Muğam
| Azerbaycan müziği |
|---|
| Türler Klasik müzik, Halk müziği, Azerbaycan Âşıkları, Popüler müzik, Azeri rock, Azeri rap, Muğam, Meyhana |
| Yöresel tarzlar |
| Festivaller |
| Dergiler |
| Listeler ATV Top 15, Lider TV Top 10, ANS ÇM 102 FM Top 10 |
| Ödüller |
| Marşlar |
| İlgili müzikler Abhaz müziği, Acem müziği, Arap müziği, Arnavut müziği, Türk müziği, Bizans müziği, Boşnak müziği, Bulgar müziği, Çeçen müziği, Çerkez müziği, Ermeni müziği, Gürcü müziği, Hırvat müziği, İnguş müziği, Kürt müziği, Laz müziği, Levanten müziği, Macar müziği, Makedon müziği, Oset müziği, Pomak müziği, Roman müziği, Rumen müziği, Sırp müziği, Sloven müziği, Süryani müziği, Yahudi müziği, Yunan müziği, Zaza müziği |
|
Muğam | |
|---|---|
| Müzikal kökenleri | Orta Doğu Klasik Müziği |
| Kültürel kökenleri | 9-10. Yüzyıl |
| Önemli çalgılar | tar(lute) - kemençe - tef - balaban |
| Alt tarzlar | |
| Rast, Şur, Segah, Çahargah, Şüşter, Hümayun, Beyatı-Şiraz | |
| Karışım tarzları | |
| Caz-muğam,Senfonik rock muğam | |
Muğam, (Azerbaycan Muğamı olarak da bilinir) (Azerice: Muğam; مقام) esas Azerbaycan müziğidir. Tasnif ve âşık ile tezat oluşturur. Muğam sözü, Arapça'daki makam sözünden türemiştir. Tahminen 14. yüzyıla kadar yakın doğu ülkelerinin ortak müziği olmuş ama daha sonra ortaya çıkan siyasi-iktisadi değişikliklerden dolayı parçalara ayrılmıştır. Klasik doğu muğamı aslen 12 tür ve 6 koldan oluşmaktadır. Asli muğamlar: Uşşak, Neva, Buselik, Rast, Irak, İsfahan, Zirefkand, Büzürk, Zengüle, Rehavi, Hüseyni ve Hicaz; kolları ise, Şahnaz, Selmek, Maya, Nevruz, Kerdaniye ve Güvaşt'tan oluşmaktadır.
Muğam söyleyenlere Hanende denilir.[1] Hanende muğam üçlüsü ile muğam söyler.
Karabağ, Şirvan ve Bakü bölgelerinde 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarından itibaren üç büyük muğam okulu mevcuttu. Özellikle Karabağ'ın Şuşa kasabası bu sanatla ünlüydü.[2]
Voyager uzay aracına dünya müziğini temsil etmek üzere takılan Voyager Altın Plak'ta, balabanı ile çalınan Azerbaycan muğamının kısa bir seçkisi, insanlığın pek çok kültürel başarısı arasında yer aldı.[3][4]
2003 yılında UNESCO, Azerbaycan Muğamını "İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Mirasının Başyapıtı" ilan etti. 2008 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerine eklenmiştir.[5]
Azerbaycan'da Muğam
Yakın ve Orta Doğu halklarının yüzyıllar boyu korunmuş maddi ve manevi değerleri vardır. Bunlardan en önemlisi müziktir. Azerbaycan da bu bölgeye dahildir. Muğam Azerbaycan halkının tüm kesimine hitap etmiş fakat çok ayrıntılı bir şekilde araştırılamamıştır. Azerbaycan'da 7 asıl 3 yan muğam türü vardır.
Esas Muğamlar
Vurmalı Muğamlar
- Heyratı
- Arazbarı
- Semayi-Şems
- Mensuriye
- Mani
- Ovşarı
- Heyderi
- Karabağ şikestesi
- Kesme şikeste
- Mahur-Hindi
- Orta Mahur
- Beyatı-Qacar
- Dügah
Yan Muğamlar
- Senfonik muğam
- Şahnaz
- Seranç
Çahargah (2. nev'i)Azerbaycan muğam'ı 
Ülke Azerbaycan Kaynak 00039 Tescil geçmişi Tescil 2008 (3. oturum)
Ayrıca bakınız
- Azerbaycan Âşıkları
- Azerbaycan halk müziği
- Azerbaycan Operası
- Azerbaycan cazı
- Azeri pop müziği
- Makam
- Muqam
- Dastgah
- Meyhana
- Halk müziği
Kaynakça
- ^ Əhməd, Vüqar (2010). Elmi-filoloji qaynaqlar, ədəbi simalar haqqında düşüncələr (PDF). Bakı. 28 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Ocak 2016.
- ^ Lagace, Nettie (2014). "Standards in Development, June 30, 2014". Information Standards Quarterly. 26 (3): 29. doi:10.3789/isqv26no3.2014.08. ISSN 1041-0031.
- ^ Naroditskaya, Inna (Haziran 2005). "AzerbaijaniMughamand Carpet: Cross-Domain Mapping". Ethnomusicology Forum. 14 (1): 25-55. doi:10.1080/17411910500088361. ISSN 1741-1912.
- ^ "Space sounds recorded by NASA spacecraft". Physics Today. 2012. doi:10.1063/pt.5.026468. ISSN 1945-0699.
- ^ Mamedova-Sarabskaya, R.A. (30 Nisan 2023). "ABOUT FUNCTIONAL PROCESSES IN AZERBAIJANI MUGHAM". Theoretical & Applied Science. 120 (04): 170-175. doi:10.15863/tas.2023.04.120.32. ISSN 2308-4944.
Dış bağlantılar
- Üzeyir Hacıbəyov, "Azerbaycan Halk Müziği" 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Muğam nedir?
- Screening of Mugam
- Intangible Heritage
- Azerbaijan 24 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Azerbaijani Mugham
İlgili maddelere bağlantılar | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
