Faboideae

Come leggere il tassoboxProgetto:Forme di vita/Come leggere il tassobox
Come leggere il tassobox
Faboidee
Genista pilosa
Classificazione APG IV
Dominio Eukaryota
Regno Plantae
(clade) Angiosperme
(clade) Mesangiosperme
(clade) Eudicotiledoni
(clade) Eudicotiledoni centrali
(clade) Superrosidi
(clade) Rosidi
(clade) Eurosidi
(clade) Fabidi
Ordine Fabales
Famiglia Fabaceae
Sottofamiglia Faboideae
Classificazione Cronquist
Dominio Eukaryota
Regno Plantae
Divisione Magnoliophyta
Classe Magnoliopsida
Ordine Fabales
Famiglia Fabaceae
Sottofamiglia Faboideae
Sinonimi

Papilioideae

Tribù
Areale

Le Faboidee (Faboideae) o Papilionoidee (Papilionoideae) sono una sottofamiglia di piante della famiglia Fabaceae (o Leguminosae).[1]

Descrizione

Questa sottofamiglia comprende alberi, arbusti, erbe e rampicanti.

Fiore di glicine (Wisteria sinensis) aperto per mostrarne la struttura

Il fiore ha una simmetria bilaterale ed ha la caratteristica forma "papilionacea": la corolla è costituita da un grande petalo situato superiormente e diretto in alto detto vessillo e da due petali laterali che somigliano alle due ali di una farfalla e sono detti appunto ali; i due petali inferiori saldati insieme in basso formano la carena.

La formula fiorale è:

K (5), C 5, A (5+5) oppure (9)+1, G 1[2]

Le foglie sono generalmente composte.

Il frutto è il tipico baccello delle leguminose.

Molte specie presentano sulle radici i tipici noduli dovuti ad un microrganismo, il Rhizobium leguminosarum, che fissa l'azoto atmosferico nel terreno.

Distribuzione e habitat

La sottofamiglia ha una distribuzione cosmopolita e comprende specie adattate ad una grande varietà di habitat.

Tassonomia

Amorpha fruticosa
Amorpheae
Cicer arietinum
Cicereae
Crotalaria spectabilis
Crotalarieae
Adesmia confusa
Dalbergieae
Arachis hypogaea
Dalbergieae
Dalbergia melanoxylon
Dalbergieae
Pterocarpus macrocarpus
Dalbergieae
Stylosanthes hamata
Dalbergieae
Hylodesmum podocarpum
Desmodieae
Lespedeza bicolor
Desmodieae
Ohwia caudata
Desmodieae
Phyllodium pulchellum
Desmodieae
Canavalia lineata
Diocleeae
Dipteryx odorata
Dipterygeae
Vicia sativa
Fabeae
Astragalus berterianus
Galegeae
Calicotome spinosa
Genisteae
Genista aetnensis
Genisteae
Retama raetam
Genisteae
Glycyrrhiza glabra
Glycyrrhizeae
Hedysarum coronarium
Hedysareae
Indigofera tinctoria
Indigofereae
Lotus cytisoides
Loteae
Millettia laurentii
Millettieae
Philenoptera sutherlandii
Millettieae
Wisteria frutescens
Millettieae
Aotus ericoides
Mirbelieae
Eutaxia obovata
Mirbelieae
Viminaria juncea
Mirbelieae
Cajanus cajan
Phaseoleae
Glycine max
Phaseoleae
Lablab purpureus
Phaseoleae
Phaseolus lunatus
Phaseoleae
Pueraria montana
Phaseoleae
Vigna unguiculata
Phaseoleae
Podalyria burchellii
Podalyrieae
Bituminaria bituminosa
Psoraleeae
Robinia pseudoacacia
Robinieae
Dermatophyllum secundiflorum
Sophoreae
Styphnolobium japonicum
Sophoreae
Sophora tetraptera
Sophoreae
Cordyla africana
Swartzieae
Swartzia langsdorffii
Swartzieae
Anagyris foetida
Thermopsideae
Medicago sativa
Trifolieae
Wisteria floribunda
Wisterieae

La sottofamiglia Faboideae comprende 503 generi in 32 tribù:[3][4][5][6][7]

