Nogais

Nogais
ногай тили
Gesproken in Vlag van Rusland Rusland
Vitaliteit bedreigd
Sprekers 87.000
Taalfamilie
  • Altaïsch (omstreden)
    • Turks
      • Kiptsjaaks
        • Nogais
Alfabet cyrillisch
Officiële status
Officieel in
  • Vlag van Rusland Rusland
    • Dagestan
    • Karatsjaj-Tsjerkessië
Taalcodes
ISO 639-1 –
ISO 639-2 nog
ISO 639-3 nog
Portaal  Portaalicoon   Taal

Het Nogais (ногай тили, nogaj tili) is een Turkse taal, die gesproken wordt in de Russische deelrepublieken Dagestan en Karatsjaj-Tsjerkessië.

Herkomst en verspreiding

De Nogai zijn afstammelingen van de Turkse volkeren van de Gouden Horde, die zich vermengden met hun Mongoolse overheersers. Hun naam is afgeleid van Nogai Khan, een kleinzoon van Dzjengis Khan. Het Nogais wordt vandaag gesproken door ongeveer 70.000 mensen in het noordoosten van de Kaukasus. De taal komt vooral voor in de Russische deelrepublieken Dagestan, Karatsjaj-Tsjerkessië, Tsjetsjenië en Ingoesjetië en in de kraj Stavropol. Bij de laatste volkstelling in de Sovjet-Unie gaven 67.591 of 89,8 procent van de 75.181 Nogai nog steeds het Nogais op als moedertaal.

Klankleer

Medeklinkers
labiaal dentaal/
alveolaar 		post-
alveolaar 		velaar uvulaar
nasaal m n ŋ
plosief p b t d k ɡ q
fricatief f v s z ʃ ʒ χ ʁ
affricaat ts tʃ dʒ
vibrant r
approximant w l j
Klinkers
voor achter
ongerond gerond ongerond gerond
gesloten i y ɯ u
midden e o
open æ œ a

Schrift

Sinds 1938 wordt het Nogais geschreven in het cyrillisch, ter vervanging van het Latijnse alfabet dat sinds 1928 in gebruik was. Daarvoor werd het Arabisch alfabet gebruikt.

Cyrillisch alfabet
(1938-heden)
А а Аь аь Б б В в Г г Д д Е е Ё ё Ж ж З з
И и Й й К к Л л М м Н н Нъ нъ О о Оь оь П п
Р р С с Т т У у Уь уь Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш
Щ щ Ъ ъ Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я
Latijns alfabet
(1928-1938)
A a B в C c D d E e F f G g Ƣ ƣ I i J j K k
L l M m N n Ꞑ ꞑ O o Ө ө P p Q q R r S s Ş ş
Ꞩ ꞩ T t U u V v X x У y Z z Ƶ ƶ Ь ь
Incubator
Zie de Wikipedia-test in het Nogais op de Wikimedia Incubator.

Referenties

  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Nogay language op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
· · Sjabloon bewerken
Ogoers:Tsjoevasjisch · Bolgar · Chazarisch
Oeigoers:Gökturks · Chagatai · Oezbeeks · Oeigoers · Äynu · Lop · Ili
Kiptsjaaks:Kazachs · Kirgizisch · Tataars · Altajs · Basjkiers · Karatsjaj-Balkaars · Karakalpaks · Koemuks · Nogais · Karaïm · Koemaans · Krymtsjak · Baraba · Krim-Tataars
Ogoezisch:Turks · Azerbeidzjaans · Turkmeens · Gagaoezisch · Osmaans · Balkan-Turks · Horasan-Turks · Petsjenegisch · Qashqai · Salar · Afsjarisch · Iraaks-Turkmeens
Khalaj:Khalaj
Siberisch:Chakassisch · Dolgaans · Jakoets · Toevaans · Tsjoelyms · Fuyu-Kirgizisch · Sjor · Tofa · Yugur
Mogelijk verwante talen en families:Altaïsche talen · Oeraalse talen · Mongools · Toengoezisch · Koreaans · Japanse talen