Nož u vodi

Trajanje94 min.Zemlja PoljskaJezikpoljski

Nóż w wodzie (sh. Nož u vodi) je poljski crno-bijeli igrani film snimljen 1962. u režiji Romana Polanskog, poznat kao njegovo prvo cjelovečernje ostvarenje, ali i jedno od najuticajnijih u historiji poljske kinematografije.

Po žanru je drama sa primjesama trilera. Protagonisti, koje tumače Leon Niemczyk i Jolanta Umecka, su sportski novinar Andrzej i njegova supruga Krystzina, koji za vrijeme godišnjeg odmora autostopom pokupe mladića (čiji lik tumači Zygmunt Malanowicz) te ga na kraju odluče sa sobom povesti na jahtu. Radnja prikazuje kako tokom ispočetka idiličnog krstarenja počinju polako rasti napetosti između Andrzeja i mlađeg muškarca, pogotovo kada postane jasno da potonjeg privlači Krystyna, koja ni prema njemu nije ravnodušna.

Nož u vodi se odlikovao za tadašnju kinematografiju neobičnom minimalističkom strukturom, s obzirom da se u njemu pojavljuje samo troje likova. Snimanje je, međutim, bilo obilježeno određenim poteškoćama, prije svega zato što se najveći dio radnje odvija na relativno malenoj jahti na moru, pa je Polanski morao koristiti razne domišljate trikove da krije članove ekipe, odnosno vodi računa o promjeni vremena. Polanski je također odlučio nasinkronizirati glasove Umecke i Malanowicza, koji, inače, prije toga nisu imali nikakvog važnijeg glumačkog iskustva. U samoj Poljskoj je, pak, nakon premijere izazvao omanji skandal, prije svega zbog kratke scene u kojoj se Jolanta Umecka pojavljuje gola, a što je predstavljalo presedan za poljsku i tadašnje istočnoevropske kinematografije. Kritičari su, međutim, izuzetno pohvalili Polanskijevu režijsku vještinu i efektno stvaranje napetosti, a posebno ih se dojmila neobična i relativno mračna završnica, koja je u mnogo čemu predstavljala model za ton karakterističan za tzv. crne valove u tadašnjim evropskim kinematografijama.

Nož u vodi je prikazan na venecijanskoj Mostri gdje je dobio nagradu FIPRESCI, ali sljedeće godine je nominiran za Oscar za najbolji strani film. To je omogućilo Polanskom da nastavi karijeru na Zapadu i sljedećih nekoliko decenija postane jedan od najuglednijih svjetskih sineasta.

Uloge

• Leon Niemczyk ... Andrzej
• Jolanta Umecka ... Krystyna
• Zygmunt Malanowicz ... Mladić

Vanjske veze

• Knife in the Water na sajtu IMDb
• Nož u vodi na Filmskom leksikonu LZMK
• Knife in the Water na AllMovie-u (en)
• Knife in the Water at Rotten Tomatoes
• Knife in the Water at culture.pl