Śmiałek darniowy

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

wiechlinowate

Rodzaj

śmiałek

Gatunek

śmiałek darniowy

Nazwa systematyczna

Deschampsia caespitosa (L.) P.B.

Synonimy

Aira caepitosa L.

Multimedia w Wikimedia Commons

Śmiałek darniowy (Deschampsia caespitosa) – gatunek byliny należący do rodziny wiechlinowatych. Jest szeroko rozpowszechniony na półkuli północnej. W Polsce pospolity na całym obszarze.

Morfologia

Pokrój: Bylina tworząca gęste, zbite kępy, zwykle o średnicy do 50 cm (rzadziej 70 cm).
Łodyga: Źdźbła gładkie, co najwyżej pod samym kwiatostanem szorstkie o długości do 140 cm, rzadko wyższe.
Liście: Blaszki liści o szerokości 2-5 mm w dolnej części złożone na wpół, dalsza część płaska. Mają wyraźnie wystającą siatkę szorstkich nerwów. Języczek liściowy o długości 6-8 mm.
Kwiaty: Zebrane w wiechę złożoną z 2-3 kwiatowych kłosków. Gęsta, piramidalna wiecha ma długość do 10-50 cm. Dolne odgałęzienia wiechy mają 2-4 gałązki u podstawy. Pojedynczy kłosek ma długość 2-5 mm, przy czym odcinek poniżej górnego kwiatka jest o połowę krótszy od kwiatka. Plewka dolna tępa, krótka, jej ość ukryta w kłosku. Plewa górna 3-nerwowa. Kwitnie od czerwca do września.
Owoc: Brunatny, matowy, spiczasty ziarniak o wymiarach 1,5 × 0,6 x 0,6 mm. Ciężar 1000 nasion wynosi 0,25 g. Kiełkują w 93%^[3].

Biologia i ekologia

Rośnie na łąkach, pastwiskach, w lasach łęgowych, na nieużytkach, na aluwiach. Hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Molinietalia^[4]

Zmienność

Gatunek zmienny morfologicznie. Występuje w wielu odmianach.

Zastosowanie

Uprawiany jako roślina ozdobna ze względu na swój atrakcyjny gęstokępkowy pokrój. Efektownie kwitnie przez całe lato. Nadaje się do ogródków skalnych oraz parków. Może być uprawiany w pojedynczych kępkach, lub całych łanach. Roślina łatwa do uprawy, nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Uprawia się ją z siewu nasion. Wymaga stanowisk słonecznych. Nie tworzy rozłogów, a więc zbytnio się nie rozrasta i nie stanowi zagrożenia dla sąsiednich upraw. Nadaje się również doskonale na trawniki. Przy regularnym koszeniu tworzy gęstą, silną darń.
W terenach górskich uważany jest za dobrą rolniczo roślinę łąkową i pastwiskową, na nizinach natomiast jest rośliną rolniczo bezwartościową.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-12-28] (ang.).
↑ Marian Nowiński: Chwasty łąk i pastwisk. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1966.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Kontrola autorytatywna (takson):