Milo Milunović

Milo Milunović (Cetinje, 6/18. 8. 1897. — Beograd, 11. 2. 1967) bio je jugoslovenski slikar, likovni kritičar, jedan od osnivača i prvih nastavnika Akademije likovnih umetnosti u Beogradu (1937).

Biografija

Školovao se na Cetinju, Monci (1906) i Skadru, (1911), a umetnost je učio u Firenci (1914 — 1916) i Parizu (1919 — 1922) kada se upoznaje sa delima Pola Sezana. U Zagrebu živi i slika od 1924. do 1926. Ponovo odlazi u Pariz 1926. i ostaje do 1932. godine gde slika i izlaže na samostalnim i grupnim izložbama. Doseljava se u Beograd 1932. u kome živi do 1946. Od 1937. do 1946. radi kao profesor Akademije likovnih umetnosti. Posle Drugog svetskog rata od 1946. do 1948. živi na Cetinju gde sa Petrom Lubardom osniva Umjetničku školu u kojoj je i predavač. Konačno se doseljava u Beograd 1948. gde ostaje do kraja života. Iste godine mu se dodeljuje zvanje majstora-likara da bi upravljao „Državnom majstorskom radionicom likovne umetnosti“ u kojoj je održavao tečajeve za slikare postdiplomce. Od 1952. do kraja života bio je redovni profesor Akademije likovnih umetnosti.

Bio je od 1950. dopisni a od 1958. redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti, a za dopisnog člana Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu izabran je 1966. godine.

Prvi put je samostalno izlagao 1918. godine u Osijeku i Cetinju, a od 1919. izlagao je na mnogobrojnim kolektivnim izložbama u zemlji i inostranstvu. Bio je član grupa „Dvanaestorica“ (1937 — 1938) i „Samostalni“ (1951 — 1955).

Od 1939. do 1964. godine pisao je i likovnu kritiku u „Politici“, „Umetničkom pregledu“, „Književnim novinama“ i dr.

Slikarstvo

Glavno obeležije slikarstva Mila Milunovića je precizna kompozicija i prefinjen kolorit. Iako je tokom ukupnog opusa ostao privržen figurativnom slikarstvu, pokatkad se približavao asocijativnoj apstrakciji, ali nikada nije potpuno zakoračio u bezpredmetnu plastičku predstavu. Krajem četvrte decenije Milunović je ušao u interpertiranje forme na impresionistički način, sa dosta svetla i hromatskih rešenja baziranih na valerskim vrednostima prelivenih po površini platna. Poslednji period bio je karakterističan po pojavi ekspresionističkih elemenata, ali ponovo ne striktnih već pre kao jedna nova ideja koja mu je nadalje otvarala nove puteve meditativnog slikarskog kretanja. To su teme donete iz osunčanog mediteranskog područja, pune svetla i kolorita, kompoziciono uravnotežene i precizno definisane kao jasni autorski rukopis koji je Milu Milunoviću definitivno odredio jedno od najznačajnijih mesta u srpskom slikarstvu tog perioda.

Samostalne izložbe (izbor)

• 1918 Bioskop „Uranija“, Osijek, Cetinje
• 1922 Novi univerzitet, Beograd
• 1928 Galerija Kardo (Galerie Cardo), Pariz
• 1929 Galerija Kardo, Pariz
• 1932 Galerija Kardo, Pariz, Ratnički dom, Beograd
• 1954 Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
• 1955 Galerija Grafički kolektiv, Beograd
• 1958 Tribina mladih, Novi Sad, Muzej primenjene umetnosi, Beograd
• 1959 Muzej primenjene umetnosti, Beograd
• 1960 — 1961 Sala Saveza likovnih umetnika Sovjetskog Saveza, Moskva
• 1961 Umjetnički paviljon, Titograd, Galerija Doma JNA, Beograd
• 1962 Hol Doma JNA, Niš
• 1963 Foaje Oblasnog narodnog pozorišta, Priština, Gradska loža, Zadar, Moderna galerija, Rijeka
• 1963 — 1964 Glerija Kulturnog centra, Beograd

