Żywa torpeda

Ten artykuł dotyczy pojazdu podwodnego. Zobacz też: Żywe torpedy.
Brytyjska żywa torpeda Chariot
Błotniak w Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni
Włoska żywa torpeda Maiale

Żywa torpeda – pojazd podwodny z materiałem wybuchowym przeznaczony do ataków samobójczych (np. Kaiten) lub dywersyjnych. Większość pojazdów dawała przynajmniej teoretyczną szansę przeżycia, ale w praktyce załogi często ginęły albo dostawały się do niewoli.

Najbardziej znaną jest japońska torpeda Kaiten z okresu II wojny światowej przeznaczona do ataków samobójczych.

Historia

Pierwszy udany atak przeprowadziła włoska torpeda Mignatta na zacumowany w porcie Pola austro-węgierski pancernik SMS „Viribus Unitis” nocą 31 października/1 listopada 1918[1] (w wyniku braku łączności pancernik został zatopiony po przejęciu przez Państwo Słoweńców, Chorwatów i Serbów).

Najbardziej udanym jest dywersyjny atak trzech włoskich Maiale w nocy z 18 na 19 grudnia 1941 w porcie Aleksandria. Założyły trzy głowice pod pancernikami HMS „Queen Elizabeth” i HMS „Valiant” oraz tankowcem „Sagona”. „Queen Elizabeth” osiadł na dnie, a pozostałe zostały ciężko uszkodzone. Ponadto poważnie został uszkodzony niszczyciel „Jervis” kotwiczący obok tankowca.

W latach 70. XX wieku w PRL powstał Błotniak, pojazd podwodny do zadań dywersyjnych zbliżony do żywej torpedy.

Przed wybuchem II wojny światowej w II RP pojawiły się informacje prasowe, jakoby projektowano użycie torped do ataków samobójczych. Nie były one prawdziwe, ale wielu ochotników pod ich wpływem zgłaszało w sztabach wojskowych gotowość udziału w takich działaniach, co również było nagłaśniane przez żądną sensacji prasę.

Taktyka

  • Atak samobójczy:
  • Podczepienie miny zegarowej pod okrętem:
    • włoskie Mignatta i Maiale
    • brytyjskie Chariot
  • Wystrzelenie podwieszonej torpedy:
  • Niszczenie małymi minami newralgicznych miejsc okrętów i infrastruktury np. rurociągów w wielu miejscach:

Kraje, które zastosowały żywą torpedę

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Żywa torpeda

Przypisy

  1. Jacek Gussmann: Człowiek zdobywa głębiny. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1984, s. 81, seria: Biblioteka Morza. ISBN 83-215-4047-3.

Bibliografia

  • Bogusław Wołoszański: Encyklopedia II wojny światowej. T. 1 i 2. Warszawa: Amber, 1997. ISBN 83-7169-309-5.
  • Lawrence Paterson: Desperaci Dönitza. Niemieckie żywe torpedy i bezzałogowe łodzie podwodne. Warszawa: Bellona, 2008. ISBN 978-83-1111-051-4.
  • Andrzej Perepeczko: Komandosi głębin. Miniaturowe okręty podwodne i żywe torpedy w akcji. Gdańsk: Aj-Press, 2001. ISBN 83-7237-087-7.
  • Wielka Encyklopedia Uzbrojenia 1918-1939. weu1918-1939.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-08)].
  • p
  • d
  • e
Żywe torpedy
 Japonia
Kaiten
 Polska
Błotniak
 III Rzesza
Hai
Marder
Neger
 Wielka Brytania
Chariot
 Włochy
Maiale
Mignatta

Brytyjska żywa torpeda Chariot

  • p
  • d
  • e
  • Bitwa o Atlantyk
  • Działania na Morzu Śródziemnym
  • Operacja Paukenschlag
  • Operacja Regenbogen
  • Operacja Deadlight
Typy okrętów podwodnych
Bojowe
Badawcze
  • V 35
  • V 80
  • Typ XVII A
  • Typ XVII B
Prototypy i projekty
  • III
  • IV
  • V
  • VI
  • VII E
  • VIII
  • XI
  • XII
  • XIII
  • XV
  • XVI
  • XVIII
  • XIX
  • XX
  • XXII
  • XXIV
  • XXV
  • XXVI
Miniaturowe okręty podwodne
  • Hecht
  • Seehund
  • Biber
  • Delphin
  • Molch
  • Schwertwal
  • Seeteufel
Żywe torpedy
  • Marder
  • Neger
  • Hai
Flotylle U-Bootów
Wilcze stada
  • Hartman
  • Blücher
  • Eisbär
  • Endrass
  • Hai
  • Hecht
  • Lachs
  • Pfadfinder
  • Steinbrock
  • Tümmler
  • Vorwärts
  • Wolf
Dowódcy Kriegsmarine
Uzbrojenie U-Bootów
Torpedy
Rozwój U-Bootów