Aleksander Sochaczewski
 | Ten artykuł dotyczy malarza o nazwisku Sochaczewski. Zobacz też: inne osoby o tym nazwisku. |
 Aleksander Sochaczewski, około 1913 | |||
| Imię i nazwisko | Lejb Sonder | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 3 maja 1843 | ||
| Data i miejsce śmierci | 15 czerwca 1923 | ||
| Narodowość | żydowska | ||
| Dziedzina sztuki | malarstwo | ||
| Epoka | romantyzm | ||
| Ważne dzieła | |||
| |||
| Odznaczenia | |||
 | |||
| |||
Aleksander Sochaczewski, właściwie Lejb Sonder (ur. 3 maja 1843 w Iłowie, zm. 15 czerwca 1923 w Biedermannsdorf) – polski malarz żydowskiego pochodzenia, reprezentant romantyzmu, sybirak.
Życiorys
Uczeń Warszawskiej Szkoły Rabinów, od 1860 studiował w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem profesora Józefa Simmlera. Aresztowany jesienią 1862 na fali aresztowań po nieudanych zamachach na Aleksandra Wielopolskiego, więziony w Cytadeli, skazany − już po wybuchu powstania styczniowego − na 20 lat pobytu na Syberii (10 lat katorgi, 10 lat zwykłego osiedlenia). Po powrocie z zesłania (1884) z uwagi na brak zgody władz carskich na pobyt w Królestwie Polskim osiedlił się we Lwowie.
Następnie mieszkał między innymi w Monachium i Brukseli, gdzie stworzył cykl przejmujących obrazów dokumentujących katorgę i pobyt na Syberii w okresie zsyłek po powstaniu styczniowym, z najsłynniejszym Pożegnanie Europy (1894). Obraz ma znaczenie symboliczne, autor uwiecznił szereg znanych zesłańców, zesłanych w różnych zsyłkach, w tym siebie – postać stojącą przy słupie granicznym z prawej strony patrzącą na słup.
W 1913, w pięćdziesiąta rocznicę powstania styczniowego, po wystawie we Lwowie Sochaczewski przekazał radzie miejskiej Lwowa kolekcję obrazów w zamian za dożywotnią rentę. 2 maja 1924 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[1].
W 1956 Ministerstwo Kultury ZSRR przekazało Polsce kolekcję obrazów Aleksandra Sochaczewskiego. W setną rocznicę powstania styczniowego (1963), wyeksponowano kolekcję w Muzeum X Pawilonu cytadeli warszawskiej (ekspozycja stała).
Galeria
-
Branka Polaków do armii rosyjskiej w 1863 -
Pożegnanie Europy -
Wieczór – Zakładanie kajdan
Przypisy
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 36.
Bibliografia
- Helena Boczek: Aleksander Sochaczewski 1843-1923 - malarz syberyjskiej katorgi: życie, twórczość i dzieje kolekcji. Beata Meller. Warszawa: Muzeum Historyczne m. st. Warszawy: Muzeum Niepodległości, 1995. ISBN 83-900-7271-8.
Linki zewnętrzne
- Galeria malarstwa Aleksandra Sochaczewskiego. [dostęp 2021-09-09]. (pol.).
- Magdalena Szczęsny-Mrówczyńska Pamiętnik malarski Aleksandra Sochaczewskiego. [dostęp 2021-09-09]. (pol.).
