Andrena denticulata
| Andrena denticulata | |||
| (Kirby, 1802) | |||
 samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | zwierzęta | ||
| Typ | stawonogi | ||
| Podtyp | tchawkodyszne | ||
| Gromada | owady | ||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | pszczoły | ||
| Rodzina | pszczolinkowate | ||
| Podrodzina | pszczolinki | ||
| Rodzaj | Andrena | ||
| Gatunek | Andrena denticulata | ||
| |||
Andrena denticulata – gatunek pszczół samotnic z rodziny pszczolinkowatych.
Wygląd
Samica ubarwiona przeważająco biało i czarno, z wyraźnymi przepaskami na odwłoku[1]. Samiec ubarwiony podobnie, ale jaśniej niż samica i z węższymi, rzadszymi przepaskami na odwłoku[2]. Długość ciała 9-11,5 mm u samicy, 7,5-10 mm u samca[2].
Systematyka
A. denticulata należy do podrodzaju Cnemidandrena, do którego w Europie Środkowej należą również A .freygessneri, A. fuscipes, A. nigriceps i A. simillima (ale nie bardzo podobna z wyglądu A. flavipes). Gatunki z podrodzaju Cnemidandrena latają stosunkowo późno w sezonie[3].
Na dalekim wschodzie (Japonia, Korea, Chiny i Rosja) został opisany bardzo podobny do A. denticulata gatunek – A. seneciorum[4], który bywa traktowany również jako podgatunek (A. denticulata seneciorum)[5].
Tryb życia
Pyłek jest zbierany z roślin z rodziny astrowatych, preferowane są te o żółtych kwiatach[1]. Podobnie jak inne pszczolinki, A. denticulata gniazduje w wykopanych przez siebie w ziemi norkach. Gniazda zakłada pojedynczo na skrajach lasów i polanach, nie tworzy kolonii[1][2]. Gatunek letni z jednym pokoleniem w roku[1], w Polsce lata między lipcem a początkiem września[2].
Pasożytem gniazdowym jest Nomada rufipes[1] i prawdopodobnie Nomada roberjeotiana[6].
Status zagrożenia
Niesklasyfikowana pod względem stopnia zagrożenia w Europejskiej Czerwonej Liście Pszczół z 2014 r. (kategoria DD – Data Deficient)[7]. W Niderlandach na początku XXI wieku notowała wzrost populacji[6], w Wielkiej Brytanii prawdopodobnie ma trend spadkowy z powodu utraty siedlisk[1]. Na niemieckiej czerwonej liście z 2011 r. ma kategorię V (Vorwarnliste)[8], która grupuje gatunki obecnie niezagrożone wyginięciem, ale bliskie zagrożenia[9].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Andrena denticulata (Kirby, 1802) | BWARS [online], www.bwars.com [dostęp 2022-03-19] .
- ↑ a b c d MirosławaM. Dylewska MirosławaM., Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XXIV Błonkówki, Zesz. 68d Pszczołowate - Apidae, Podrodzina Andrenidae, Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2000 .
- ↑ ErwinE. Scheuchl ErwinE., WolfgangW. Willner WolfgangW., Taschenlexikon der Wildbienen Mitteleuropas alle Arten im Porträt, wyd. [1. Auflage], Wiebelsheim 2016, ISBN 978-3-494-01653-5, OCLC 899546837 [dostęp 2022-03-20] .
- ↑ F.F. Gusenleitner F.F., M.M. Schwarz M.M., Weltweite Checkliste der Bienengattung Andrena mit Bemerkungen und Ergänzungen zu paläarktischen Arten : (Hymenoptera, Apidae, Andreninae, Andrena), Maximilian Schwarz, 2002, OCLC 467165294 [dostęp 2022-03-20] .
- ↑ OsamuO. Tadauchi OsamuO., Huan-liH. Xu Huan-liH., A Revision of the Subgenus Cnemidandrena of the Genus Andrena of Eastern Asia (Hymenoptera, Andrenidae), „ESAKIA”, 42, 2002, s. 75–119, DOI: 10.5109/2663, ISSN 0071-1268 [dostęp 2022-03-20] .
- ↑ a b JanJ. SMIT JanJ., FrankF. VAN DER MEER FrankF., Verdwenen en weer verschenen: de kleine bonte wespbij Nomada roberjeotiana (Hymenoptera: Apidae sl), „Nederlandse Faunistische Mededelingen”, 26, 2007, s. 31-38 .
- ↑ AnaA. Nieto AnaA. i inni, European red list of bees., Publications Office, 2014, ISBN 978-92-79-44512-5, OCLC 930995719 [dostęp 2022-03-19] .
- ↑ Redaktion: BMBF LS5R.: B.L. Internetredaktion Redaktion: BMBF LS5R.: B.L., Bienen (Hymenoptera: Apidae) - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [online], Rote-Liste-Zentrum - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [dostęp 2022-03-19] (niem.).
- ↑ Redaktion: BMBF LS5R.: B.L. Internetredaktion Redaktion: BMBF LS5R.: B.L., Gefährdungskategorien - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [online], Rote-Liste-Zentrum - Rote-Liste-Zentrum Rote-Liste-Zentrum [dostęp 2022-03-19] (niem.).
