Adam de la Halle

Adam de la Halle
Ilustracja
Adam de la Halle. Miniatura w kodeksie muzycznym
Data i miejsce urodzenia

między 1245 a 1250
Arras

Pochodzenie

francuskie

Data i miejsce śmierci

między 1285 a 1288
Neapol

Gatunki

muzyka poważna, muzyka średniowieczna

Zawód

poeta, kompozytor, truwer

Multimedia w Wikimedia Commons

Adam de la Halle, także: Adam le Bossu (Adam Garbus), Adam d’Arras (ur. między 1245 a 1250 w Arras, zm. między 1285 a 1288 w Neapolu lub po 1306 w Anglii[1]) – francuski poeta, kompozytor i truwer.

Studiował w klasztorze cystersów w Vaucelles (diecezja Cambrai). W latach 1260–1262 przebywał w Douai. Po powrocie do Arras w 1262 poślubił Maroie, o której wspomina wielokrotnie w swoich utworach[2]. Parę lat później rozpoczął studia na uniwersytecie w Paryżu, gdzie uzyskał tytuł maîitre ès arts. Został członkiem Confrérie des jongluers (Bractwa żonglerów) w Arras, gdzie został wystawiony jego Jeu d'Adam ou de la Feuollée. W 1271 został minestrelem na dworze Roberta II hrabiego d’Artois. Podróżując z dworem zwiedził Egipt, Palestynę, Syrię i Włochy. Później w latach 1283-1285 przebywał na dworze króla Sycylii Karola I d’Anjou[2].

Twórczość

  • Utwory poetyckie w całości opracowane muzycznie:
    • 36 chansons monodyczne,
    • 16 jeux partis,
    • 16 rondeaux 3-głosowych,
    • 7 motetów 3-głosowych,
  • Utwory poetyckie z refrenami muzycznymi:
    • śpiewogra Le jeu de Robin et de Marion
    • poemat Le jeu du Pèlerin (autorstwo niepewne),
  • Utwory czysto poetyckie:
    • poemat Le Congé,
    • sztuka sceniczna Le jeu de la Feuillée wystawiona ok. 1262 w Arras,
    • chanson de geste Le Roi de Sicile.

Przypisy

Bibliografia

  • Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 1: AB część biograficzna. Kraków: PWM, 1979, s. 8. ISBN 83-224-0113-2. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995, s. 13. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. A. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
  • Oeuvres completes du trouvere Adam de la Halle, wyd. E. de Coussemaker, Paryż 1872, przedr. Londyn 1965.
  • The Lyric Works of Adam de la Halle (Chansons, Jeux-partis, Rondeaux, Motets), wyd. N. Wilkins, CMM XLIV, Dallas 1967.
  • Anna Drzewicka, Skupienie i zabawa. Twórczość dramatyczna w średniowiecznej Francji do końca XIII wieku, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998, rozdz. „Śmiech w mieście Arras. Teatr komiczny. Adam de la Halle: Le Jeu de la Feuillée (Gra o altanie), Le Jeu de Robin et Marion (Gra o Robinie i Marynce)”.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000458754315, 0000000123039555, 0000000110755798
  • VIAF: 86885965, 100907912, 100186289, 172697891, 4593159248139404870004, 305493010, 40169396, 923167988953833830007, 35163706837729422112
  • LCCN: n50081971
  • GND: 118500511
  • LIBRIS: zw9cdbrh1sp68b8
  • BnF: 11950889p
  • SUDOC: 027477096
  • SBN: CFIV034765
  • NLA: 35000945
  • NKC: jn19981000013, pna20201081819
  • BNE: XX1149937
  • NTA: 069442762, 16627304X
  • BIBSYS: 3005759, 90072492
  • CiNii: DA01849395
  • Open Library: OL357903A
  • PLWABN: 9810687411705606
  • NUKAT: n02022506
  • J9U: 987007312261405171
  • PTBNP: 1000937
  • CANTIC: a10393316
  • LNB: 000055286
  • NSK: 000326058, 000047753
  • CONOR: 46104931
  • LIH: LNB:KYB;=BC
  • RISM: people/30006257
  • WorldCat: lccn-n50081971
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3865650
  • Britannica: biography/Adam-de-la-Halle
  • Treccani: adam-de-la-halle
  • Universalis: adam-de-la-halle
  • БРЭ: 1799727
  • NE.se: adam-de-la-halle
  • SNL: Adam_de_la_Halle
  • Catalana: 0000654
  • DSDE: Adam_de_la_Halle
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 376