1933 w polityce

Wydarzenia polityczne w 1933 roku.

Styczeń

• 2 stycznia – urodził się Richard Riley, amerykański polityk^[1].
• 5 stycznia – zmarł Calvin Coolidge, prezydent USA^[2].
• 17 stycznia – Filipiny uzyskały niepodległość^[3].
• 30 stycznia – prezydent Niemiec Paul von Hindenburg mianował Adolfa Hitlera kanclerzem Rzeszy^[4].

Luty

• 16 lutego – Mieczysław Kaplicki został prezydentem Krakowa^[5].
• 23 lutego – wojska japońskie zaatakowały Mongolię Wewnętrzną^[4].
• 27 lutego – w Niemczech spalił się gmach Reichstagu^[6].

Marzec

• 4 marca – Franklin Delano Roosevelt^[7] został zaprzysiężony jako prezydent Stanów Zjednoczonych.
• 13 marca – w Niemczech utworzone zostało Ministerstwo Propagandy i Oświecenia Publicznego^[8].

Kwiecień

• 5 kwietnia – Franklin Delano Roosevelt podpisał Rozporządzenie wykonawcze 6102, nakazujące – z nielicznymi przewidzianymi wyjątkami – oddawanie całego posiadanego przez obywateli złota na rzecz skarbu państwa^[9].

Maj

• 3 maja – premier Wolnego Państwa Irlandzkiego Éamon de Valera doprowadził do uchwalenia ustawy znoszącej przysięgę na wierność Wielkiej Brytanii. Mimo to Irlandia nadal pozostała brytyjskim dominium^[4].
• 8 maja – urzędujący prezydent Ignacy Mościcki został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na drugą kadencję^[10].
• 10 maja – Janusz Jędrzejewicz został premierem Polski^[4].
• 26 maja – Hendrikus Colijn został premierem Holandii^[11].

Czerwiec

• 4 czerwca – urodził się Godfried Danneels, belgijski kardynał^[12].
• 16 czerwca – w Stanach Zjednoczonych powołano Administrację Odbudowy Gospodarczej, której celem było zwalczenie skutków Wielkiego kryzysu, oraz Administrację Robót Publicznych, która nadzorowała wielkie inwestycje federalne^[4].

Lipiec

• 14 lipca – w Niemczech wprowadzono ustawę o zakazanie działalności partii politycznych. Jednocześnie opublikowano komunikat, który stwierdził, że Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników jest jedyną siłą polityczną w państwie, a wszelkie próby utrzymania dotychczas istniejących partii lub tworzenie nowych podlega karze więzienia lub osadzenia w obozie pracy przymusowej^[4][13].
• 15 lipca – w Rzymie podpisany został Pakt Czterech pomiędzy Wielką Brytanią, Francją, Niemcami i Włochami^[14].

Sierpień

• 3 sierpnia – urodził się Jerzy Urban, rzecznik rządu PRL^[15].
• 12 sierpnia – w zamachu stanu obalono prezydenta Kuby Geraldo Machadę. Na czele państwa stanął Fulgencio Batista^[4].

Wrzesień

• 18 września – urodził się Robert Foster Bennett, amerykański polityk^[16].

Listopad

• 3 listopada – urodził się Michael Dukakis, amerykański polityk^[17].
• 8 listopada – w Kabulu w wyniku zamachu stanu zginął Mohammad Nader Szah. Nowym władcą został Mohammad Zaher Szah^[4].
• 11 listopada – Józef Piłsudski otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Poznańskiego^[18].

Grudzień

• 5 grudnia – uchwalono XXI poprawkę do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która zniosła prohibicję^[4].
• 10 grudnia – Pokojową Nagrodę Nobla otrzymał Norman Angell^[4].
• 19 grudnia – zawarto rozejm pomiędzy Paragwajem a Boliwią. Koniec wojny o Chaco^[4].

Przypisy