Posthumne

• 1964 Rabotnički dom, Skoplje
• 1965 Galerija umjetnina, Split, Fiskulturna sala Osnovne škole, Budva
• 1965 — 1966 Salon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
• 1967 Galerija Kulturnog centra, retrospektiva, Beograd
• 1970 Likovni salon Centra za kulturu i umetnost Narodnog sveučilišta „Božidar Maslarić“, Osijek, Likovni salon, Vrbas
• 1979 Narodno pozorište Zemun
• 1981 — 1982 Galerija Gradske većnive, Prag, Dom kulture, Bratislava
• 1983 Narodni muzej - Kabinet grafike, Beograd
• 1986 Narodno pozorište, Tuzla, Galerija „Josip Bepo Benković“, Herceg Novi
• 1986 — 1987 Narodni muzej, retrospektiva, Beograd
• 1990 Galerija „Josip Bepo Benković“, Herceg Novi
• 1991 Galerija ULUS, Beograd
• 1993 JP Kulturni centar - Zavičajni muzej, Bar
• 1995 Atelje Pavlović, Budva
• 1997 Umjetnički paviljon, Podgorica, Galerija Gams, Cetinje, Galerija Cepter, Beograd
• 1997 — 1998 Galerija SANU, retrospektiva, Beograd, Plavi dvorac, Cetinje

Bibliografija

Monografije i enciklopedije

• 1950 Miodrag B. Protić, Milo Milunović, Slikari i vajari, II kolo, Prosveta, Beograd
• 1964 Enciklopedija likovnih umjetnosti, knj. 3, s. 472-473, Jugoslavenski leksikografski zavod, Zagreb
• 1987 Likovna enciklopedija Jugoslavije, knj. 2, s. 340-344, Jugoslavenski leksikografski zavod „Miroslav Krleža“, Zagreb
• 1997 Ivana Simeonović Ćelić, Milo Milunović. Nepresušna težnja suštini slikarske materije i boje, SANU, Beograd

Predgovori kataloga (izbor)

• 1961 Miodrag B. Protić, Umjetnički paviljon, Titograd
• 1961 Lazar Trifunović, Galerija Doma JNA, Beograd
• 1963 — 1964 Miodrag B. Protić, Galerija Kulturnog centra, Beograd, Savremena srpska umjetnost (posleratni pariod), Moderna galerija JAZU, Zagreb
• 1965 Pavle Vasić, Angažovana umetnost, Kulturni centar, Beograd
• 1965 — 1966 Miodrag Kolarić, Slon Muzeja savremene umetnosti, Beograd
• 1967 Miodrag B. Protić, Treća decenija - Konstruktivno slikarstvo, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
• 1967 Aleksa Čelebonović, Galerija Kulturnog centra, Beograd
• 1969 Dragoslav Đorđević, Socijalistički realizam 1945-1950, u Nadrealizam, Socijalna umetnost, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
• 1969 Lazar Trifunović, Angažovana umetnost u Jugoslaviji 1919-1969, Umetnička galerija, Slovenj Gradec
• 1975 Miodrag B. Protić, Srpski umetnici akademici, Galerija SANU, Beograd
• 1980 Miodrag B. Protić, Slikarstvo šeste decenije u Srbiji, Jugoslovensko slikarstvo šeste decenije, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
• 1980 Olga Perović, Slikarstvo šeste decenije u Crnoj Gori, Jugoslovensko slikarstvo šeste decenije, Jugoslovenska umetnost HH veka, Muzej savremene umetnosti, Beograd
• 1982 Lazar Trifunović, Enformel u Beogradu, Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
• 1989 Sreto Bošnjak, Socijalistički realizam u Srbiji 1945-1950, Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“, Beograd
• 1991 Ivana Simeonović, Galerija ULUS, Beograd

Studijski tekstovi i kritike (izbor)

