Amfiteatr

Amfiteatr w Weronie
Amfiteatr Flawijski na monecie

Amfiteatr (łac. amphiteatrum, z gr. ἀμφιθέατρον 'podwójna widownia, w kształcie koła; połączenie dwóch teatrów półkolistych w jeden') – odkryta arena o kształcie elipsy lub koła, otoczona – najczęściej wznoszącymi się schodkowo – rzędami siedzeń dla widzów[1] i przeznaczona do publicznych pokazów m.in. walk gladiatorów, walk z dzikimi zwierzętami, naumachii.

W historii

W starożytnym teatrze greckim była to widownia na wolnym powietrzu, rozłożona półkoliście na zboczach pagórków, wyposażona w kamienne siedzenia[1]. W starożytnym Rzymie budowla ta wykształciła się z wydzielonego na forum dziedzińca, na którym walczyli gladiatorzy. Wokół dziedzińców zaczęto umieszczać ławy, które z czasem stawiano w kilku rządach na usypanym wale. Później całość zaczęto otaczać murem. Ostatecznie amfiteatr stał się wielkim kompleksem rozrywkowym z widownią (cavea) mieszczącą często dziesiątki tysięcy widzów, z wieloma pomieszczeniami pomocniczymi, masztami do rozpinania nad nim osłony (velarium) i wieloma innymi udogodnieniami.

W czasach imperium rzymskiego zbudowano setki amfiteatrów, głównie w Italii i na zachodzie. Zdecydowanie mniejsza liczba amfiteatrów we wschodnich prowincjach imperium była efektem niechęci ich mieszkańców do krwawych rozrywek, w których gustowali Rzymianie.

Najsłynniejszym amfiteatrem jest rzymskie Koloseum.

Współcześnie nazwą amfiteatr określa się budowlę widowiskową z kolistą lub półkolistą, wznoszącą się do góry widownią.

Zobacz też

Zobacz galerię związaną z tematem: Amfiteatr
Zobacz hasło amfiteatr w Wikisłowniku
Zobacz w Wikiźródłach hasło Amfiteatr w Encyklopedii staropolskiej
  • teatr grecki
  • teatr rzymski
  • odeon
  • cyrk (budowla)
  • Thingstätte

Przypisy

  1. a b Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 10. ISBN 83-85001-89-1.
Kontrola autorytatywna (hala widowiskowo-sportowa):
  • LCCN: sh85004635
  • GND: 4142280-6
  • BNCF: 25565
  • NKC: ph255076
  • BNE: XX4780397
  • J9U: 987007294869605171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: technology/amphitheater
  • Universalis: amphitheatre
  • БРЭ: 1819499
  • NE.se: amfiteater
  • SNL: amfiteater
  • Catalana: 0077639, 0077638, 0077640, 0158126
  • DSDE: amfiteater
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 2252