1948 w polityce

Wydarzenia polityczne w 1948 roku.

Styczeń

• 30 stycznia – nacjonalistyczny fanatyk hinduski zamordował Mahatmę Gandhiego^[1].

Luty

• 25 lutego – legalne przejęcie władzy przez komunistów w Pradze; premierem został Klement Gottwald^[2].

Marzec

• 10 marca – zginął tragicznie Jan Masaryk, socjaldemokratyczny minister spraw zagranicznych Czechosłowacji (został zamordowany lub popełnił samobójstwo)^[3].
• Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia i Luksemburg podpisały w Brukseli traktat o współpracy politycznej, gospodarczej i kulturalnej, tzw. traktat brukselski, na mocy którego powstała Unia Zachodnioeuropejska^[4].

Kwiecień

• 2 kwietnia – Kongres Stanów Zjednoczonych zatwierdził Plan Odbudowy Europy (nazywany planem Marshalla). Zgodnie z założeniem 15 krajów europejskich i Turcja otrzymały kredyty na zakup niezbędnych środków gospodarczych oraz innych artykułów pierwszej pomocy^[5].

Maj

• 14 maja – Dawid Ben Gurion ogłosił niepodległość Izraela^[5].
• 15 maja – wybuchła pierwsza wojna izraelsko-arabska^[5].
• 16 maja – Chaim Weizman został pierwszym prezydentem Izraela^[6].
• 17 maja – przywódca Jugosławii Josip Broz Tito odmówił wyjaśnienia swojej polityki przed Kominformem. Przywódca Związku Radzieckiego Józef Stalin publicznie ogłosił go zdrajcą^[5].

Czerwiec

• 3 czerwca – w wyniku zamachu stanu prezydent Paragwaju generał Higinio Morínigo ustąpił ze stanowiska. Nowym prezydentem został Juan Manuel Frutos^[5].
• 7 czerwca – prezydent Czechosłowacji Edvard Beneš odmówił podpisania nowej konstytucji oraz zrezygnował z urzędu^[5].
• 14 czerwca – Klement Gottwald został nowym prezydentem Czechosłowacji^[5].
• 24 czerwca – początek blokady komunikacyjnej zachodnich stref Berlina przez ZSRR^[5].
• 28 czerwca – w Bukareszcie zakończyło się posiedzenie Kominformu, w którym uczestniczyli przedstawiciele ZSRR, Bułgarii, Polski, Rumunii, Węgier i Francji. Podczas spotkania rozmawiano i Komunistycznej Partii Jugosławii. Wynikiem obrad było usankcjonowanie bojkotu Jugosławii w bloku wschodnim^[5].

Sierpień

• 15 sierpnia – Korea Południowa ogłosiła niepodległość^[5].
• 31 sierpnia – Plenum KC PPR oskarżyło Władysława Gomułkę o „odchylenia prawicowo-nacjonalistyczne”; Bolesław Bierut został I sekretarzem KC PPR^[7].

Wrzesień

• 2 września – Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza rozpoczęła kampanię Liaoxi-Shenyang^[5].
• 9 września – powstała Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna^[5].

Październik

• 22 października – zmarł kardynał August Hlond, prymas Polski^[8].
• 25 października – powołano Ruch Europejski, pozarządowej organizacji na rzecz zjednoczonej Europy; honorowymi przewodniczącymi zostali Winston Churchill, Leon Blum, Paul-Henri Spaak i Aleide de Gasperi.
• 27–29 października – w Peru obalono prezydenta Jose Bustamente y Rivero. Władzę przejęła junta wojskowa (na czele z generałem Manuelem Odríi)^[5].

Listopad

• 12 listopada – po śmierci Augusta Hlonda nowym prymasem Polski został Stefan Wyszyński^[9].
• 24 listopada – w Wenezueli obalono prezydenta Rómulo Gallegosa. Władzę w państwie przejęła trzyosobowa junta wojskowa^[5].

Grudzień

• 10 grudnia – Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uroczyście uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka^[5].
• 15 grudnia – rozpoczął się kongres zjednoczeniowy PPR i PPS; 22 grudnia utworzono PZPR^[10].
• 21 grudnia – powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Jej przewodniczącym został Bolesław Bierut^[5].

Przypisy