• 1919 Petar Dobrović, Povodom izložbe jugoslovenskih umetnika u Parizu, Dan, 1. avgist, Beograd
• 1921 Rastko Petrović. Izložbe u Parizu, Zenit, br. 3, s. 7-8, Zagreb-Beograd
• 1922 Petar Dobrović, Dve izložbe, Politika, 5. novembar, Beograd
• 1922 Jovan Dučić, Dva nova umetnika, Poltika, 6. novmbar, Beograd
• 1922 Gustav Krklec, Dva mlada, Riječ, br. 260, s. 2, Beograd
• 1927 Sreten Stojanović, Uspeh Mila Milunovića, Misao, knj. XXV, sv. 1-2, s. 109-111, Beograd
• 1927 Milan Kašanin, Šesta jugoslovenska umetnička izložba, Srpski književni glasnik, knj. XXI, s. 530-534, Beograd
• 1930 Milan Kašanin, Izložba jugoslovenske umetnosti u Londonu, Srpski književni glasnik, knj. HHH, br. 7, s. 538-541. Beograd
• 1932 Petar Dobrović, U odbranu naše likovne umetnosti, Vreme, 24. oktobar, Beograd
• 1935 Branko Popović, Osma jesenja izložba u Beogradu, Srpski književni glasnik, br. 7, 1. decembar, s. 551-555, Beograd
• 1937 — 1938 Sreten Stojanović, izložba savremene jugoslovenske umetnosti u Rimu, Umetnički pregled, br. 1, s. 26, Beograd
• 1937 Pjer Križanić, Izložba Dvanaestorice, Politika, 16. oktobar, Beograd
• 1938 Milan Kašanin, Druga izložba Dvanaestorice, Umetnički pregled, br. 12, novembar, s. 376-379, Beograd
• 1942 Todor Manojlović, Uspela smotra likovne umetnosti, Srpski narod, 5. februar, Beograd
• 1945 Oto Bihalji Merin, Izložba likovnih umeetnika Srbije, Borba, 22. juli, Beograd
• 1950 Rodoljub Čolaković, Nagrađenim umetnicima, Umetnost, br. 2, s. 3-10, Beograd
• 1951 Miodrag B. Protić, Deset godina Udruženja likovnih umetnika Srbije, Lik, br. 2, Beograd
• 1952 Sreten Stojanović, O umetnosti i umetnicima, Prosveta, Beograd
• 1952 Momčilo Stevanović, Put srpskog slikarstva, Jugoslavija, sv. 6, s. 79-86, Beograd
• 1952 Aleksa Čelebonović, Izložba „Samostalnih“, Borba, 29. jun, Beograd
• 1953 Milan Kašanin, Savremeni beogradski umetnici, Prosveta, Beograd
• 1954 Stanislav Vinaver, Pola veka jugoslovenskog slikarstva, Umetnost i kritika, 1. januar, Beograd
• 1954 Aleksa Čelebonović, Monumentalnost Milunovićevih slika, Borba, 20. juni, Beograd
• 1955 Miodrag B. Protić, Savremenici I, Nolit, Beograd
• 1955 Miodrag B. Protić, Crteži i skice Mila Milunovića, NIN, 20. novembar, Beograd
• 1956 Pavle Vasić, Jubilarna izložba crnogorskih umetnika, Politika, 28. septembar, Beograd
• 1957 Miodrag B. Protić, Od kubizma do apstrakcije, Jugoslavija, br. 14, Beograd
• 1956 Lazar Trifunović,Delo, br. 5-6, Beograd
• 1958 Katarina Ambrozić, Milova izložba, Književne novine, 6. jun, Beograd
• 1958 Danilo Kiš, Slikarski svet Mila Milunovića, Mladost, 29. oktobar, Beograd
• 1961 Lazar Trifunović, Povodom prvog trijenala likovnih umetnosti, NIN, 11. jun, Beograd
• 1961 Dragoslav Đorđević, Milo Milunović, Borba, 23. jun, Beograd
• 1962 Živojin Turinski, Diskusija. O slikarskoj materiji, Danas, 19. decembar, Beograd
• 1965 Aleksa Čelebonović, Savremeno slikarstvo u Jugoslaviji, Jugoslavija, Beograd
• 1966 Pavle Vasić, Umetnost Mila Milunovića, Politika, 4. januar, Beograd
• 1966 Marija Pušić, Milo Milunović. Upečatljiva umjetnička vizija. Salon Muzeja savremene umjetnosti, Oslobođenje, 16. januar, Sarajevo
• 1967 Lazar Trifunović, Srpska likovna kritika, Srpska književna zadruga, Beograd
• 1967 Rodoljub Čolaković, Milo Milunović (1897-1967), Književne novine, 18. februar, Beograd
• 1968 Milan Kašanin, Umetnička kritika, Kultura, Beograd
• 1970 Miodrag B. Protić, Srpsko slikarstvo HH veka, Nolit, Beograd
• 1973 Lazar Trifunović, Srpsko slikarstvo 1900-1950, Nolit, Beograd
• 1973 Miodrag B. Protić, Jugoslovensko slikarstvo 1900-1950, BIGZ, Beograd
• 1982 Sava Stepanov, Slikar mediteranske svetlosti, Misao, 35. januar, Beograd
• 1983 Vladimir Rozić, Likovna kritika u Beogradu između dva svetska rata, Jugoslavija, Beograd
• 1983 Dragutin Tošić, Jugoslovenske izložbe 1904-1927, Filozofski fakultet u Beogradu - Institut za istoriju umetnosti, Beograd
• 1987 Aleksa Čelebonović, Iza oblika, Nolit, Beograd
• 1992 Miodrag B. Protić, Nojeva barka I, Srpska književna zadruga, Beograd
• 1991 Zoran Markuš, Upotreba umetnosti. Oktobarski salon: slike Mila Milunovića, Politika, 21. novembar, Beograd
• 1996 Miodrag B. Protić, Nojeva barka II, Srpska književna zadruga, Beograd

