Bitlis

Bitlis
Şehir
Bitlis'in Türkiye'deki konumu
Ülke	Türkiye
Bölge	Doğu Anadolu Bölgesi
İl	Bitlis
İdare
• Belediye başkanı	Nesrullah Tanğlay (AK Parti)
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	13000
Alan kodu	434
Plaka kodu	13
Resmî site Bitlis Belediyesi

Bitlis (Osmanlıca: بدليس Bidlis^[1] Kürtçe: Bedlîs, Ermenice: Բաղեշ Bağeş veya Bağağeş), Bitlis ilinin merkezi olan şehirdir. Merkez ilçeye bağlı üç bucak vardır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Bitlis'i, güneyden Siirt, batıdan Muş, kuzeyden Ağrı illeri ve doğudan Van Gölü çevreler. Bitlis, Kaleleri ve İslam eserleriyle önemli bir ildir. Bitlis merkez ilçe Sosyo-ekonomik gelişmişlik indeksinde Türkiye genelinde 359, il genelinde 1. sıradadır.^[2]

Tarihçe

Tarihçiler Bitlis tarihini değişik zamanlardan başlatmaktadırlar. 5000 yıllık, 7000 yıllık tarih gibi. Gerçekte Bitlis tarihi Neolotik Çağ dediğimiz Yenitaş dönemine kadar uzanmaktadır. Bitlis ve yöresinin yazılı tarih öncesi oldukça karanlıktır. En önemli nedenleri yüzeydeki buluntuların az olması ve bugüne kadar gerçekçi bir arkeolojik çalışma yapılmamasıdır. Bitlis ili sınırları içerisinde bulunan Süphan ve Nemrut Dağı dağlarındaki obsidyen (doğal cam yatakları), doğrudan olmasa bile dolaylı olarak bu yöre tarihinin Neolitik dönemine kadar çıktığını göstermektedir. Obsidyen yataklarından elde edilen doğal camın yontucu, kesici, kazıyıcı olarak çevredeki yerleşim yerlerinde kullanıldığı anlaşılmaktadır. Yine yapılan çalışmalar sonucunda o döneme ait ticaret yolu Van Gölü'nün doğusundan güneye (bugünkü Van ili sınırları içerisinde bulunan Kalkolitik – Maden Dönemi – yerleşme alanı olan Tilkitepe), batıda ise Diyarbakır il sınırlarına (Ergani yakınındaki çanak-çömleksiz bir Neolitik yerleşme yeri olan Çayönü) dek uzanmaktadır.

Coğrafya

Bitlis geneli dağlar ve platolardan oluşmaktadır. Bu nedenle hayvancılığa daha elverişli bir kenttir. Karasal iklimi ise sert bir şekilde yaşadığından palmiye benzeri geniş yapraklı ağaçlar burada yetişemezler.

Kültür

Tarihi Yapılar

Kaleler

• Tatvan Kalesi
• Ahlat Kalesi
• Adilcevaz Kalesi
• Bitlis Kalesi
• Kef Kalesi

Camiler

• Ulu Cami-Bitlis
• Gökmeydan Cami
• Şerefiye Külliyesi Ve Cami
• Adilcevaz Tuğrul Bey Cami
• Ahlat İskender Paşa Cami

Medreseler

• İhlasiye Medresesi
• Yusufiye Medresesi

Tarihi Köprüler

• Narlıdere Köprüsü
• Ahlat Emir Bayındır Köprüsü

Hanlar

• El Aman Hanı
• Hazo Han
• Papşin Hanı

Türbeler

• Emir Bayındır Kümbeti
• Emir Ali Kümbeti
• Usta Şagirt Kümbeti
• Çifte Kümbet
• Abdurrahman Gazi Türbesi
• Şeyh Babo Kümbeti
• Küfrevi Türbesi
• Kalender Baba Kümbeti

Müze ve Ören Yeri

• Bitlis Etnografya Müzesi
• Ahlat Müzesi
• Ahlat Selçuklu Mezarlığı
• Ahlat Harabeşehir Kaya Evleri
• Aghperig Manastırı^[3]

Eğitim

Bitlis'te Bitlis Eren Üniversitesi adında bir üniversite bulunmaktadır. 17 lise, 34 ortaokul ve 84 ilkokul bulunmaktadır.

Ekonomi

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
Bitlis merkez ilçesi
1927[4]	19.755	9.050	10.705
Bitlis ilçesi (Muş)
1935[5]	31.319	9.994	21.325
Bitlis merkez ilçesi
1940[6][a]	26.898	12.002	14.896
1945[7]	25.972	10.779	15.193
1950[8]	30.957	11.137	19.820
1955[9]	37.651	15.007	22.644
1960[10]	42.940	16.636	26.304
1965[11]	49.890	18.725	31.165
1970[12]	56.928	20.842	36.086
1975[13]	67.112	25.054	42.058
1980[14]	77.295	27.137	50.158
1985[15]	92.174	36.073	56.101
1990[16][b]	68.132	38.130	30.002
2000[17]	65.169	44.923	20.246
2007[18]	61.787	43.359	18.428
2008[19]	60.996	41.404	19.592
2009[20]	65.559	46.062	19.497
2010[21]	62.811	43.109	19.702
2011[22]	65.670	46.301	19.369
2012[23]	64.725	46.111	18.614
2013[24]	66.095	47.008	19.087
2014[25]	66.732	47.904	18.828
2015[26]	67.373	48.948	18.425
2016[26]	69.222	51.118	18.104
2017[26]	70.160	51.071	19.089
2018[26]	71.501	52.721	18.780
2019[26]	70.699	52.015	18.684
2020[26]	70.344	52.024	18.320

Yerel yönetim

2014 yerel yönetim seçimlerini BDP'nin adayı Hüseyin Olan kazandı. 26 Kasım 2016 tarihinde İçişleri Bakanlığınca görevden uzaklaştırılan Bitlis Belediye Başkanı Hüseyin Olan'ın yerine, 27 Kasım'da Bitlis Valisi olan Ahmet Çınar başkanvekili olarak atandı.^[27]

Kardeş şehir

• Isparta Türkiye
• İstanbul Türkiye^{[kaynak belirtilmeli]}
• Bursa Türkiye^[28]
• Konya, Türkiye^[29]
• Samsun, Türkiye^[30] (2017)

Galeri

Ayrıca bakınız

• Harkuşta

Notlar

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Bitlis Valiliği26 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bitlis Belediyesi18 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bitlis Haber27 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.