, 1853
  • Dagetia Thys van den Audenaerde, 1969
  • Haligenes Günther, 1860
  • Heterotilapia Regan, 1920
  • Neotrewavasia Ufermann, 2001
  • Pelmatolapia Thys van den Audenaerde, 1969
  • Reganotilapia Whitley, 1950
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Tilapia – rodzaj słodkowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), ustanowiony przez Andrew Smitha w 1840 roku. Nazwa rodzaju pochodzi z języka Buszmenów i oznacza rybę[2].

Występowanie

Afryka i Lewant.

Budowa

Ciało krępe, krótkie lub średnio wydłużone, dość wysokie. Pomiędzy twardymi i miękkimi promieniami płetwy grzbietowej brak widocznej przerwy. Zęby małe, ścieśnione, wszystkie karbowane, ułożone w 2 lub więcej rzędach w każdej szczęce. Łuski duże[3]. Jednolite ubarwienie ciała zmienia się w zależności od stanu emocjonalnego ryby, a także w okresie godowym[4].

Taksonomia i filogeneza

Definicja taksonomiczna rodzaju Tilapia była zmieniana wielokrotnie, m.in. przez Bleekera, Boulengera i Pellegrina. Również zakres umieszczanych w nim gatunków ulegał ciągłym zmianom. Na podstawie analiz morfologicznych Regan, Trewavas i Stiassny uznali Tilapia za takson monofiletyczny, co nie zostało potwierdzone badaniami molekularnymi. Analizy filogenetyczne różnych autorów wykazały, w zależności od wybranych markerów, istnienie w obrębie rodzaju Tilapia od 2 do 5[5] grup odległych filogenetycznie. Autorzy ci uznali takson za parafiletyczny. Oczekiwana jest rewizja taksonomiczna rodzaju. Klett i inni[5] proponują pozostawienie w rodzaju tylko gatunku typowego T. sparrmanii. Schwarzer i inni[6] sugerują monofiletyzm wąskiej grupy gatunków z południowo-wschodniej Afryki, do której zaliczyli T. sparrmanii, T. ruweti, T. baloni i T. guinasana.

Klasyfikacja

Gatunki zaliczane do tego rodzaju[7]:

  • Tilapia bakossiorum
  • Tilapia baloni
  • Tilapia bemini
  • Tilapia bilineata
  • Tilapia brevimanus
  • Tilapia busumana
  • Tilapia buttikoferi
  • Tilapia bythobates
  • Tilapia cameronensis
  • Tilapia camerunensis
  • Tilapia cessiana
  • Tilapia coffea
  • Tilapia congica
  • Tilapia dageti
  • Tilapia deckerti
  • Tilapia discolor
  • Tilapia ejagham
  • Tilapia flava
  • Tilapia fusiforme
  • Tilapia guinasana
  • Tilapia guineensis
  • Tilapia gutturosa
  • Tilapia imbriferna
  • Tilapia ismailiaensis
  • Tilapia joka
  • Tilapia konkourensis
  • Tilapia kottae
  • Tilapia louka
  • Tilapia margaritacea
  • Tilapia nigrans
  • Tilapia nyongana
  • Tilapia pra
  • Tilapia rendalli
  • Tilapia rheophila
  • Tilapia ruweti
  • Tilapia snyderae
  • Tilapia sparrmanii
  • Tilapia spongotroktis
  • Tilapia tholloni
  • Tilapia thysi
  • Tilapia walteri
  • Tilapia zillii – tilapia Zilliego[8]

Gatunkiem typowym rodzaju jest Tilapia sparrmanii.

  • Tilapia buttikoferi
    Tilapia buttikoferi
  • Tilapia rendalli
    Tilapia rendalli
  • Tilapia ruweti
    Tilapia ruweti

Przypisy

  1. Tilapia, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Thomas George. The most recent nomenclature of Tilapia species in Canada and The Sudan. „Aquaculture Association of Canada (Spec. publ.)”. 10, s. 33–37, 2006. (ang.). 
  3. M. J. P. van Oijen. The generic classification of the haplochromine cichlids of Lake Victoria, East Africa. „Zoologische Verhandelingen”. 302, s. 57–110, 1996. (ang.).  (pdf)
  4. Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  5. a b V. Klett, A. Meyer. What, if Anything, is a Tilapia?—Mitochondrial ND2 Phylogeny of Tilapiines and the Evolution of Parental Care Systems in the African Cichlid Fishes. „Molecular Biology and Evolution”. 19 (6), s. 865–883, 2002. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.). 
  6. Schwarzer et al. The root of the East African cichlid radiations. „BMC Evolutionary Biology”. 9, s. 186, 2009. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.). 
  7. RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 października 2012 [dostęp 2012-12-05]  (ang.).
  8. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973 (występuje pod synonimiczną nazwą łacińską)
Kontrola autorytatywna (takson):
  • NKC: ph508916
  • J9U: 987007536386405171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 145222
  • GBIF: 2370578
  • identyfikator iNaturalist: 92535
  • ITIS: 169809
  • NCBI: 8126