Aberdeen

Ten artykuł dotyczy miasta w Szkocji. Zobacz też: inne znaczenia.
Aberdeen
Ilustracja
Od góry po lewej, zgodnie z ruchem wskazówek zegara: Marischal College, zachodnia wieża ratusza, panorama miasta, plaża w Aberdeen, stare miasto
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Council area

Aberdeen City

Burmistrz

Barney Crockett

Populacja (2020)
• liczba ludności


198 590[1]

Nr kierunkowy

(+44) 01224

Kod pocztowy

AB10-AB13 (część), AB15, AB16, AB22-AB25

Położenie na mapie Szkocji
Mapa konturowa Szkocji, po prawej znajduje się punkt z opisem „Aberdeen”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Aberdeen”
Ziemia57°08′50″N 2°05′43″W/57,147222 -2,095278
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Aberdeen (wym. ⓘ[æbərˈdiːn]; scots Aiberdeen; gael. Obar Dheathain, wym. [ˈopər ˈʝɛhɪn]) – miasto w północno-wschodniej Szkocji (Wielka Brytania), w jednostce administracyjnej (council area) Aberdeen City. W 2020 roku zamieszkane przez 198 590 osób[1].

Położone jest nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego. W przeszłości było ośrodkiem administracyjnym hrabstwa Aberdeenshire, następnie regionu administracyjnego Grampian. Duży port rybacki (śledzie, łososie), ośrodek usługowy dla platform wiertniczych i gazociągów na Morzu Północnym; przemysł stoczniowy, maszynowy, chemiczny; kamieniołomy granitu. Rozwój miasta związany jest z eksploatacją ropy naftowej spod dna Morza Północnego. Aberdeen jest wśród 10 najlepszych miast do życia w Wielkiej Brytanii według The Good Growth for Cities Index sporządzonego przez PwC w 2018 roku[2][3].

Historia

W średniowieczu siedziba biskupstwa (vide: diecezja Aberdeen) założonego w 1125 jako zależne bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej; sprotestantyzowanego w 1577 (erygowane ponownie w 1878).

W XIX wieku nastąpił rozwój miasta jako ośrodka handlu zarówno wyrobami przemysłu, jak też produktami hodowli (bydło) i rybołówstwa (śledzie i łososie). W 1881 miasto liczyło 105,2 tys. mieszkańców. Od końca XIX w. rozwijał się przemysł, początkowo przede wszystkim tkacki (wyroby lniane, sukienne i bawełniane), później także stoczniowy, maszynowy i chemiczny (wyroby gumowe). Wyroby tych gałęzi przemysłu stanowiły w okresie międzywojennym przedmiot eksportu do wielu krajów.

W I połowie XX wieku rozwijał się przemysł metalowy i stoczniowy, istniał także nadal przemysł lekki, produkujący wyroby wełniane i lniane, a także galanterię. W 1925 miasto liczyło 159,1 tys. mieszkańców, a uniwersytet (zał. 1494) 1420 studentów.

Zabytki

Większa część starszych budynków zbudowana jest z granitu, dlatego Aberdeen jest nazywane Granitowym Miastem. Do najważniejszych zabytków należą stare budynki uniwersytetu (zał. 1494), granitowa wczesnogotycka katedra St. Machar (XIV w., początek budowy 1366). Z XVI w. pochodzą zabytkowa kaplica oraz budynki King’s College i Marishall College.

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa Aberdeen, sieć autobusów FirstGroup oraz międzynarodowy port lotniczy Aberdeen.

Polonia

  • Ice Candy School - polska szkoła o profilu artystyczno-sportowym
  • Polish Association Aberdeen
  • Polish Catholic Community
  • Polska Szkoła im. św. Stanisława Kostki
  • Polska Szkoła Słoneczna
  • Związek Harcerstwa Polskiego poza Granicami Kraju – Drużyna Harcerek i Harcerzy "Zawiszacy" (Polish Scouting Limited)[4]

W kulturze

Urodzeni

Plaża w Aberdeen

Galeria

  • Teatr w Aberdeen
    Teatr w Aberdeen
  • Wejście główne do dworca kolejowego
    Wejście główne do dworca kolejowego
  • Hala główna dworca kolejowego w 2011 r.
    Hala główna dworca kolejowego w 2011 r.
  • Zimowy ogród – Aberdeen’s Winter Garden
    Zimowy ogród – Aberdeen’s Winter Garden

Miasta partnerskie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Settlements and Localities 2020. National Records of Scotland. [dostęp 2023-04-15]. (ang.).
  2. ↑ Edinburgh and Aberdeen among top UK cities, finds PwC Good Growth For Cities Index. PwC. [dostęp 2018-12-19]. (ang.).
  3. ↑ Edinburgh and Aberdeen ranked in 'UK's top cities'. BBC. [dostęp 2018-12-19]. (ang.).
  4. ↑ Główny Urząd Statystyczny: Organizacje Polonijne. [dostęp 2017-06-05].

Linki zewnętrzne

  • Oficjalna strona miasta (ang.)
  • p
  • d
  • e
Miasta ze statusem city w Szkocji
Kontrola autorytatywna (miasto):
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3865134
  • Britannica: place/Aberdeen-Scotland
  • Universalis: aberdeen
  • БРЭ: 5378298
  • NE.se: aberdeen
  • SNL: Aberdeen
  • VLE: aberdeen
  • Catalana: 0000231
  • DSDE: Aberdeen