Ampir
| Ampir Empire | |
|---|---|
 | |
Ampir ili Carski stil (od francuskog: empire = carstvo, carski) je naziv za umjetnički stil, zapravo završnu fazu neoklasicizma, koja se razbuktala između 1804. - 1814, za vrijeme Prvo Francusko Carstvo, i Napoleonove vladavine.[1]
Historija i karakteristike
Ampir je nastao zahvaljujući Napoleonovoj želji da stvori novi stil inspiriran grandioznim djelima Starog Egipta i Carskog Rima.
Najreprezentativniji primjeri arhitekture tog razdoblja su pariške građevine i spomenici kao što je crkva Madeleine (podignuta kao Temple de la Gloire de la Grande Armée) Pierre-Alexandre Vignona, Arc de Triomphe Jean Chalgrina, Arc de Triomphe du Carrousel, Charlesa Perciera i Pierra Fontaine i obelisk na trgu Vendôme.[1]
Najpoznatiji slikar tog stila bio je Jacques-Louis David koji je oslikao sve važnije Napoleonove trenutke.[1]
U kiparstvu je najznačniji predstavnik bio Antonio Canova koji se proslavio herojskim kipovima Napoleona i njegove porodice.[1]
Ampir je utjecao i na modu, koja je također pronašla svoju inspiraciju u klasičnim vremenima, svjesno oponašajući bogatu eleganciju predrevolucionarne Francuske. Ženske haljine od lakih materijala, koje padaju do poda, isticale su ženstvenost i gracioznost, velikim dekolteima i visokim strukom odmah ispod grudi. Pariške zime tražile su toplu vanjsku odjeću, sa brojnim novim dodatcima; šalovima, pelerinama, kapama, ogrtačima, jaknama i kaputima.[1]
Istovremeno je muška moda ampira istaknula frak sa obaveznim prslukom i košuljom visoka ovratnika sa kravatom.[1]
Arhitekti Charles Percier i Pierre Fontaine, koji su oblikovali namještaj za rezidencije Napoleona, pridonjeli su u velikoj mjeri stvaranju ampira, naročito kod oblikovanja enterijera i namještaja. Oni su svoje ideje 1801. i 1812. objavili u Zbirci unutarnjeg uređenja (Recueil de décorations intérieures) pa je ta publikacija bila istovremeno i velika propaganda za taj stil.
Na ampir su velik utjecaj izvršila i onovremena arheološka otkrića izvedena za pohoda na Egipat, što je dovelo do direktnog kopiranja klasičnih vrsta namještaja i dekorativnih predmeta, pa i egipatskih ornamenata.[1] Tako su nastajale pozlaćene stolice i stolovi od mahagonija sa preuzetim formama rimske, grčke i egipatske umjetnosti koje su nosili krilati lavovi, ili pilastri sa kapitelima u obliku poprsja od sfingi ili palminog lišća.[1]
U slučaju kad nije bilo antiknih prototipova, tadašnji uobičajeni oblici oživljeni su antičkim dekorativnim motivima, često sa simboličkim implikacijama u odnosu na Napoleonovu vladavinu, pa su se tako krilate pobjede i lovorovi vijenci koristili kao ukrasni simboli pobjede, a pčele, snopovi žita i rogovi obilja za prosperitet, a fasces i sfinge za osvajanje novih zemalja.[1]
Iako je Ampir bio prvenstveno francuski, točnije pariški stil, koji je vrlo kratko trajao u matičnoj zemlji, vrlo brzo se proširio Evropom, ali ga je svaka zemlja prilagodila svom ukusu, pa je tako u Britaniji postao Regency.[1]
Galerija slika
-
Pariz Palais Bourbon -
Soba carice Joséphine -
Izvori
Vanjske veze
Ampir na Wikimedijinoj ostavi
- Empire style (na portalu Encyclopædia Britannica) (en)
- p
- r
- u
bizantska umjetnost • predromanika (karolinška renesansa, otonska renesansa, starohrvatska umjetnost) • romanika (arhitektura romanike, kiparstvo romanike, slikarstvo romanike) • gotika (arhitektura gotike, kiparstvo gotike, slikarstvo gotike)
renesansa (rana, visoka, sjevernoevropska) • manirizam • barok (barokna arhitektura, barokno kiparstvo, barokno slikarstvo, barokna glazba) • rokoko • neoklasicizam (directoire, ampir, bidermajer)
romantizam (književnost romantizma, slikarstvo romantizma, muzika romantizma, historicizam) • prerafaeliti • realizam (književnost, likovna umjetnost, glazbena umjetnost, verizam) naturalizam • impresionizam • postimpresionizam (sintetizam, poentilizam) • simbolizam • parnasovstvo • Arts and Crafts • secesija • bečka moderna
fovizam • ekspresionizam • naiva • kubizam • orfizam • vorticizam • purizam • internacionalni stil • apstraktna umjetnost (suprematizam, De Stijl, konstruktivizam, sinkromizam) • futurizam • dadaizam • metafizičko slikarstvo • nadrealizam • apstraktni ekspresionizam • kinetička umjetnost • pop art • op art • tašizam • informel • neorealizam (precizionizam, fotorealizam) • minimalizam • konceptualna umjetnost • Land art • postmoderna