Literatura

• 1939 U čast Sezana, Umetnički pregled, br.2 s. 33-37, Beograd
• 1939 Nekoliko reči o Predragu Milosavljeviću, Politika, februar, Beograd
• 1940 O pokretu i drugim važnim činjenicama u likovnoj umetnosti, Umetnički pregled, br. 3, s. 65-71, Beograd
• 1941 Razmišljanja o slikarstvu, Umetnički pregled, br. 1, s. 1-3, Beograd
• 1946 Povodom prve izložbe crnogorskih likovnih umjetnika, Pobjeda, 13. juli, s. 11, Cetinje
• 1946 Naša likovna umjetnost juče i danas, Pobjeda, 15. decembar, s. 5, Cetinje
• 1946 Uslovi za razvitak naše likovne umjetnosti, Stvarnost, br. 2-3, s. 158-159, Cetinje
• 1950 Dve tri reči o umetnosti, Umetnost, br. 2, s. 41-43, Beograd
• 1952 Izložba Petra Lubarde u Parizu, Stvarnost, br. 7-8, s. 485, Cetinje
• 1952 Povodom izložbe Marka Čelebonovića, Svedočanstva, 31. maj, Beograd
• 1959 Eksperimenti u tanjiru, Ilustrovana politika, 17. novembar, Beograd
• 1960 Dobra umjetnička dela nose u sebi duboku istinu, Pobjeda, 13. novembar, s. 8, Titograd
• 1962 O slikarskoj materiji, Književne novine, 30. novembar, Beograd
• 1964 Uslovi za razvitak naše likovne umjetnosti, Stvaranje, br. 2-3, s. 158, Cetinje

Nagrade i odlikovanja

• 1913 Spomenica za rat 1913, Cetinje
• 1930 Diploma i orden Sv. Save 5. reda, Beograd
• 1936 Prva nagrada za skicu freske Postanak Jugoslavije u Narodnoj skupštini, Beograd
• 1937 Grand Prix za mozaik i slikarstvo na Međunarodnoj izložbi, Pariz
• 1939 Orden legije časti, Pariz
• 1939 Deveta nagrada na Izložbi savremene umetnosti, San Francisko
• 1948 Nagrada Vlade NR Crne Gore, Titograd
• 1950 Državna nagrada Vlade FNR Jugoslavije, Beograd
• 1958 Oktobarska nagrada grada Beograda, Beograd
• 1958 Orden rada I reda, Beograd
• 1960 Nagrada za slikarstvo na I oktobarskom salonu, Beograd
• 1961 Sedmojulska nagrada za životno delo, Beograd
• 1964 Zlatna medalja na II trijenalu jugoslovenske likovne umetnosti, Beograd
• 1964 I nagrada na Plavom salonu, Zadar

Izvori

• Dokumentacija Muzeja savremene umetnosti, Beograd
• Arhiva SANU, Beograd
• Milo Milunović, monografija, SANU, 1997, Beograd

Vidi još

• Toma Rosandić,
• Ljuba Ivanović,
• Sreten Stojanović,
• Zora Petrović,
• Petar Lubarda,
• Ivan Tabaković,
• Marko Čelebonović,
• Nedeljko Gvozdenović,
• Ljubica Sokić,
• Đorđe Andrejević Kun,
• Stojan Ćelić,
• Mladen Srbinović,
• Radomir Reljić i
• Nikola Janković

Vanjske veze

• Biografija na sajtu SANU Arhivirano 2016-03-05 na Wayback Machine-u
• Milo Milunović, radovi
• Milo Milunović, dela Arhivirano 2014-08-18 na Wayback Machine-u
• Milo Milunović (sh)