Titanoptera

Titanoptera
Sharov, 1968
Okres istnienia: perm–trias
PreꞒ
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
Q
298.9/201.4
298.9/201.4
Ilustracja
Zrekonstruowany Gigatitan vulgaris
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Infragromada

nowoskrzydłe

Nadrząd

Polyneoptera

(bez rangi) Orthopterida
Rząd

prostoskrzydłe

Podrząd

Titanoptera

Synonimy
  • Mesotitanoptera Crampton, 1928
  • Mesotitanida

Titanoptera – wymarły takson owadów nowoskrzydłych, klasyfikowany jako podrząd prostoskrzydłych[1] lub odrębny rząd w obrębie Polyneoptera[2]. W zapisie kopalnym przedstawiciele są znani z permu i triasu. Ich skamieniałości odnajdywano na terenie Rosji, Kirgistanu i Australii[3].

Owady te osiągały do około 400 mm rozpiętości skrzydeł, których dwie pary składane były płasko nad odwłokiem. Przednia para u wielu gatunków miała dużych rozmiarów struktury służące strydulacji[2][3]. Przypuszczalnie dźwięk powstawał przez pocieranie struktur obu skrzydeł o siebie. Głowę miały hipognatyczną[2], wyposażoną w długie żuwaczki[4]. Przedplecze rozszerzone było bocznie ponad pleurytami. Odnóża miały pięcioczłonowe stopy, a tylna ich para nie nadawała się do wykonywania skoków[2]. Przednią ich parę cechowały natomiast tęgie kolce na spodniej stronie goleni i ud, sugerujące jej chwytną funkcję[2][3]. Budowa tych owadów wskazuje na ich drapieżny tryb życia[4].

Według Orthoptera Species File (2017) systematyka tej grupy przedstawia się następująco[1]:

  • nadrodzina: †Tcholmanvissioidea Zalessky, 1934
    • †Mesotitanidae Tillyard, 1925
    • †Tcholmanvissiidae Zalessky, 1934
  • nadrodzina: †Tettoedischioidea Gorochov, 1987
    • †Tettoedischiidae Gorochov, 1987
  • nadrodzina: incertae sedis
    • †Paratitanidae Sharov, 1968

Przypisy

  1. a b suborder †Titanoptera. [w:] Orthoptera Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2017-08-12].
  2. a b c d e David Grimaldi, Michael S.Engel: Evolution of the Insects. Cambridge University Press., 2005, s. 215-216. ISBN 978-1-107-26877-7.
  3. a b c David Penney, James E. Jepson: Fossil Insects: An introduction to palaeoentomology. Manchester: Siri Scientific Press, 2014, s. 110.
  4. a b H.V. Hoell, J.T. Doyen, A.H. Purcell: Introduction to Insect Biology and Diversity, 2nd ed.. Oxford University Press, 1998, s. 322. ISBN 0-19-510033-6.
  • p
  • d
  • e
Rzędy owadów
Wymarłe
  • p
  • d
  • e
Elcanidea
Elcanoidea
  • †Elcanidae
  • †Permelcanidae
Permoraphidioidea
Gryllidea
Świerszcze
Gryllotalpoidea
Oedischiidea
Oedischioidea
  • †Anelcanidae
  • †Bintoniellidae
  • †Mesoedischiidae
  • †Oedischiidae
  • †Proparagryllacrididae
  • †Pruvostitidae
Triassomantoidea
  • †Adumbratomorphidae
  • †Triassomantidae
Xenopteroidea
  • †Xenopteridae
Tettigoniidea
Hagloidea
  • †Eospilopteronidae
  • †Haglidae
  • †Hagloedischiidae
  • †Prezottophlebiidae
  • Prophalangopsidae
  • †Tuphellidae
Phasmomimoidea
  • †Phasmomimidae
Stenopelmatoidea
Pasikoniki
incertae sedis
  • †Gryllavidae
  • śpieszkowate
  • †Raphoglidae
  • Schizodactylidae
  • †Vitimiidae
Acrididea
Acridoidea
  • Dericorythidae
  • Lathiceridae
  • Lentulidae
  • Lithidiidae
  • Ommexechidae
  • Pamphagidae
  • Pamphagodidae
  • Pyrgacrididae
  • Romaleidae
  • szarańczowate
  • Tristiridae
Eumastacoidea
  • Chorotypidae
  • Episactidae
  • Eumastacidae
  • Euschmidtiidae
  • Mastacideidae
  • Morabidae
  • †Promastacidae
  • Thericleidae
Locustopsoidea
  • †Bouretidae
  • †Eolocustopsidae
  • †Locustavidae
  • †Locustopsidae
Pneumoroidea
  • Pneumoridae
Proscopioidea
  • Proscopiidae
Pyrgomorphoidea
  • Pyrgomorphidae
Tanaoceroidea
  • Tanaoceridae
Tetrigoidea
  • skakunowate
Trigonopterygoidea
Tridactylidea
Dzhajloutshelloidea
  • †Dzhajloutshellidae
  • †Regiatidae
Tridactyloidea
  • Cylindrachetidae
  • Ripipterygidae
  • Tridactylidae
Titanoptera
  • †Mesotitanidae
  • †Paratitanidae
  • †Tcholmanvissiidae
  • †Tettoedischiidae