Amfitryta

Ten artykuł dotyczy postaci mitologicznej. Zobacz też: Amfitryta lamparcia (ssak morski) i inne znaczenia słowa „Amphitrite”.
Amfitryta
Ἀμφιτρίτη
bogini królowa morza
Ilustracja
Rzeźba Amfitryty, Centrum Światowego Handlu, Montreal
Występowanie

mitologia grecka

Atrybuty

delfin, diadem, berło, muszla w kształcie rogu

Teren kultu

starożytna Grecja

Odpowiednik

Salacja (rzymski)

Rodzina
Ojciec

Nereus lub Okeanos

Matka

Doris lub Tetyda

Mąż

Posejdon

Dzieci

Tryton, Rode (Rodos), Bentesikyme

Multimedia w Wikimedia Commons
Amfitryta na Rynku we Lwowie
Pomnik (z fontanną) Amfitryty w Szczecinie (istniał w latach 1902-1932).

Amfitryta (stgr. Ἀμφιτρίτη Amphitrítē, łac. Amphitrite, Salacia ‘otaczająca świat’) – w mitologii greckiej jedna z najbardziej znanych nereid (lub okeanid); bogini morza (królowa Morza), utożsamiana z rzymską Salacją[1].

Uchodziła za córkę Nereusa i Doris lub Okeanosa i Tetydy[1][2]. Ze swoim mężem, bogiem Posejdonem, miała syna Trytona oraz córki: Rode (Rodos) i Bentesikyme[1][3].

Posejdon, aby pojąć ją za żonę poprosił o jej rękę ojca Amfitryty Okeanosa. Wysłał również sprytnego delfina, który w mitologii Jana Parandowskiego opisał jej podwodną krainę Posejdona.

Wraz z Posejdonem sprawowała władzę nad morzami, a zarazem była uosobieniem piękna morza. Posiadała umiejętność przemieniania ludzi.

Jej atrybutami były: delfin, diadem, berło, muszla w kształcie rogu.

W sztuce Amifitryta ukazywana jest zazwyczaj razem z mężem na rydwanie zaprzężonym w hippokampy, jako poważna niewiasta, z welonem lub siatką na włosach, często także w otoczeniu delfinów i ryb. Znane jest przedstawienie m.in. na rzymskiej mozaice z Konstantyny w Algierii, IV w. n.e. (obecnie w muzeum w Luwrze).

Imieniem nimfy została nazwana jedna z planetoid – (29) Amphitrite.

Przypisy

  1. a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 28. ISBN 83-04-04673-3.
  2. Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 42. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
  3. PierreP. Grimal PierreP., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, JerzyJ. Łanowski (red.), MariaM. Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 93, 312, 354, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612 .

Zobacz też

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • VIAF: 10758913, 316434093, 230146936623113780091
  • LCCN: no2016089390
  • GND: 12362195X
  • BnF: 11943045c
  • SUDOC: 078604370
  • PLWABN: 9810588327305606
  • J9U: 987007542253605171
  • GIA: 901000447
  • WorldCat: viaf-10758913
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3868698
  • Britannica: topic/Amphitrite-Greek-mythology
  • NE.se: amfitrite
  • SNL: Amfitrite
  • Catalana: 0003554
  • DSDE: Amfitrite
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 2254