  • Tribù Abreae
  • Tribù Adinobotryeae
    • Adinobotrys Dunn
  • Tribù Amorpheae
    • Amorpha L.
    • Apoplanesia C.Presl
    • Dalea L.
    • Errazurizia Phil.
    • Eysenhardtia Kunth
    • Marina Liebm.
    • Parryella Torr. & A.Gray
    • Psorothamnus Rydb.
  • Tribù Bossiaeeae
    • Aenictophyton A.T.Lee
    • Bossiaea Vent.
    • Goodia Salisb.
    • Muelleranthus Hutch.
    • Platylobium Sm.
    • Ptychosema Benth.
  • Tribù Brongniartieae
    • Amphiodon Huber
    • Behaimia Griseb.
    • Brongniartia Kunth
    • Cristonia J.H.Ross
    • Cyclolobium Benth.
    • Harpalyce Moc. & Sesse ex DC.
    • Haplormosia Harms
    • Hovea R.Br. ex W.T.Aiton
    • Lamprolobium Benth.
    • Limadendron Meireles & A.M.G.Azevedo
    • Plagiocarpus Benth.
    • Poecilanthe Benth.
    • Tabaroa L.P.Queiroz, G.P.Lewis & M.F.Wojc.
    • Templetonia R.Br. ex W.T.Aiton
    • Thinicola J.H.Ross
  • Tribù Cicereae
  • Tribù Crotalarieae
    • Aspalathus L.
    • Bolusia Benth.
    • Calobota Eckl. & Zeyh.
    • Crotalaria L.
    • Euchlora Eckl. & Zeyh.
    • Ezoloba B.-E.van Wyk & Boatwr.
    • Lebeckia Thunb.
    • Leobordea Delile
    • Listia E.Mey.
    • Lotononis (DC.) Eckl. & Zeyh.
    • Pearsonia Dummer
    • Rafnia Thunb.
    • Robynsiophyton R.Wilczek
    • Rothia Pers.
    • Wiborgia Thunb.
    • Wiborgiella Boatwr. & B.-E.van Wyk
  • Tribù Dalbergieae
    • Adesmia DC.
    • Aeschynomene L.
    • Amicia Kunth
    • Andira Lam.
    • Arachis L.
    • Brya P.Browne
    • Bryaspis P.A.Duvign.
    • Cascaronia Griseb.
    • Centrolobium Mart. ex Benth.
    • Chapmannia Torr. & A.Gray
    • Cranocarpus Benth.
    • Ctenodon Baill.
    • Cyclocarpa Afzel. ex Baker
    • Dalbergia L.f.
    • Diphysa Jacq.
    • Discolobium Benth.
    • Fiebrigiella Harms
    • Fissicalyx Benth.
    • Geissaspis Harms
    • Geoffroea Jacq.
    • Grazielodendron H.C.Lima
    • Humularia P.A.Duvign.
    • Hymenolobium Benth.
    • Kotschya Endl.
    • Machaerium Pers.
    • Maraniona C.E.Hughes, G.P.Lewis, Daza & Reynel
    • Nissolia Jacq.
    • Ormocarpopsis R.Vig.
    • Ormocarpum P.Beauv.
    • Paramachaerium Ducke
    • Peltiera Du Puy & Labat
    • Pictetia DC.
    • Platymiscium Vogel
    • Platypodium Vogel
    • Poiretia Vent.
    • Pterocarpus Jacq.
    • Ramorinoa Speg.
    • Smithia Aiton
    • Soemmeringia Mart.
    • Stylosanthes Sw.
    • Tipuana (Benth.) Benth.
    • Vatairea Aubl.
    • Vataireopsis Ducke
    • Weberbauerella Ulbr.
    • Zornia J.F.Gmel.
    • Zygocarpum Thulin & Lavin
  • Tribù Desmodieae
    • Akschindlium H.Ohashi
    • Alysicarpus Desv.
    • Aphyllodium (DC.) Gagnep.
    • Arthroclianthus Baill.
    • Bouffordia H.Ohashi & K.Ohashi
    • Campylotropis Bunge
    • Christia Moench
    • Codariocalyx Hassk.
    • Dendrolobium (Wight & Arn.) Benth.
    • Desmodiastrum (Prain) A.Pramanik & Thoth.
    • Desmodiopsis (Schindl.) H.Ohashi & K.Ohashi
    • Desmodium Desv.
    • Droogmansia De Wild.
    • Eleiotis DC.
    • Gronia Lour.
    • Hanslia Schindl.
    • Hegnera Schindl.
    • Huangtcia H.Ohashi & K.Ohashi
    • Hylodesmum H.Ohashi & R.R.Mill
    • Kummerowia Schindl.
    • Leptodesmia (Benth.) Benth.
    • Lespedeza Michx.
    • Mecopus Benn.
    • Melliniella Harms
