Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego

Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża, nieboszczyka pana Jana Kochanowskiego, wojskiego sandomierskiego, i Polaka zacnego, ślachcica dzielnego, który z niemałym smutkiem wszech Polaków postąpił w Lublinie R. P. 1584, d. 16, m. sierpnia pod konwokacją
Autor

Sebastian Fabian Klonowic

Typ utworu

zbiór wierszy

Wydanie oryginalne
Język

polski

Data wydania

1585

Epitafium Jana Kochanowskiego w Kościele p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Zwoleniu, wykonane ok. 1610 roku

Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża, nieboszczyka pana Jana Kochanowskiego, wojskiego sandomierskiego, i Polaka zacnego, ślachcica dzielnego, który z niemałym smutkiem wszech Polaków postąpił w Lublinie R. P. 1584, d. 16, m. sierpnia pod konwokacją – zbiór wierszy Sebastiana Fabiana Klonowica wydany w 1585, poświęcony Janowi Kochanowskiemu.

Żale są pożegnaniem zmarłego w 1584 Jana Kochanowskiego, który przestawiony jest w utworze jako najwybitniejszy poeta swoich czasów, a poprzez niego także pożegnaniem całej epoki.

Pod względem gatunkowym Żale są poematem epicedialnym (cyklicznym), składającym się z 13 żali. Wzorowane są one na Epitafium Biona – utworze z II-I w. p.n.e., nieznanego autorstwa, z którego zaczerpnięta została kompozycja kolejnych wezwań kierowanych do bóstw, osób, miast, rzek, kwiatów, zwierząt, aby opłakiwały zmarłego.

Poeta zastosował w cyklu różne formy wersyfikacyjne, w tym siedmiozgłoskowiec, ośmiozgłoskowiec, trzynastozgłoskowiec, czternastozgłoskowiec i strofę saficką. Urozmaica rytm stosując inwersję i przerzutnię[1].

Niech się Sarmatom zacnym nad ciemieniem
Nowym gwiazdeczka zapali promieniem.
Niechaj przezwisko wieczne nosi cnego
Kochanowskiego.
Sebastian Fabian Klonowic, Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego

Przypisy

  1. ↑ Lucylla Pszczołowska: Wiersz polski. Zarys historyczny. Wrocław: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, 1997, s. 82. ISBN 83-85220-79-8.

Bibliografia

  • Sebastian Fabian Klonowic: Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego y znacznie uczonego męża nieboszczyka Pana Jana Kochanowskiego woyskiego sandomierskiego. wbc.poznan.pl, 1589. [dostęp 2017-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]. (pol.).
  • Jerzy Ziomek: Renesans. Wyd. XI - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 425-426, 515, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13843-1.
  • Franciszek Ziejka: „ Że moich kości popiół nie będzie wzgardzony... ” (Z dziejów pośmiertnego żywota Jana Kochanowskiego). ejournals.eu. [dostęp 2017-01-29]. (pol.).

Linki zewnętrzne

  • Sebastian Fabian Klonowic: Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego (wybór). staropolska.pl. [dostęp 2017-01-29]. (pol.).
  • Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego pana Jana Kochanowskiego (wyd. 1585) w bibliotece Polona