Stari Vlah

Stari Vlah je istorijska i geografska oblast na jugozapadu Srbije. Obuhvata oblasti severno od reke Lima i istočno od Drine, u slivu Moravice i Uvca severno od Sjenice.

Na zapadu se Stari Vlah graniči sa Bosnom, na jugozapadu sa Hercegovinom, na jugoistoku sa Raškom oblašću, na istoku sa Šumadijom, a na severu sa Kolubarskom oblašću.

Stari Vlah je administrativno raspoređen u okvirima Zlatiborskog i Moravičkog okruga u Srbiji i Gornjodrinske regije u Bosni i Hercegovini . Obuhvata opštine Priboj, Prijepolje, Novu Varoš, Čajetinu, Užice, Arilje i Ivanjicu, kao i delove opštine Sjenice.Manje je poznato da jedan deo Starog Vlaha administrativno pripada Bosni i Hercegovini,reč je o istočnom delu opština Rudo i Višegrad.

Stari Vlah je planinska regija, pa se stanovništvo bavi uglavnom stočarstvom. Otuda i vodi ime – vlah je bio naziv za stočara. Oblast je bogata vodom.U celom Starom Vlahu do danas je očuvano specifično pevanje pesama "iz vika " ili "pod vikom ".Specifično za ovu regiju je nošenje nacionalne kape šajkače u teget ili crnoj boji. U regiji se razvija seoski turizam. Na Starom Vlahu se nalaze masivi Zlatibora i Zlatara. Oni određuju podelu Starog Vlaha na Zlatiborski Stari Vlah (obuhvata Zlatibor), Moravički Stari Vlah (obuhvata sliv Moravice) , Zlatarski Stari Vlah (obuhvata Zlatar)i Višegradski Stari Vlah (obuhvata deo Starog Vlaha koji pripada BiH) .

Čitava ova oblast je bogata kulturno-istorijskim znamenitostima. Jedna od najpoznatijih su manastir Mileševa kod Prijepolja,manastir Uvac u kanjonu istoimene reke,manastir Svetog Nikole na Pribojskoj Banji i manastir Dobrun kod Višegrada .

Istorija

Историја[уреди | уреди извор]

По пољском научнику Едуарду Богуславском назив "Влах" је словенска реч, којом су они звали Гале. Стари Влах се односи на Гале, прецизније Скордиске, а Словени ту настањени сачували су "спомен господарства Галског", именом "Стари Влах". Ови су се разликовали од Римљана - "Нових Влаха". Назив Стари Влах се односи на Латине, а не на Влахе (народ).

Šezdesetih godina XII veka Stefan Nemanja osniva srpsku državu Rašku koja je obuhvatala Rašku oblast i južne delove Starog Vlaha (Priboj i Prijepolje – Zlatarski Stari Vlah). Severni delovi Starog Vlaha (Zlatiborski i Moravički Stari Vlah) nalazili su se u posedu župana Stracimira, a Nemanjinoj državi su pripojeni tek oko 1180-te godine. Tada se prvi put pominje Stari Vlah, koji je bio jedna od administrativnih jedinica Raške. Kasnije je Raška podeljena na župe, i na ovom prostoru ih je bilo nekoliko.

Dolaskom Turaka, severni delovi Starog Vlaha, tačno određeni današnjim južnim granicama opština Čajetine i Ivanjice pripadali su Smederevskom, južni Novopazarskom sandžaku,a zapadni deo ,koji danas u ganicama BiH pripao je Sarajevskom sandžaku .

Danas pojam Sandžak označava teritorije bivšeg Novopazarskog sandžaka. Tu spadaju Raška oblast, delovi Stare Hercegovine kod Pljevalja i južni Stari Vlah (zlatarski i manji delovi zlatiborskog).

Vidi još

• Sandžak
• Raška oblast
• Zlatibor
• Zlatar