    • Nephrodesmus Schindl.
    • Ohwia H.Ohashi
    • Ototropis Nees
    • Oxytes (Schindl.) H.Ohashi & K.Ohashi
    • Pedleya H.Ohashi & K.Ohashi
    • Phyllodium Desv.
    • Pleurolobus
    • Pseudarthria Wight & Arn.
    • Pullenia H.Ohashi & K.Ohashi
    • Pycnospora R.Br. ex Wight & Arn.
    • Sohmaea H.Ohashi & K.Ohashi
    • Tadehagi H.Ohashi
    • Tateishia H.Ohashi & K.Ohashi
    • Trifidacanthus Merr.
    • Uraria Desv.
    • Verdesmum H.Ohashi & K.Ohashi
  • Tribù Diocleeae
    • Betencourtia A.St.-Hil.
    • Bionia Mart. ex Benth.
    • Caetangil L.P.Queiroz
    • Camptosema Hook. & Arn.
    • Canavalia DC.
    • Cerradicola L.P.Queiroz
    • Cleobulia Mart. ex Benth.
    • Collaea DC.
    • Cratylia Mart. ex Benth.
    • Cymbosema Benth.
    • Dioclea Kunth
    • Galactia P.Browne
    • Lackeya Fortunato, L.P.Queiroz and G.P.Lewis
    • Macropsychanthus Harms ex K.Schum. & Lauterb.
    • Mantiqueira L.P.Queiroz
    • Nanogalactia L.P.Queiroz
    • Rhodopis Urb.
  • Tribù Dipterygeae
    • Dipteryx Schreb.
    • Monopteryx Spruce ex Benth.
    • Pterodon Vogel
    • Taralea Aubl.
  • Tribù Euchresteae
  • Tribù Fabeae (sin.: Vicieae)
  • Tribù Galegeae
    • Astragalus L.
    • Biserrula L.
    • Carmichaelia R.Br.
    • Chesneya Lindl. ex Endl.
    • Clianthus Sol. ex Lindl.
    • Colutea L.
    • Eremosparton Fisch. & C.A.Mey.
    • Erophaca Boiss.
    • Galega L.
    • Gueldenstaedtia Fisch.
    • Lessertia DC.
    • Montigena Heenan
    • Oreophysa (Bunge ex Boiss.) Bornm.
    • Orophaca (Torr. & A. Gray) Britton
    • Oxytropis DC.
    • Smirnowia Bunge
    • Sphaerophysa DC.
    • Spongiocarpella Yakovlev & N.Ulziykh.
    • Streblorrhiza Endl.
    • Sutherlandia R.Br. ex W.T.Aiton
    • Swainsona Salisb.
    • Tibetia (Ali) H.P.Tsui
  • Tribù Genisteae
  • Tribù Glycyrrhizeae
  • Tribù Hedysareae
    • Alhagi Gagnebin
    • Calophaca Fisch. ex DC.
    • Caragana Fabr.
    • Corethrodendron Fisch. & Basiner
    • Ebenus L.
    • Eversmannia Bunge
    • Hedysarum L.
    • Onobrychis Mill.
    • Sartoria Boiss. & Heldr.
    • Sulla Medik.
    • Taverniera DC.
  • Tribù Hypocalypteae
    • Hypocalyptus Thunb.
  • Tribù Indigofereae
    • Cyamopsis DC.
    • Indigastrum Jaub. & Spach
    • Indigofera L.
    • Microcharis Benth.
    • Phylloxylon Baill.
    • Rhynchotropis Harms
    • Vaughania S.Moore
  • Tribù Loteae
    • Acmispon Raf.
    • Anthyllis L.
    • Antopetitia A. Rich.
    • Coronilla L.
    • Cytisopsis Jaub. & Spach
    • Dorycnopsis Boiss.
    • Hammatolobium Fenzl
    • Hippocrepis L.
    • Hosackia Douglas ex Lindl.
    • Hymenocarpos Savi
    • Kebirita Kramina & D.D. Sokoloff
    • Lotus L.
    • Ornithopus L.
    • Ottleya D.D. Sokoloff
    • Podolotus Royle
    • Pseudolotus Rech.f.
    • Scorpiurus L.
    • Tripodion Medik.
  • Tribù Millettieae
    • Aganope Miq.
    • Antheroporum Gagnep.
    • Apurimacia Harms
    • Austrosteenisia R.Geesink
    • Brachypterum (Wight & Arn.) Benth.
    • Burkilliodendron Sastry
    • Chadsia Bojer
    • Craibia Harms & Dunn
    • Craspedolobium Harms
    • Dahlstedtia Malme
    • Dalbergiella Baker f.
    • Deguelia Aubl.
    • Derris Lour.
    • Dewevrea Micheli
    • Disynstemon R.Vig.
    • Fordia Hemsl.
    • Hesperothamnus Brandegee
