Nikifor III Votanijat

Nićifor III Votanijat
Nićifor Votanijat i carica Marija
Datum rođenja	1078.
Datum smrti	10. decembar 1081.
Poreklo i porodica

Nićifor III Votanijat (grč. Νικηφόρος Γ΄ Βοτανειάτης) je bio vizantijski car (1078 — 1081) i vojskovođa koji je došao na vlast državnim udarom u kom je svrgnut Mihajlo VII(1071 — 1078). Tokom svoje kratke vladavine Nićifor III nije uspeo da otkloni nijedan od uzroka koji su doveli do pada njegovog prethodnika. Inflacija i finansijska kriza su se nastavljale jer je na snazi ostao činovnički sistem iz vremena Duka, Seldžuci su nastavili sa osvajanjem Male Azije, jer Vizantija zbog unutrašnjih sukoba nije bila u stanju da pošalje vojsku protiv njih.

Pobuna Nićifora Votanijata

Glavni članak: Pobuna Nićifora Votanijata

Neposredno posle velike pobune Nićifora Vrijenija na Balkanskom poluostrvu, u Maloj Aziji se u januaru 1078. godine pobunio strateg Anadolijske teme Nićifor Votanijat. Uz podršku Seldžuka, on je u martu iste godine ušao u Nikeju što je izazvalo puč u Carigradu u kome je Mihajlo VII uz podršku crkve zbačen i zamonašen, a Nićifor, koji je navodno vodio poreklo od porodice Foka, je proglašen za cara.

Vladavina

Odmah po stupanju na presto Nićifor III je na Votanijata poslao Aleksija Komnina koji ga je porazio i slomio njegovu pobunu. On je pokušao da se oženi udovicom Konstantina Duke Evdokijom, ali se Jovan Duka usprotivio ovome, posle čega se on oženio Marijom, suprugom još uvek živog Mihajla VII. Međutim on je odbio da prihvati njenog i Mihajlovog sina Konstantina za naslednika što je dalo povod Robertu Gvidiskaru da otpočne ofanzivu na Balkansko poluostrvo odnosno Vizantiju pod izgovorom da štiti legitimna prava mladog Konstantina koji je bio veren sa njegovom ćerkom Jelenom.

Nićiforova vladavina se okončala krajem marta 1081. godine kada je Aleksije Komnin potplatio nemačke najamnike na carigradskim bedemima i ušao u grad posle čega se Nićifor III povukao sa vlasti i zamonašio.

Pobune za vladavine Nićifora III

Glavni članak: Pobuna Nićifora Vasilakija

Neposredno posle sloma Vrijenija, novi upravnik Dračke teme Nićifor Vasilakije je 1079. godine podigao pobunu, proglasivši se za cara. Njegovu pobunu slomio je Aleksije Komnin.

Glavni članak: Pobuna Nićifora Melisina

Već naredne godine Nićifor III se suočio sa novom pobunom, kada se poput njega u Nikeji uz podršku Seldžuka za cara proglasio Nićifor Melisin. Jedini na koga se car mogao osloniti bio je Aleksije Komnin, koji je ovog puta odbio da se bori protiv Melisina koji mu je bio zet. Njegova pobuna se okončala tek kada je Aleksije postao novi car i kada mu je ponudio titulu cezara, odbivši njegov predlog da podele Carstvo na evropski deo koji bi pripao Aleksiju i azijski deo koji bi pripao Melisinu, odnosno da legalizuju stanje koje je de facto postojalo.

Glavni članak: Pobuna Aleksija Komnina

Početak normanske invazije na Balkansko poluostrvo primorao je Votanijata da podigne vojsku na čije je čelo postavio Aleksija Komnina, uputivši ga protiv Normana. Međutim on se u dogovoru sa Jovanom Dukom i drugim velikašima u Curulonu proglasio za cara i krenuo na Carigrad. Potplativši nemačke najamnike koji su opsluživali deo kopnenih bedema, Aleksijeve trupe 01. 04. 1081. godine ulaze u Carigrad i tokom tri dana pljačkaju, sprovodeći nasilje nad stanovništvom. Kada se sve to završilo, Aleksije je 04. 04. ovenčan za cara na prvi dan Uskrsa, dok se Votanijat povukao sa vlasti u manastir i zamonašio.