Wyćwiklin

Wyćwiklin
Ilustracja
Basella alba
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

wyćwiklinkowate

Rodzaj

wyćwiklin

Nazwa systematyczna
Basella Linnaeus
Sp. Pl. 272. 1 Mai 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

B. rubra L. (=B. alba L.)[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Wyćwiklin, miłowój[4], bazela, jagodnik[5] (Basella L.) – rodzaj roślin z rodziny wyćwiklinkowatych. Obejmuje 5 gatunków[6], z których trzy są endemitami Madagaskaru, jeden – tropikalnej Afryki, a jeden – wyćwiklin biały, jest rozpowszechniony w tropikach na wszystkich kontynentach[7]. Wyćwiklin biały, znany także jako szpinak malabarski[4], jest powszechnie uprawiany w strefie tropikalnej jako warzywo. Spożywane są mięsiste liście tej rośliny[8][4].

Morfologia

Pokrój
Pnącza jednoroczne i dwuletnie, o pędach mięsistych, nagich[7].
Liście
Pojedyncze, skrętoległe, ogonkowe i całobrzegie[7].
Kwiaty
Siedzące, niepozorne, promieniste i obupłciowe, zebrane w kłosy. Listki okwiatu drobne i mięsiste, białe lub czerwonawe. Pręcików jest pięć. Zalążnia górna, jednokomorowa. Szyjki słupka trzy, zakończone równowąskim znamieniem[7].
Owoce
Jednonasienne, kulistawe niełupki[7] rozwijające się w mięśniejącym i trwałym okwiecie[2].

Systematyka

Wykaz gatunków[6]
  • Basella alba L.wyćwiklin biały
  • Basella excavata Elliot
  • Basella leandriana H.Perrier
  • Basella madagascariensis Boivin ex H.Perrier
  • Basella paniculata Volkens

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04]  (ang.).
  2. a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04]  (ang.).
  3. a b Basella. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-23].
  4. a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1011. ISBN 83-214-1305-6.
  5. Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyż̇szych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 166. (pol.).
  6. a b Basella. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-23].
  7. a b c d e Basella Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-23].
  8. Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 56-57. ISBN 1-55407-206-9.
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 72650
  • Flora of China: 103570
  • GBIF: 3083503
  • identyfikator iNaturalist: 156205
  • IPNI: 30014453-2
  • ITIS: 192209
  • NCBI: 3588
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30014453-2
  • identyfikator Tropicos: 40025235
  • USDA PLANTS: BASEL