    • Huchimingia
    • Imbralyx
    • Kunstleria Prain
    • Leptoderris Dunn
    • Lonchocarpus Kunth
    • Margaritolobium Harms
    • Millettia Wight & Arn.
    • Muellera
    • Mundulea (DC.) Benth.
    • Ohashia
    • Ostryocarpus Hook.f.
    • Philenoptera Hochst. ex A. Rich.
    • Piscidia L.
    • Platycyamus Benth.
    • Platysepalum Welw. ex Baker
    • Poecilanthe
    • Pongamia Vent.
    • Pongamiopsis R.Vig.
    • Ptycholobium Harms
    • Pyranthus Du Puy & Labat
    • Rehsonia Stritch
    • Requienia DC.
    • Schefflerodendron Harms
    • Sylvichadsia Du Puy & Labat
    • Tephrosia Pers.
  • Tribù Mirbelieae
    • Almaleea Crisp & P.H.Weston
    • Aotus Sm.
    • Callistachys Vent.
    • Chorizema Labill.
    • Daviesia Sm.
    • Dillwynia Sm.
    • Erichsenia Hemsl.
    • Euchilopsis F.Muell.
    • Eutaxia R.Br.
    • Gastrolobium R.Br.
    • Gompholobium Sm.
    • Isotropis Benth.
    • Jacksonia R.Br. ex Sm.
    • Latrobea Meisn.
    • Leptosema Meisn.
    • Mirbelia Sm.
    • Oxylobium Andrews
    • Phyllota (DC.) Benth.
    • Podolobium R.Br.
    • Pultenaea Sm.
    • Sphaerolobium Sm.
    • Stonesiella Crisp & P. H. Weston
    • Urodon Crisp & P. H. Weston
    • Viminaria Sm.
  • Tribù Phaseoleae
    • Adenodolichos Harms
    • Afroamphica H.Ohashi & K.Ohashi
    • Alistilus N.E.Br.
    • Amphicarpaea Elliott ex Nutt.
    • Apios Fabr.
    • Austrodolichos Wight & Arn.
    • Barbieria Spreng.
    • Bolusafra Kuntze
    • Butea Roxb. ex Willd.
    • Cajanus DC.
    • Calopogonium Desv.
    • Carissoa Baker f.
    • Centrosema (DC.) Benth.
    • Clitoria L.
    • Clitoriopsis R.Wilczek
    • Cochlianthus Benth.
    • Cologania Kunth
    • Cruddasia Prain
    • Decorsea R.Vig.
    • Diphyllarium Gagnep.
    • Dipogon Liebm.
    • Dolichopsis Hassl.
    • Dolichos L.
    • Dumasia DC.
    • Dunbaria Wight & Arn.
    • Dysolobium (Benth.) Prain
    • Eminia Taub.
    • Eriosema (DC.) Rchb.
    • Erythrina L.
    • Flemingia Roxb. ex W.T.Aiton
    • Glycine Willd.
    • Harashuteria K.Ohashi & H.Ohashi
    • Hardenbergia Benth.
    • Herpyza Sauvalle
    • Kennedia Vent.
    • Lablab Adans.
    • Macroptilium (Benth.) Urb.
    • Macrotyloma (Wight & Arn.) Verdc.
    • Mastersia Benth.
    • Meizotropis Voigt
    • Mucuna Adans.
    • Mysanthus G.P.Lewis and A.Delgado
    • Neocollettia Hemsl.
    • Neonotonia Lackey
    • Neorautanenia Schinz
    • Nesphostylis Verdc.
    • Nogra Merr.
    • Ophrestia H.M.L.Forbes
    • Oryxis A.Delgado & G.P.Lewis
    • Otoptera DC.
    • Oxyrhynchus Brandegee
    • Pachyrhizus Rich. ex DC.
    • Paracalyx Ali
    • Periandra Mart. ex Benth.
    • Phaseolus L.
    • Phylacium Benn.
    • Physostigma Balf.
    • Pseudeminia Verdc.
    • Pseudoeriosema Hauman
    • Pseudovigna (Harms) Verdc.
    • Psophocarpus DC.
    • Pueraria DC.
    • Ramirezella Rose
    • Rhynchosia Lour.
    • Shuteria Wight & Arn.
    • Sinodolichos Verdc.
    • Spathionema Taub.
    • Spatholobus Hassk.
    • Sphenostylis E.Mey.
    • Strongylodon Vogel
    • Strophostyles Elliott
    • Teramnus P.Browne
    • Teyleria Backer
    • Vandasina Rauschert
    • Vatovaea Chiov.
    • Vigna Savi
    • Wajira Thulin
  • Tribù Podalyrieae (sin.: Liparieae)
    • Amphithalea Eckl. & Zeyh.
    • Cadia Forssk.
    • Calpurnia E.Mey.
    • Cyclopia Vent.
    • Liparia L.
    • Podalyria Willd.
    • Stirtonanthus B.-E.van Wyk & A.L.Schutte
    • Virgilia Poir.
    • Xipotheca Eckl. & Zeyh.
  • Tribù Psoraleeae
    • Bituminaria Heist. ex Fabr.
    • Cullen Medik.
    • Hoita Rydb.
    • Kartalinia Brullo, C.Brullo, Cambria, Acar, Salmeri & Giusso
    • Ladeania A.N.Egan & Reveal
    • Orbexilum Raf.
    • Otholobium C.H.Stirt.
    • Pediomelum Rydb.
    • Psoralea L.
    • Psoralidium Rydb.
    • Rupertia J.W.Grimes
  • Tribù Robinieae
    • Coursetia DC.
    • Genistidium I.M.Johnst.
    • Gliricidia Kunth
    • Hebestigma Urb.
    • Lennea Klotzsch
    • Notodon Urb.
    • Olneya A.Gray
    • Peteria A.Gray
    • Poissonia Baill.
    • Poitea Vent.
    • Robinia L.
    • Sphinctospermum Rose
  • Tribù Sesbanieae
    • Sesbania Scop.
  • Tribù Sophoreae
    • Acosmium Schott
    • Airyantha Brummitt
    • Alexa Moq.
    • Ammodendron Fisch. ex DC.
    • Amphimas Pierre ex Harms
    • Angylocalyx Taub.
    • Baphia Afzel. ex Lodd.
    • Baphiastrum Harms
    • Bolusanthus Harms
    • Bowdichia Kunth
    • Bowringia Champ. ex Benth.
    • Bracteolaria Hochst.
    • Camoensia Welw. ex Benth.
    • Castanospermum A.Cunn. ex Hook.
    • Cladrastis Raf.
    • Clathrotropis (Benth.) Harms
    • Dalhousiea Wall. ex Benth.
    • Dermatophyllum Scheele
    • Dicraeopetalum Harms
    • Diplotropis Benth.
    • Dussia Krug & Urb. ex Taub.
    • Guianodendron Sch.Rodr. & A.M.G.Azevedo
    • Inocarpus J.R.Forst. & G.Forst.
    • Leptolobium Vogel
    • Leucomphalos Benth. ex Planch.
    • Luetzelburgia Harms
    • Maackia Rupr.
    • Myrocarpus Allemao
    • Myrospermum Jacq.
    • Myroxylon L.f.
    • Neoharmsia R.Vig.
    • Ormosia Jacks.
    • Panurea Spruce ex Benth.
    • Pericopsis Thwaites
    • Petaladenium Ducke
    • Platycelyphium Harms
    • Platyosprion Maxim.
    • Riedeliella Harms
    • Sakoanala R.Vig.
    • Salweenia Baker f.
    • Sophora L.
    • Spirotropis Tul.
    • Staminodianthus
    • Styphnolobium Schott
    • Sweetia Spreng.
    • Uleanthus Harms
    • Uribea Dugand & Romero
    • Xanthocercis Baill.
  • Tribù Swartzieae
    • Aldina Endl.
    • Amburana Schwacke & Taub.
    • Ateleia (DC.) Benth.
    • Baphiopsis Benth. ex Baker
    • Bobgunnia J. H. Kirkbr. & Wiersema
    • Bocoa Aubl.
    • Candolleodendron R.S.Cowan
    • Cordyla Lour.
    • Cyathostegia (Benth.) Schery
    • Exostyles Schott
    • Harleyodendron R.S.Cowan
    • Holocalyx Micheli
    • Lecointea Ducke
    • Mildbraediodendron Harms
    • Swartzia Schreb.
    • Trischidium Tul.
    • Zollernia Wied-Neuw. & Nees
  • Tribù Thermopsideae
    • Ammopiptanthus S.H.Cheng
    • Anagyris L.
    • Baptisia Vent.
    • Pickeringia Nutt.
    • Piptanthus Sweet
    • Thermopsis R.Br.
  • Tribù Trifolieae
  • Tribù Wisterieae
    • Afgekia Craib
    • Austrocallerya
    • Callerya Endl.
    • Endosamara R.Geesink
    • Kanburia J.Compton, Mattapha, Sirich. & Schrire
    • Nanhaia J.Compton & Schrire
    • Padbruggea Miq.
    • Sarcodum Lour.
    • Serawaia J.Compton & Schrire
    • Sigmoidala J.Compton & Schrire
    • Whitfordiodendron
    • Wisteria Nutt.
    • Wisteriopsis J.Compton & Schrire

Rilevanza economica

Le Faboidee hanno una grandissima rilevanza economica in agricoltura.

Molte specie sono state infatti coltivate sin dalla preistoria per l'alimentazione umana.

Inoltre, sono state utilizzate nella rotazione delle culture, per il poter fertilizzante dei batteri simbionti nelle radici.

Un numero sempre maggiore di specie sono usate come piante ornamentali.

Note

  1. ^ (EN) The Legume Phylogeny Working Group (LPWG), A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny, in Taxon, 66 (1), 2017, pp. 44–77.
  2. ^ Fabaceae (Papilionaceae), in Tavole di Botanica sistematica, Università di Catania. URL consultato l'8 marzo 2015 (archiviato dall'url originale il 23 settembre 2015).
  3. ^ (EN) Faboideae Tribes, su ILDIS World Database of Legumes. URL consultato il 24 aprile 2015.
  4. ^ (EN) Cardoso D. et al, Reconstructing the deep-branching relationships of the papilionoid legumes, in South African Journal of Botany, vol. 89, 2013, pp. 58–75, DOI:10.1016/j.sajb.2013.05.001.
  5. ^ (EN) In-Su Choi et al., Highly Resolved Papilionoid Legume Phylogeny Based on Plastid Phylogenomics, in Front. Plant Sci., vol. 13, 2022.
  6. ^ (EN) Duan L, Han L-N, Sirichamorn Y, Wen J, Compton JA, Deng S-W, Arslan E, Ertuğrul K, Schrire B, Chen H-F, Proposal to recognise the tribes Adinobotryeae and Glycyrrhizeae (Leguminosae subfamily Papilionoideae) based on chloroplast phylogenomic evidence, in PhytoKeys, vol. 181, 2021, pp. 65-77.
  7. ^ (EN) Wojciechowski MF, Towards a new classification of Leguminosae: Naming clades using non-Linnaean phylogenetic nomenclature, in S Afr J Bot, vol. 89, 2013, pp. 85–93, DOI:10.1016/j.sajb.2013.06.017.

Altri progetti

Altri progetti

  • Wikimedia Commons
  • Wikispecies
  • Collabora a Wikimedia Commons Wikimedia Commons contiene immagini o altri file su Faboideae
  • Collabora a Wikispecies Wikispecies contiene informazioni su Faboideae

Collegamenti esterni

Controllo di autoritàGND (DE) 4179801-6
  Portale Botanica: accedi alle voci di Wikipedia che trattano di botanica